مشهد به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری در ایران سالانه پذیرای میلیون‌ها گردشگر خارجی و داخلی است. مسافران و گردشگران برای بازدید از دیدنی‌ترین مناطق مشهد و سفری معنوی و درعین‌حال خاطره‌انگیز به پایتخت بزرگ خراسان رضوی سفر می‌کنند. شهر مشهد هم به خاطر حرم امام رضا (ع) در آن، بزرگترین قطب توریسم مذهبی ایران محسوب می‌شود. در این مقاله با جاهای دیدنی نزدیک حرم امام رضا آشنا می‌شویم.
جاهای دیدنی نزدیک حرم امام رضا
مسلما حرم مطهر امام رضا قلب تپنده گردشگری مشهد است که قرن‌هاست نقطه امن زائران بوده و در تمام مدت سال پذیرای تعداد بیشماری از گردشگران از سراسر دنیاست. اما به جز بقعه اصلی حرم، اطراف حرم امام رضا نیز مکان‌های زیادی برای بازدید علاقه‌مندان وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
- حرم امام رضا (ع)
- مسجد فیروزه‌ای گوهرشاد
- موزه آستان قدس رضوی
- آرامگاه پیر پالاندوز
- مقبره خواجه ربیع
- گنبد سبز شیخ بهایی
- مسجد 72 تن
- خانه ملک یا موزه مردم‌شناسی
حرم امام رضا (ع)
حرم امام رضا (ع)، هشتمین امام شیعیان، در شهر مشهد واقع شده و از مهم‌ترین اماکن مذهبی ایران و جهان اسلام به شمار می‌رود. هر ساله میلیون‌ها زائر از سراسر ایران و جهان اسلام برای زیارت این حرم به مشهد سفر می‌کنند. حرم امام رضا از نظر معماری و هنر ایرانی، اثری بی‌نظیر و ارزشمند به شمار می‌رود. در این حرم می‌توان شاهد زیباترین نمونه‌های کاشی‌کاری، گچ‌بری، آینه‌کاری و نقاشی ایرانی بود. علاوه‌بر ارزش‌های مذهبی و معنوی، حرم مطهر از نظر فرهنگی و اجتماعی نیز نقشی مهم ایفا می‌کند. این حرم در طول تاریخ مرکز انواع فعالیت‌های مذهبی و تاریخی بوده و برای باورمندانش به عنوان منشاء خیر شناخته می‌شود. امروزه، حرم امام رضا (ع) به عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای هویت ملی و مذهبی ایران، شناخته می‌شود. این حرم مطهر، قلب تپنده‌ی شهر مشهد و قطب گردشگری مذهبی ایران و جهان اسلام است.
- ساعت بازدید حرم: حرم امام رضا به صورت 24 ساعته و هفت روز هفته پذیرای زائران است
- لوکشین حرم امام رضا (ع) روی نقشه گوگل:
مسجد فیروزه‌ای گوهرشاد
شاید در نگاه اول، برای تماشای دیدنی‌های شهر مشهد، تصور کنید که باید از حرم امام رضا (ع) بیرون بیایید. اما غافل از آنکه درست در کنار حرم، یکی از زیباترین شاهکارهای معماری ایران زمین، مسجد گوهرشاد خودنمایی می‌کند. با ورود به حیاط این مسجد، محو تماشای شکوه و زیبایی آن خواهید شد، گنبدی فیروزه‌ای که گویی از آسمان به زمین آمده و مناره‌هایی که با ارتفاعی معادل چهل و سه متر، نقش و نگارهای خود را به سوی آسمان کشیده‌اند. سجد گوهرشاد، یادگاری از دوران تیموریان است که به دستور گوهرشاد بیگم، همسر شاهرخ تیموری، بنا شده است. نام این مسجد نیز برگرفته از نام بانوی نیکوکار آن است. هر گوشه از این مسجد، از شبستان‌های مجلل تا مناره‌های سر به فلک کشیده، حکایتی از هنر و معماری ایرانی را به نمایش می‌گذارد. قدم به قدم در این مسجد بگردید، نماز را در آن به جای آورید و از عظمت و زیبایی آن لذت ببرید.
