خب حالا که اینجا جمع شدیم، چطور به فضا سفر کنیم؟ حقیقتا این سوالی بود که ما در فلایتیو پرسیدیم و به این فکر کردیم که چطور میتوانیم از استراتسفر عبور کنیم و کمکم و آرام جاذبه را دیگر حس نکنیم؟ برای سفر به فضا چه چیزی نیاز داریم؟ چطور در فضا معلق شویم و گرمای شفقهای خورشید را دور کلاه لباس فضایی خود حس کنیم؟ در این کشف همراه ما باشید تا متوجه شویم چرا، چه زمانی و چطور به فضا سفر کنیم؟
برای سفر به فضا چه چیزهایی نیاز است؟
اول که جرات بالا نیاز دارید. حقیقتا خروج از این کره خاکی ترسناک به نظر میرسد. اما خارج از این یک سری چالش فیزیکال و شیمیایی در سفر به فضا وجود دارد. باید تلاش و کوشش فراوانی را خرج دهیم که از شر جاذبه سنگین زمین خارج شویم.
حالا، بزرگترین مشکلات خروج از زمین و سفر به فضا چیست؟
- جاذبه قوی زمین: زمین جاذبه سنگین و قوی دارد. همین باعث شده که تمام زندگی ما این شکلی باشد. حتی ساختار استخوانبندی انسان هم به خاطر جاذبه قوی است. خروج از این جاذبه واقعا مشقتبار و نیازمند انرژی فراوانی است.
- کند بودن بیحد و اندازه وسایل نقلیه: حالا تصور کنید که انرژی لازم را برای خروج از جاذبه کسب کردیم. اما همچنان آن انرژی کافی نیست. سفینهها و راکتهای فضایی سرعت کافی را برای یک سفر فضایی سریع ندارند. همه چیز که جنگ ستارگان نیست!
- فضا به خاطر زبالهها جای خطرناکی است: همین که از جو زمین خارج شوید، احتمال برخورد شما به یک پیچ که با سرعت هزار کیلومتر در ساعت در حال چرخیدن است وجود دارد. زبالههای فضایی فراوان هستند و عبور از کنار آنها کاری ترسناک!
- مسیریابی فوقالعاده سخت است: به خاطر نبود جاذبه، GPSها هم در فضا کار نمیکنند. به همین خاطر مسیریابی و در مسیر بودن سخت خواهد بود. برای اینکار نیازمند ارتباط سریع با زمین و قدرت پردازش کامپیوتری بالا هستید.
- تشعشعات رادیویی در سفر فراوان است: این مشخص بود! به خاطر نبود جو تشعشعات نوری خورشید تاثیر بیشتری بر روی شما میگذارند. به همین خاطر احتمال سرطان در سفر فضایی به مراتب بیشتر است.
- بار فیزیکی و روانی فراوانی وجود دارد: تصور کنید که سفر به فضای شما ۵ سال طول کشیده. ۵ سال جاذبه را تجربه نکردید. ۵ سال باد گرم یا سرد محل زندگی به صورتتان نخورده. این اتفاق بار روانی و فیزیکی سنگینی دارد.
- نیاز به لوازم زیادی است که نمیتوانید همه را با خود ببرید: غذا، لباس، سلاح، باتری، فضای زندگی فراوان. تمامی این موارد سنگین و جاگیر هستند و با یک سفر فضایی نمیتوانید همه را همراه خود ببرید.
باز هم ادامه دهیم؟ این تنها چشمهای از تمامی این موارد بود. مجله Wired با دقت بیشتری این مسئله را بررسی کرده و چالشهای سفر فضایی را به صورت کامل توضیح داده.
یک پیشنهاد داریم. اگر چالشهای سفر فضایی برای شما فراوان است، پس پیشنهاد میکنیم راهنمای تماشای آسمان شب ایران را مطالعه کنید و فضا را از دور سیر کنید. اما اگر مصمم هستید، به تاریخچه سفر فضایی بپردازیم.
اولین سفر انسان به فضا چه زمانی بود؟
اولین انسان که به فضا سفر کرد یوری گاگارین ( Yuri Gagarin ) بود. ممکن است ذهنیت شما با ماموریت آپولو ۱۱ باشد اما این ماموریت برای رساندن اولین انسان به ماه بود. یوری گاگارین اولین انسانی بود که از جو زمین خارج شد و در مدار زمین قرار گرفت.
