شهر سوخته در 56 کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان، در حاشیه جاده زابل-زاهدان قرار گرفته است.
این شهر که در 3200 سال قبل از میلاد مسیح پایه گذاری شده است،مردمش در چهار دوره بین سال های 3200 تا 1800 قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند.
محوطه باستانی شهر سوخته در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد، توسط مهاجرانی كه از چهار گوشه به آن مهاجرت كرده‌اند، بنا شده است.سند یا کتیبه ای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص کند هنوز به دست نیامده. به همین خاطر به دلیل آتش سوزی در دو دوره زمانی بین سال های 3200 تا 2750 قبل از میلاد، این شهر به «شهر سوخته» معروف شده است.
اهمیت شهر سوخته در چیست؟
در روزگاران دور که بشر تازه یک‌جا نشین شده بود، شهری در سیستان پدید آمد که به گفته باستان شناسان از نظر جمعیت، بافت شهری، برنامه ریزی شهری و … اولین شهر جهان بود. شهر سوخته و تمدن هوشمند و خلاق آن با بیش از 5000 سال قدمت، به عنوان بزرگترین استقرار شهرنشینی در نیمه شرقی فلات ایران، نمونه ای منحصر به فرد از قدمت تاریخ و فرهنگ این سرزمین است.
شگفتی های زیادی در خصوص این شهر وجود دارد. برای مثال شهر سوخته از نادرترین شهرهای باستانی است که در آن زنان اداره امور مالی خانواده شان را به عهده داشته اند.
طبق پژوهش های باستان شناسان این شهر 151 هکتار وسعت دارد و از 5 بخش مسکونی مجزا تشکیل میشده. شهر سوخته همچنین مرکز بسیاری از فعالیت های هنری و صنعتی بوده و کاوش های صورت گرفته در محل آن نمونه های جالب و قابل توجهی از زیورآلات پیدا شده است.
علاوه بر این، وجود انواع سفالینه ها و ظروف سنگی، معرق کاری، انواع پارچه و حصیر نشانگر وجود چندین صنعت پیشرفته مانند صنعت پارچه بافی در این شهر است.
شگفتی های شهر سوخته
- اولین چشم مصنوعی کشف شده جهان در شهر سوخته پیدا شده است. این چشم مصنوعی متعلق به 4800 سال پیش بوده و به زنی 25 تا 30 ساله تعلق داشته است.
- یکی شگفت انگیزترین یافته های این شهر، پیدایی نشانه های کهن ترین جراحی مغز در آن است. در شهر سوخته جمجمه ای از دختر دوازده یا سیزده ساله که در 4800 سال پیش، پزشکان آن دیار برای درمان بیماری هیدروسفالی (جمع شدن مایع درجمجمه) بخشی از استخوان جمجمه او را برداشته و جراحی کرده بودند پیدا شده است.
- در کاوش های انجام شده در شهر سوخته یک خط کش ساخته شده از چوب آبنوس کشف شده که 10 سانتیمتر طول دارد.
- از گور باستانی موسوم به شماره 761 کهن ترین تخته نرد جهان به همراه 60 مهره پیدا شده است. این تخته نرد بسیار قدیمی تر از تخته نردی است که در گورستان سلطنتی «اور» در بین النهرین پیدا شده بود.
- باستان شناسان هنگام کاوش در گوری 5 هزار ساله جامی را پیدا کردند که نقش یک بز همراه با یک درخت روی آن دیده می شود. آن ها پس از بررسی این شی دریافتند نقش موجود بر آن برخلاف دیگر آثار به دست آمده از محوطه‌های تاریخی شهر سوخته، تکراری هدفمند دارد، به گونه‌ای که حرکت بز به سوی درخت را نشان می دهد و مانند انیمیشن است.
اگر قصد سفر به استان تاریخی سیستان و بلوچستان را دارید می توانید با خرید بلیط قطار یا خرید بلیط هواپیما از این منطقه زیبا و باستانی دیدن کنید.
واقعا عالی بود دستتون دردنکنه