ورزشکاران مشهور، پروژههای ساخت و ساز و دعواها سیاسی؛ یک کشور برای کسب میزبانی المپیک به تمامی این فاکتورها نیاز دارد. با نگاه به تاریخ متوجه میشویم که بازیهای المپیک از زمان آغاز در یونان باستان دچار هیچ تغییری نشدهاند. المپیکها از اولین المپیک دنیا در دشت المپیا در سال ۷۷۶ قبل از میلاد تا المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو همواره چیزی فراتر از ورزش بودهاند. با این حال در المپیک اول در یونان باستان مواردی نظیر غرور ملی یا کسب درآمد از طریق جذب اسپانسر وجود نداشت و بیشتر هدف از این کار پرستش خدایان بود. حتی مکان برگزاری المپیک اول دارای یک اهمیت مذهبی بود، زیرا این محوطه در دشت المپیا در جنوب شبهجزیره پلوپونز در واقع معبد مقدس خدای یونان، زئوس، بود. هزار سال بعد، یونانیان از قرن هشتم از سراسر کشور دورهم جمع میشدند تا جشنها، نمایشگاهها و مراسم ملی خود همراه با رویدادهای ورزشی را در اینجا برگزار کنند. ورزشکاران برنده به عنوان سوپراستار زمان خود معرفی میشدند و نزدیکترین فرد فناپذیر به یک خدا لقب میگرفتند. با این حال اگر شما میخواستید در این مسابقات شرکت کنید باید فرزند یک فرد آزاد و یونانی میبودید. تنها مردها میتوانستند در این مسابقات شرکت کنند و آنها میبایست به صورت لخت در این بازیهای حضور مییافتند. با این قوانین قطعا نظر خیلی از افراد تغییر میکرد!
برای خرید بلیط هواپیما و ررزو هتل خارجی به فلایتیو مراجعه کنید.
این بازیها هر چهار سال یکبار برگزار میشد و زمانی که موسم این رقابتها فرا میرسید، کشیشهایی برای ابلاغ این پیام به سراسر کشور سفر میکردند. آنها در این سفر دو نشانه را با خود به همراه داشتند: یک شاخه زیتون و یک مشعل روشن. این مشعلها با آتش مقدس معبد زئوس روشن میشدند و به راحتی مورداستفاده قرار میگرفتند. حدود سه ماه قبل از شروع مراسم، صلحنامه المپیک اعلام و تمامی جنگها بهمنظور برگزاری این مسابقات متوقف میشد. درنتیجه مردم میتوانستند به راحتی به این مراسم آمده و در امنیت کامل عبادت خود را انجام دهند. بسیاری از درگیریها به دلیل حضور دو طرف جنگ در مسابقات المپیک، به طور مسالمتآمیز، حلوفصل شدند.
محوطه المپیک به خاطر داشتن معابد، ساختمانهای اقامتی، حمامها و ساختمانهای عمومی، برای خود یک شهر تلقی میشد. این شهر درست بهمانند دهکده المپیک امروزی برای ورزشکاران بود. در قلب این محوطه معبد زئوس قرار داشت. اینجا مهمترین ساختمان دشت المپیا بود و یکی از هفت عجایب دنیای باستان میزبانی میکرد. مجسمه زئوس ۱۳ متر طول داشت و تاجی از طلا و عاج فیل بر سر مجسمه دیده میشد. این مجسمه سالیان درازی است که از بین رفته و فقط یک معبد در این محل باقی مانده است. با این حال یک ستون این محوطه بهمنظور برگزاری بازیهای المپیک ۲۰۰۴ آتن بازسازی شد تا حس و حال آن زمان را برای بازدیدکنندگان زنده کند. خرابههای این محوطه بهسختی آسیب دیدهاند و شما مجبور هستید تا از قوه تخیل خود به هنگام راه رفتن در بین کوهی از سنگها و ستونهای ویران در میان درختان زیتون استفاده کنید. امروزه سالمترین مجسمهها، حکاکیها و بقایای این محوطه در داخل موزه باستانشناسی مجاور نگهداری میشوند.
مرکز توجهات این المپیک یک استادیوم بود که از دشت فاصله داشت. این استادیوم که امروز آن را مشاهده میکنید در قرن پنجم قبل از میلاد ساخته شده است. این استادیوم بهمانند استادیومهای امروزی نیست و بیشتر شبیه به زمینی با یک مثلث گلی در مرکز آن است. با این حال اینجا میتوانست از ۴۵ هزار تماشاچی میزبانی کند. گنجایش این استادیوم از نیمی از استادیومهای بازیهای المپیک لندن در سال ۲۰۱۲ بیشتر است؛ اما این استادیوم زیاد راحت نبود، زیرا صندلی در اینجا وجود نداشت و تماشاچیان مجبور بودند تا بر روی سکوها بنشینند یا ایستاده مسابقات را تماشا کنند. زنان اجازه ورود به این استادیوم را نداشتند و بهترین راه برای تماشای مسابقات رفتن به بالای تپهای در همان نزدیکی بود. همچنان میتوان ۱۲۰ متر از مسیر پایانی دوی استقامت را در اینجا مشاهده کرد. گردشگران به این منطقه آمده و عکس یادگاری میگیرند.
