دیوالی فستیوال نور و چلچراغ است! هندوها هر سال آب دست‌شان باشد، زمین می‌گذارند، به تعطیلات می‌روند و پیروزی خیر بر شر را با غذاهای خاص و شیرینی‌ها خوشمزه جشن می‌گیرند. این جشنواره سال گذشته چهارم نوامبر برگزار شد. اگر چه این فستیوال ریشه‌ی مذهبی دارد، اما امروز دیگر در تار و پود فرهنگ آمریکای شمالی رفته است. از کجا معلوم؟! شاید زمان رزرو هتل هند برای شما با زمان برگزاری این جشن یکی از آب در آمد و فرصت یافتید در آن شرکت کنید. پس بد نیست با دیوالی کمی بیشتر آشنا شوید.
دیوالی چیست؟
به جشن دیوالی ، دیپوالی هم می‌گویند! همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، این رویداد یک جشنواره در ستایش نور است؛ پیروزی خیر علیه شر و نور علیه تاریکی. مردم دور هم جمع می‌شوند تا نعمت آزادی و پیروزی را تداعی کنند. کلمه‌ی «دیوالی» خود برگرفته از یک کلمه‌ی سانکسریت به معنای «ردیف چراغ» هاست. توی همچون شبی، شبِ دیوالی ، مردم هزاران شمع و لامپ سفالی روشن می‌کنند و آن‌ها را در سرتاسر خانه و خیابان می‌گذارند. در خیلی از شهرهای هند، این جشن چیزی حدود 5 روز طول می‌کشد اما اصلی‌ترین روز این رویداد همان روز سوم است.
دوست دارید بیشتر در مورد جشن های هندی بدانید؟ پس با جشن هولی هم آشنا شوید.
چه کسانی این پیروزی خیر علیه شر را جشن می‌گیرند؟
در سال‌های گذشته، بیشتر پیروان هندو و سیک و ادیان جین دیوالی را جشن می‌گرفتند اما امروزه بسیاری در سراسر جهان به تعطیلات دیوالی می‌روند؛ سنگاپوری‌ها، هندی‌ها و برخی از مردمان جنوب آسیا. حتی کسانی که تعلق خاطری به ریشه‌ی مذهبی این رویداد ندارد هم در جشن شرکت می‌کنند.
همه‌ی ادیانی که قبل‌تر راجع بهش حرف زدیم، مثل هندو و سیک، در استرالیا، بریتانیا و آمریکا هم به استقبال دیوالی می‌روند.
جشن دیوالی کِی است؟
تاریخ جشن دیوالی 2022 ، 24 اکتبر بود. با وجود این، مردم رویداد نور و چلچلراغ را در پاییز و برخی ساکنان نیم‌کره‌ی جنوبی در بهار جشن می‌گیرند؛ حدفاصل اکتبر تا اواسط نوامبر. دیوالی معمولا در تاریک‌ترین روز از ماه قمری رخ می‌دهد. این رویداد امسال 12 نوامبر برگزار می‌شود.
مهم‌ترین تم‌های جشن نور چیست؟
قبل‌تر هم گفتیم که این رویداد توسط مردم زیادی در جا به جای دنیا جشن گرفته می‌شود. در نتیجه اشتراکات اندکی درباره‌ی نحوه‌ی برگزاری این مراسم وجود دارد؛ به جز روشن کردن شمع و چراغ‌های سفالین و شب‌نشینی‌های خانوادگی.
روشن کردن شمع و چراغ
دیوالی در واقع در روز ماه نو و در تاریک‌ترین وضعیت آسمان رخ می‌دهد. بنابراین بخش بسیار بزرگی از این جشن حول روشن کردن شمع و چراغ‌های سفالین می‌چرخد. این شمع‌ها و چراغ‌ها در گرداگرد یک خانه، سرتاسر یک خیابان و بر روی آب‌های یک رودخانه دیدنی‌اند. مردم در جاهایی حتی آتش روشن می‌کنند و به آتش‌بازی می‌پردازند تا مگر شرّ روح شیطانی را از سر جهان کم کنند.
جمع شدن اعضای خانواده دور هم
یکی دیگر از تم‌های محوری دیوالی خانواده است. اعضای خانواده بهترین لباس‌هایشان را می‌پوشند، دور هم جمع می‌شوند، شیرینی، شام‌های ویژه می‌خورند و بهترین دعاها را برای رفتگان‌شان می‌فرستند. توی روز دیوالی مردم کسب و کارشان را تعطیل می‌کنند تا بتوانند در کنار خانواده‌شان باشند. عجب میز مفصلی! پر است از ظروف رنگی و شیرینی و خوراکی‌های بامزه. در ادامه‌ی این مقاله، مفصل، به این جشن خواهیم پرداخت؛ روز به روز و جز به جز!