- لوکیشن مسجد گوهرشاد روی نقشه گوگل:
موزه آستان قدس رضوی
درست در جوار بارگاه حرم رضوی یکی از غنی‌ترین موزه‌ها و بزرگترین کتابخانه‌های ایران واقع شده است. موزه آستان قدس که قدمت آن به سال 1316 شمسی باز می‌گردد و از آن زمان تاکنون، با همت و تلاش مسئولان و کارکنان آن، به طور مستمر بر غنای مجموعه افزوده شده است. در حال حاضر، این موزه شامل 9 موزه تخصصی و مجزا است که هر کدام به نمایش آثار و اشیای مربوط به یک دوره تاریخی یا حوزه‌ی هنری خاص می‌پردازند. موزه مرکزی، گنجینه حرم رضوی، موزه قرآن و نفایس، موزه فرش، موزه هدایای رهبر معظم انقلاب، موزه مردم‌شناسی، موزه پستی، تمبر و اسکناس، موزه نجوم و ساعت و موزه سلاح از جمله موزه‌های تخصصی این مجموعه هستند.
- ساعت بازدید از موزه آستان قدس: 8 الی 18
- قیمت بلیط: بخش مرکزی 5000 هزار تومان و موزه قرآن و موزه مردم‌شناسی هر کدام به صورت جداگانه 2000 تومان
- لوکیشن موزه آستان قدس روی نقشه گوگل
آرامگاه پیر پالاندوز
از دیگر جاهای دیدنی نزدیک حرم امام رضا آرامگاه پیر پالاندوز است. این آرامگاه در ضلع شرقی حرم امام رضا (ع) و در میان باغی سرسبز و خرم واقع شده است. بنای آرامگاه پیر پالاندوز در دوره صفویه و به دستور شاه عباس اول ساخته شده است. این بنا به دلیل کاشی کاری‌های معرق نفیس و ظریف به رنگ سبز، به یاقوت نشان سبز مشهور شده است. در داخل آرامگاه، مقبره شیخ محمد باقر وَرْکان، معروف به پیر پالاندوز، قرار دارد. ایشان از عارفان و علمای برجسته عصر صفوی و مورد احترام و توجه شاه عباس اول بودند. آرامگاه پیر پالاندوز علاوه‌بر زیبایی ظاهری، از نظر معماری نیز اثری ارزشمند به شمار می‌رود. این بنا دارای گنبدی دوپوش و مناره‌ای بلند است که بر زیبایی آن می‌افزاید. در محوطه آرامگاه، حوضی زیبا و گلکاری‌های چشم‌نواز وجود دارد که فضایی دلنشین و آرامش‌بخش را برای زائران و گردشگران فراهم می‌کند.
- لوکشین آرامگاه پیر پالاندوز روی نقشه گوگل:
مقبره خواجه ربیع
از دیگر اماکن مذهبی اطراف حرم می‌توان به مقبره خواجه ربیع اشاره کرد. این مقبره مربوط به عارف و زاهد نامدار قرن چهارم هجری، خواجه ربیع است که از جمله بناهای تاریخی و مذهبی شهر مشهد به شمار می‌آید.خواجه ربیع، که نام اصلی او محمد بن عبدالجبار بود، از مشهورترین عرفا و زاهدان عصر خود بود. وی در دوران جوانی به خراسان سفر کرد و در مشهد اقامت گزید. خواجه ربیع به دلیل پارسایی و وارستگی، مورد احترام و توجه بسیاری از مردم و بزرگان زمان خود بود. مقبره خواجه ربیع در دوران صفویه توسط شاه عباس اول ساخته شده است. این بنا از نظر معماری، نمونه‌ای از معماری دوره صفویه به شمار می‌رود. در داخل مقبره، قبر خواجه ربیع و همچنین قبور چند تن از بزرگان دیگر قرار دارد. این مقبره، همواره مورد توجه زائران و مجاوران حرم امام رضا (ع) بوده است و بسیاری از مردم برای دعا و توسل به این مکان مقدس می‌آیند.
