تفلیس، پایتخت گرجستان، از قرنهای گذشته تا کنون دچار بازسازی، جنگ و توسعههای عظیمیشده است. و برای شناخت این شهر زیبا، یازده نکتهی جالب در مورد تفلیس را که باید بدانید، مطرح میکنیم.
برای خرید پرواز تهران تفلیس به فلایتیو مراجعه کنید.
تاریخ اولین ساکنین آن به دورههای باستان برمیگردد
سکونتهای باستانی نزدیک تفلیس قدیم تا حدی به خاطر توسعهی مسیرهای تجاری بوده است. با این حال، پادشاه واختانگ ادعا کرد که در حین اقامت خود برای شکار آن را کشف کرد و تصمیم گرفت در اینجا شهری را بنا کند. شرایط آب و هوایی تفلیس، همراه با منابع اصلی آبهای گرم و گوگرددار، علت نامگذاری آن به این نام (tbilisi) بوده است؛ کلمهی tbili در زبان گرجی به معنی گرم است.
بر اساس اکتشافات باستانشناسی، منطقهی تفلیس در یک دورهی باستانی محل سکونت افراد بود، در صورتی که در قرنهای 1 تا 2 پس از میلاد، به یک شهر مسکونی کوچک تبدیل شده بود.
یک معبد آتشپرستی در آن وجود دارد
وقتی ایران به تفلیس حمله کرد، ایرانیها مذهب رسمی خود – یعنی آتشپرستی – را با خود به تفلیس آوردند. آنها حتی یک معبد ویژه برای آن ساختند – آتشگاه. هنوز مخروبههای این معبد در خیابان ,mi در شهر قدیم وجود دارد. نام آتشگاه از دو کلمهی فارسی به نامهای “آتش” و “گاه `محل`” ساخته شده است.
تفلیس قدیمیترین کلیسا را در خود دارد
کلیسای آنچیسخاتی قدیمیترین کلیسای تفلیس است. این کلیسا که توسط پسر پادشاه واختان گرگاسالی در قرن ششم ساخته شد، در اصل برای مریم مقدس ساخته شد، اما در قرن هفدهم، یک مجسمهی مسیح از کلیسای جامع آنچیس در کلارجتی به اینجا منتقل شد و به همین خاطر نام آن به آنچیسخاتی، یا نماد آنچی، تغییر کرد.
بخشی از تفلیس قدیم تا مدتی سیدآباد نامیده میشد
در ابتدا، تفلیس منطقهی آبانوتوبانی را تا مجسمهی 300 آراگولی در خیابان گرگاسالی پوشش میداد. در قرن هفدهم، جانشین شاه عباس اول، یک قبیلهی مسلمان از سیدها را به اینجا آورد تا در این منطقه ساکن شوند. بنابراین به این منطقه سیدآبادی گفته میشد.
منطقهی بیرون از دیوارهای شهر، شهر خارجی نامیده میشد
محل امروزی میدان آزادی، خیابان روستاولی، پوشکین، و خیابانهای باراتاشویلی، شهر خارجی نامیده میشدند، چون در خارج از دیوارهای شهر ساخته شده بودن. در قرون وسطی، اشرافزادههای گرجستان شروع به ساختن قصرها و عمارت های در اینجا کردند. اولین مراکز تجاری، کاروانسراها، نیز در این بخش از شهر ساخته شدند.
اولین چاپخانه در تفلیس
در ابتدای قرن هجدهم، واختانگ ششم، جانشین پادشاه کارتلی، اولین چاپخانه را تأسیس کرد. در سال 1709 اولین کتاب، یک انجیل، در تفلیس منتشر شد، و در سال 1712 چاپخانه کتاب دوم – شوالیه در پوست پلنگ نوشتهی شوتا روستاولی – را تولید کرد.
این چاپخانه بین آنچیسخاتی و کلیسای جامع سیونی ساخته شد. امروزه، تنها یک علامت گرامی داشت از این چاپخانه به جا مانده است.
تفلیس به آرامی در حال تبدیل شدن به یک شهر اروپایی است
از سال 1801، کارتلی-کاختی به بخشی از امپراتوری روسیه تبدیل شد. حاکمان جدید به سرعت شروع به کار بر روی توسعهی تفلیس به یک شهر پیچیدهتر کردند. معماری این دوره با سبک اواخر دورهی کلاسیک در اروپا و روسیه سازگاری داشت. عناصر گرجی مثل بالکنهای چوبی، آویزهای تزئینی شیشهای، راهپلههای گرد، و راهروهای نقاشی شدهی زیبا، به سبک اروپایی و روسی اضافه شدند.
کونکا اولین حمل و نقل عمومی بود
کونکا یک تراموای حمل اسب بر روی یک خط ریل باریک بود که در سال 1883 به ساکنین تفلیس معرفی شد. واگن روباز آن قابلیت حمل 20 مسافر را داشت. تراموای برقی در سال 1904، ظرف مدت دو سال، به شهر آورده شد و خط ریل 16 کیلومتر را پوشش داد. در سال 1912، طول خط ریل به 45 کیلومتر افزایش یافت.
تفلیس اولین تمبر را در کل امپراتوری روسیه چاپ کرد
تمبر پستی تفلیس یونیکا (Tbilisi Unica) در سال 1857 در اینجا چاپ شد، و آن را به اولین تمبر نه فقط در گرجستان، بلکه در کل امپراتوری روسیه تبدیل کرد.
کاراچوگلی و کینتو جزء لاینفک جامعهی تفلیس بودند
با اینکه مردم کاراچوگلی پایینتر سطح اجتماعی را داشتند، قانون اخلاقی (Code of Conduct) خود را داشتند. آنها از بیعدالتی نفرت داشتند و برای شهروندان ضعیف، مظلوم، بیوه و یتیم تفلیس مبارزه میکردند. همچنین لباس محلی خاص خود را داشتند – یک بالاپوش (چوخا) بلند و سیاه، لباس ابریشمی قرمز، و یک کمربند نقرهای. به عنوان شغل، بخشی از آمکاری (سازمان صنعتگران حرفهای) را تشکیل میدادند.
کینتوها بازرگانان خیابانی بودند که روز خود را با قدم زدن در خیابانهای تفلیس و ظرفهای بزرگ پر از میوه و سبزی بر روی سر شروع میکردند. آنها پیش از آن فروشندگان اجناس دستدوم بودند و به خاطر کلاه گذاشتن سر مشتریهای خود مشهور بودند. همچنین مثل کاراچوگلی لباس سنتی خاص خود را داشتند، اما کمی متفاوت بود. آنها شلوارهای پهن سیاه، لباس خالخالی، یک کمربند، و یک شال قرمز بر روی کمربند میپوشیدند.
تفلیس تنها 4 سال پایتخت جمهوری مستقل گرجستان بود
بعد از انقلاب سال 1917 در روسیه، یک کمیتهی ویژهی قفقاز جنوبی در 26 ماه مه سال 1918 اعلام استقلال کرد. تفلیس تنها 1028 روز پایتخت جدید جمهوری دموکرات گرجستان بود. در 25 فوریهی 1921، ارتش سرخ یازدهم بلشویکها به تفلیس حمله کردند، و کشور به مدت 69 سال استقلال خود را از دست داد.