در دیوالی چه می‌گذرد؟
دیوالی یک جشن 5 روزه است! هر یک از این روزها به رسوم خاصی اختصاص دارد. بیایید ببینیم روزهای دیوار چطور سپری می‌شوند.
یکم: دهان ترایوداشی
هندی‌ها شروع می‌کنند به تمیز کردن خانه‌هایشان و تزیینات مخصوص روز دیوالی؛ طرح‌هایی که یا به واسطه برنج‌های رنگی و یا گل و ماسه بر کفپوش خانه اجرا می‌شوند. در این روز هندوها می‌روند حمام و بعد کادوهایشان را به پیشگاه یاما راج و یا همان خدای مرگ در نزدیکی یک درخت مقدس می‌برند.
دوم: نارک چاتورداسی
گفتیم که در جشن دیوالی غذاها و شیرینی‌های مخصوصی سرو می‌شوند؛ خوراکی‌هایی مثل بره‌ی کاری و گوجه فرنگی، تربچه‌ی چاتنی، سالاد ماست و خیار رایتا، شیرینی‌های میثایی و اسفناج و پنیر توفو. همین‌طور خانواده‌های در کنار هم یادی از درگذشتگانش می‌کنند. پیام این روز آن است که منافع جامعه باید بر منافع فردی و یا منافع خانوادگی ترجیح داده شود. مردم در این روز ماساژ می‌گیرند و حسابی استراحت می‌کنند تا برای روز سوم، روز اصلی آماده شوند.
سوم: دیوالی
در روز سوم از جشن دیوالی که از قضا روز اصلی جشن هم به شمار می‌رود، مردم شمع و چراغ سفالین روشن می‌کنند و در برخی از مناطق به آتش‌بازی می‌پردازند. این روز، روزِ سپاسگذاری از لاکشمی نیز هست. لاکشمی الهه‌ی ثروت است و مرد به خاطر نعماتی که باور دارند از او رسیده است، قدردانی می‌کنند.
چهارم: وارشا پراتی پادا
سنت‌ها در روز چهارم متفاوت‌اند. با وجود این تم محوری همه‌ی آن‌ها مسئله‌ی پیوند زناشویی است. در این روز معمولا مردان برای به جا آوردن سنت‌ها برای همسران‌شان کادو می‌خرند. نکته‌ی جالب این‌جاست که هندوها در این روز برای روزهای باقی‌مانده از سال یک برنامه‌ی ویژه‌ی اقتصادی می‌ریزند.
پنجم: خواهران
در روز پنجم همه‌ی سنت‌ها حول و حوش موضوع پیوند خواهران و برادران است و هر که هر چه می‌کند گامی در جهت بزرگداشت رابطه‌اش با بردار بر می‌دارد. در افسانه‌های کهن آمده است که در این روز خداوند مرگ به دیدار خواهرش یامونا می‌رود و به او هدیه‌ای تقدیم می‌کند. به همین دلیل ذکر شده است هر کس در این روز به دیدار خواهرش برود، از تمام گناهان پاک خواهد شد. دیوالی در روز پنجم این‌گونه به پایان می‌رسد.
تفاوت فستیوال دیوالی با جشن کریسمس
حالا چرا دیوالی را با کریسمس باید مقایسه کرد و نه با یک جشن دیگر؟! جواب ساده است: هر دوی این جشن‌ها ریشه‌ای مذهبی دارند و هر دو در بهار و آغاز سال نو رخ می‌دهند. با وجود این هر دو فستیوال از جهات بسیاری با هم متفاوتند. تفاوت‌های کریسمس و دیوالی را به ترتیب آورده‌ایم:
- کریسمس همه‌گیرتر است در سراسر جهان
- کریسمس ریشه در فرهنگ اروپایی و دیوالی ریشه در فرهنگ هندوها دارد
- دیوالی معمولا در نوامبر و کریسمس در دسامبر جشن گرفته می‌شود
- در دیوالی نور و چراغ محوریت دارد اما در کریسمس تزیینات کریسمسی و غذاها در محور همه‌ی جشن‌هاست.
پیشنهاد می‌دهیم، اگر قصد بازدید از این کشور هزار رنگ و هزار آیین را دارید، بلیط هواپیما هند را حول و حوش ماه اکتبر امسال بخرید و از تجربه‌ی شرکت در دیوالی لذت ببرید. می‌توانید برای رزرو هتل خارجی و بین المللی هم از فلایتیو کمک بگیرید.