- ساعت بازدید از مقبره خواجه ربیع: 8 الی 17
- لوکیشن مقبره خواجه ربیع روی نقشه گوگل:
گنبد سبز شیخ بهایی
در ادامه بازدید از مراکز دیدنی مشهد و اطراف حرم و در صحن عتیق با یکی دیگر از بناهای تاریخی، مذهبی مشهد روبه‌رو می‌شویم: گنبد سبز گنبد سبز که بر فراز آرامگاه شیخ بهایی، دانشمند و عارف برجسته عصر صفوی، قرار دارد، از جمله نمادهای شهر مشهد و از جاذبه‌های گردشگری مذهبی ایران به شمار می‌رود. گنبد سبز در دوره صفویه و به دستور شاه عباس اول ساخته شده است. این بنا به دلیل کاشی‌کاری‌های معرق نفیس و ظریف به رنگ سبز، به گنبد سبز مشهور شده است. معمار گنبد سبز، استاد بایزید قزوینی، از مشهورترین معماران عصر صفوی بود. وی با ظرافت و مهارت تمام، کاشی‌کاری‌های این بنا را طراحی و اجرا کرده است. جزئیات و ریزه‌پردازی‌های معماری این بنا برای علاقه‌مندان به معماری بسیار چشم‌نواز خواهد بود. گنبد سبز دارای گنبدی دوپوش و مناره‌ای بلند است که بر زیبایی آن می‌افزاید. در داخل گنبد، مقبره شیخ بهایی و همچنین قبور چند تن از بزرگان دیگر قرار دارد.
- لوکیشن گنبد سبز شیخ بهایی روی نقشه گوگل:
مسجد 72 تن
مسجد 72 تن، یکی دیگر از مساجد تاریخی و مذهبی شهر مشهد است که در جوار بارگاه امام رضا (ع) واقع شده است. این مسجد به یاد 72 تن از یاران باوفای امام حسین (ع) در واقعه کربلا ساخته شده است. مسجد 72 تن در دوره قاجار و به دستور فتحعلی شاه قاجار ساخته شد. این بنا دارای بنایی ساده و فاخر است و از نظر معماری، نمونه‌ای از معماری دوره قاجار به شمار می‌رود. در داخل مسجد، 72 محراب کوچک وجود دارد که هر کدام به نام یکی از شهدای کربلا نامگذاری شده است. همچنین، در این مسجد، کاشی‌کاری‌های زیبایی به کار رفته است.
- لوکیشن مسجد 72 تن روی نقشه گوگل:
خانه ملک یا موزه مردم‌شناسی
خانه ملک، که به موزه مردم شناسی مشهد نیز مشهور است، یکی از عمارت‌های تاریخی و دیدنی شهر مشهد است که در خیابان امام خمینی، نزدیک به حرم امام رضا (ع) واقع شده است. این خانه در دوره قاجار و به دستور ملک التجار برزجویی، یکی از ثروتمندان مشهد، ساخته شده است. خانه ملک از نظر معماری نمونه‌ای منحصربه‌فرد از معماری دوره قاجار به شمار می‌رود. این عمارت دارای دو بخش اندرونی و بیرونی است که هر کدام دارای تزئینات و معماری خاص خود هستند. در بخش اندرونی، اتاق‌های مجلل، نقاشی‌های دیواری، گچ‌بری‌های ظریف و آینه‌کاری‌های زیبایی وجود دارد. در بخش بیرونی نیز حیاطی بزرگ، حوض، عمارت کلاه‌فرنگی و چندین اتاق دیگر قرار دارد.
خانه ملک در سال 1355 توسط اداره کل میراث فرهنگی کشور خریداری و به موزه مردم‌شناسی مشهد تبدیل شد. در این موزه، مجموعه‌های مختلفی از اشیاء و آثار تاریخی، فرهنگی و مردم‌شناسی ایران به نمایش گذاشته شده است. اگر علاقه‌مند به دیدن آثار و اشیای باستانی هستید، مجموعه‌ای از قدیمی‌ترین سکه‌ها و اشیای قیمتی را در خانه ملک خواهید دید. علاوه‌بر ارزش‌های تاریخی و فرهنگی، خانه ملک از نظر معماری نیز اثری ارزشمند به‌شمار می‌رود. این عمارت با تزئینات و نقاشی‌های دیواری، گچ‌بری‌های ظریف و آینه‌کاری‌های زیبایی که دارد، یکی از زیباترین بناهای تاریخی شهر مشهد است.
- ساعت بازدید از خانه ملک: از 8 الی 17
- قیمت بلیت: 3000 تومان
- لوکیشن خانه ملک روی نقشه گوگل:
در سفر به مشهد از جاهای دیدنی نزدیک حرم امام رضا را ببینید
اگر مسافر مشهد هستید و زیارت حرم امام رضا را در برنامه دارید، پیشنهاد می‌کنیم مکان‌های دیدنی اطراف حرم را هم سر بزنید و از آن‌ها لذت ببرید.