در تاریخ ۱۲ آپریل ۱۹۶۱ یوری الکسیویچ گاگاریان، مهندس و خلبان شوروی از جو خارج شد و به مدت یک ساعت و ۴۸ دقیقه در مدار زمین قرار گرفت. تنها چیزی که گاگارین از این سفر یک ساعت و نیمه اعلام کرد این بود که «پرواز به صورت نرمال در جریان است و حال من خوب!»
گاگارین بعد از این اتفاق یکشبه تبدیل به معروفترین مرد جهان شد. تمام دنیا فردای این پرواز در مورد دستآورد گاگارین و اهمیت آن برای بشریت حرف زدند. البته که در آمریکا دیدگاه مثبت نبود و آمریکاییها حس میکردند که رقابت فضایی را باختند. همین باعث شد که سرعت عملیات آپولو ۱۱ بیشتر از پیش باشد.
اما همچنان این سفر و حتی سفر آپولو ۱۱ یک سفر کوتاه به شمار میرود. همچنان ما به مرحله سفری طولانی و مهاجرت در فضا نرسیدیم.
آیا امکان زندگی در فضا وجود دارد؟
برای اینکه بتوانیم به سوال چطور در فضا سفر کنیم پاسخ دهیم،ابتدا لازم است که بپرسیم آیا امکان حیات و زندگی در فضا وجود دارد؟ آیا امکان ایجاد زندگی در مریخ یا هر جای دیگر خارج از زمین وجود دارد؟ به صورت خلاصه، خیر!
باید به منبع زندگی برگردید. شرایط محیطی زمین اعم از جو و اکسیژن و دما باعث شده که انسان امروزی تکامل پیدا کند. ما برای زنده ماندن نیازمند محیط و شرایطی مناسب هستیم. در سفر فضایی کپسولهای فضایی، ایستگاه فضایی و لباسهای فضایی همه راهحلی برای کنار آمدن با شرایط سخت فضا است. اما همچنان این موارد به معنای امکان زندگی در فضا نیست.
نزدیکترین راهحل برای زندگی در فضا مفهوم «زمینی سازی» یا ( Terraforming ) و بهبود شرایط محیطی یک سیاره غریبه است. این مفهوم در زمینه سفر به مریخ بیان شده و به عنوان یک راهحل منطقی برای کلونیزه کردن مریخ بیان میشود. تمامی این موارد نیازمند بحثهای علمی و اخلاقی فراوان است. اما به صورت فرضی، احتمال زمینیسازی وجود دارد. حالا چطور؟
در زمینه مریخ ایدههای مختلفی وجود دارد. اما این ایدهها عموما بر روی منفجر کردن بمب اتم در دو قطب مریخ تمرکز دارند. این اتفاق مدار مغناطیسی مریخ را دستکاری خواهد کرد و در مجموع دمای سیاره را بالاتر خواهد بود. یخهای آب شده در دو قطب مریخ تبدیل به ابر خواهند شد. مسئله بعدی هدایت ابرها به نقاط مختلف مریخ و باروری سیاره با گیاهان مختلف است.
در آخر هزینه سفر به فضا چقدر است؟
هنوز هم در این زمینه هزینه درستی تهیه نشده. بعد از بنا شدن SpaceX مجموع هزینه سفر فضایی به مراتب کاهش پیدا کرده. هر دور سفر فضایی از رقم ۱۴ میلیون دلار در سال ۲۰۰۸ به زیر ۲ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده. اما این هزینه سفر یک راکت فضایی کامل است. اما قیمت هر مسافر فضایی تغییر میکند.
در حقیقت پس از سفر Blue Origin به خارج از جو زمین، معادلات هزینه سفر فضایی تغییر کرده. در حال حاضر بین ۲۵۰ هزار تا ۴۵۰ هزار دلار هزینه یک سفر فضایی برای یک نفر است. احتمالا این هزینه تا چندین سال ثابت باشد تا زمانی که امکان همراه شدن افراد بیشتر در یک سفر فضایی بیشتر شود.