هر مسابقه ۱۰ داور داشت که از طریق قرعهکشی از میان مردان ثروتمند شهر انتخاب میشد. آنها دارای یک جایگاه مخصوص برای نشستن بودند. با این حال محل استقرار آنها با تصورات شما زمین تا آسمان فرق داشت. داوران بهجای نشستن در نزدیکی خط پایان در وسط ورزشگاه مینشستند؛ زیرا در اولین مسابقات المپیک، هدف یافتن سریعترین و قویترین فرد ممکن نبود. تمام ورزشکارانی که تمایل به شرکت در مسابقات داشتند، میبایست ۳۰ روز قبل از شروع مسابقات در اینجا حاضر میشدند. آنها تمرین میکردند، غذا میخوردند، استراحت میکردند و تمام مدت باهم ارتباط داشتند. داورها نیز آنها را تماشا میکردند. داوران به نحوه ورزش کردن آنها نگاه میکردند و تشخیص میدادند که آنها مناسب کدام رشته ورزشی هستند. حتی واژه ورزشکار (athlete) به معنی «ذهن سالم و بدن سالم» است. درنتیجه میزان آمادگی جسمی و روحی شما برای شرکت در این مسابقات مهم بود. با این ویژگیها داوران قبل از شروع مسابقات تشخیص میدادند که چه کسی قرار است برنده شود.
قهرمان المپیک شدن برای یونانیها یک افتخار بزرگ بود؛ همانطور که امروز نیز چنین است. قهرمانان به عنوان برگزیده زئوس در چشم مردم دیده میشدند؛ بنابراین داوران میبایست نسبت به انتخاب فردی شایسته مطمئن میشدند. اگر تشخیص داده میشد که شما در مسابقات تقلب کردهاید، به روشی کاملا هوشمندانه تنبیه میشدید. خطاکاران میبایست هزینه ساخت مجسمه برنزی زئوس را پرداخت میکردند. نهتنها اسامی افراد متقلب، بلکه نام پدر و دهکدهای که آنها از آن میآمدند نیز در بیرون از ورزشگاه حکاکی میشد. عملا تمامی مردم یونان برای شرکت در مسابقات المپیک باید از این ورزشگاه عبور میکردند، درنتیجه این حکاکی موجب شرمندگی شما، خانواده و دهکده شما میشد. بهعلاوه این کار بهمانند زنگ هشداری برای دیگر ورزشکارانی بود که میخواستند در مسابقات شرکت کنند.
مسابقات اولیه المپیک تا سال ۳۹۳ میلادی ادامه یافت. پس از آن تئودوسیوس اول، این مسابقات را به عنوان بخشی از ماموریت خود بهمنظور تبلیغ مسیحیت در یونان لغو کرد. تمامی معابد غارت شدند و وقوع زمینلرزهها و طوفانهای شدید در طی قرنها چیزی از دشت المپیا باقی نگذاشت. وقتیکه این محوطه مجددا در قرن هجدهم کشف شد، در زیر ۸ متر گلولای قرار داشت. همچنان عملیات حفاری برای یافتن بقایای دشت المپیا ادامه دارد. بازیهای مدرن المپیک در آتن از سال ۱۸۹۶ آغاز شدند و پس از مدتی به یک رویداد بزرگ جهانی بدل گشتند. با این حال همچنان نشانههایی وجود دارد که شما را به یاد گذشته میاندازد؛ مشعل المپیک که از معبد «هِرا» در دشت المپیا میآید، شاخه زیتون که به نفر برنده اهدا میشد، توجه به ورزش دوستی و انجام بازیهای جوانمردانه. غرور، قدرت و درآمد امروزه به خدایان بازیهای المپیک تبدیل شده و جای زئوس را گرفتهاند. با این حال میتوان گفت که قلب خدایان باستان همچنان در میان خرابههای امروزی یونان میتپد.
توصیههای بازدید از دشت المپیا
میتوان با تورهای گردشگری به دیدار دشت المپیا آمد. این دشت در ۴۰ کیلومتری از بندر کاتاکولون قرار دارد. اگر تمایل به سفر شخصی به این منطقه دارید، میتوانید از بندر سوار بر اتوبوس شده و با پرداخت ۱۵ یورو و پس از طی ۴۰ دقیقه راه به اینجا بیایید. هرچند اتوبوسهای خارج از بندر قیمتهای ارزانتری را به شما پیشنهاد میدهند. بهعلاوه یک قطار نیز بین دشت المپیا و بندر کاتاکولون قرار دارد که سه بار در روز حرکت میکند. سفر با قطار نیز ۴۵ دقیقه طول کشیده و ۱۰ یورو هزینه دارد. بلیت ورود به محوطه باستانشناسی همراه با تماشای موزه برای هر نفر ۹ یورو است.