کلوت شهداد در قلب استان کرمان قرار گرفته. شهداد شهری است که چشم‌انداز تازه‌ای از آسمان و زمین را فراهم می‌کند. تماشای ستارگان زیر آسمان شهداد و بیدار ماندن تا طلوع آفتاب جادویی تکرارنشدنی است. جادویی که راز و اسرار اجرای آن میان شن‌های گرم کویر مخفی مانده و برای کشف آن، باید سفری تازه را آغاز کنید.
برای رزرو: اگر قصد خرید بلیط چارتر دارید از فلایتیو کمک بگیرید
سفر تازه ما به کلوت های شهداد است، اما پیش از این باید چند سوال را پاسخ دهیم:
- کلوت چیست و چطور کلوت های شهداد را ببینیم؟
- بهترین زمان و مسیر سفر به شهداد کدام است؟
- شهداد چه بافت طبیعی و بدنه‌های آبی دارد؟
ساده شروع کنیم و مفهوم کلوت را با هم مرور کنیم.
تعریف ابتدایی: کلوت چیست؟
حاصل ترکیب خاک، گل رس و لای همراه با باد در فضایی فوق‌العاده خشک و گرم همچون شهداد، کلوت را ایجاد می‌کند. کلوت با نام یاردانگ / Yardang هم شناخته می‌شود. یاردانگ در زبان ترکی ریشه دارد و مفهومی همانند بلندی شیب‌دار را می‌دهد.
به صورت خلاصه سال‌ها و حتی قرن‌های فرسایش بادی و حرکت خاک و شن در دل کویر باعث شده که کلوت های شهداد ایجاد شود. این فرم طبیعی عموما در بیابان‌های خشک ایجاد می‌شود. این بیابان‌ها باید تجربه بادی سنگینی داشته باشند و سرعت باد در آن‌ها بالا باشد. در زبان رسمی زمین‌شناسی سه دسته برای کلوت‌ها تعریف شده:
- کلوت‌های بزرگ / Mega-Yardangs
- کلوت‌های متوسط / Meso Yardangs
- کلوت‌های سطحی / Micro Yardangs
به دلیل شرایط جو مرکز فلات ایران که خشک، بی‌پناه و مناسب بادهای تند است، کلوت‌های فراوانی در کویرهای ایران مشاهده خواهید کرد.
کلوت های شهداد کجاست؟
این کلوت ها از شرق به زابل، از غرب به کرمان و از جنوب به بم می‌رسند. این منطقه طبیعی حدودا ۵۰ تا ۸۰ کیلومتر با خود کرمان فاصله دارد و برای رسیدن به کلوت‌ها بهتر است که از طریق جاده قدیم بم اقدام کنید و راهی سفر شوید. کمپ های کویری شهداد حدود ۲۰ کیلومتر با کلوت ها فاصله دارد و با طی جاده آسفالت شهداد به نهبندان می‌توان از کمپ به کلوت ها رسید.
آدرس کلوت های شهداد
شهداد در شب
بهترین تجربه سفر به این کویر زیبا را در شب خواهید داشت. در حقیقت بهترین دید به آسمان شب ایران در شهداد وجود دارد و با چشم عادی و بدون کمک دوربین‌های عکاسی و تلسکوپ‌های رصد، می‌توانید کهکشان راه شیری را با دقت تمام مشاهده کنید.
دلیل اصلی این اتفاق هم دور بودن از هر نوع آلودگی نوری است. باید توجه کنید که میزان آلودگی نوری خود را هم به حداقل برسانید. اگر به صورت تور و کمپی به کلوت های شهداد سفر می‌کنید باید توجه کنید که کمپ شما کم‌ترین میزان ساتع شدن نور را داشته باشد. این‌گونه شما و هم‌سفران شما هم تجربه بهتری از شب کویر را خواهند داشت.
برای رزرو: از صفحه رزرو هتل کرمان بهترین هتل‌ها را ببینید.
همچنین برای ما مهم است که طلوع آفتاب در شهداد را مشاهده کنید. مطمئنا همه ما شب‌های فراوانی را بیدار بودیم و وقت خود را به خواندن کتاب، تماشای فیلم و هم‌صحبتی با دوستان سپری کردیم. اما این تجربه در دل کویر شهداد کاملا متفاوت خواهد بود. تجربه‌ای که انتهای آن و تماشای طلوع آفتاب همچون جادویی تکرارنشدنی است.
اما حتما مسیر دسترسی را به خاطر بسپارید. مسیر دسترسی کرمان به کلوت های شهداد در نقشه زیر مشخص شده:
دریاچه کلوت شهداد
به صورت تاریخی، دریاچه‌ای در شهداد وجود نداشت. منطق کویر همچنان منطق کویر است و هر چقدر هم تصاویر این دریاچه را ببینید، باید متوجه شوید که خواستگاه آن تاریخی نیست. با این حال نمی‌توان به آن به چشم یک بدنه آبی غیرطبیعی نگاه کرد. همین چند سال پیش در جریان سیل‌های سال ۱۳۹۸، حریم رودخانه‌های بسیاری در حوالی شهداد از بین رفت.
در صدد از بین رفتن حریم‌های تاریخی، شاهد سرازیری گسترده آب به بدنه کویر خشک شهداد بودیم. دستاورد سیلاب ۱۳۹۸ شاید ایجاد همین دریاچه شهداد بود که با نام دریاچه جوان هم شناخته می‌شود. دریاچه‌ای که امسال ۳ ساله شد. البته حجم این آب به مرور کم‌تر می‌شود و نمی‌توان انتظار مشاهده آن در تمام فصل سال را داشت. که این ما را به یک سوال دیگر می‌رساند، بهترین زمان بازدید از شهداد چه زمانی است؟
اواخر بهار و کل تابستان موقعیت خوبی برای تماشای ستارگان و عکاسی نجومی است. طبعا آلودگی نوری کم است و ابری در آسمان مشاهده نمی‌کنید. اما باید نگران گرمی هوا در روز و سرمای هوا در شب باشید. اگر در پاییز و زمستان به کلوت شهداد سفر کنید، احتمالا دمای منطقی‌تری را در طول روز تجربه کنید و شاید فرصت دیدن دریاچه جوان را هم داشته باشید.
