در روزگار کنونی یکجانشینی میان مردمان زمین مرسوم و معمول است و دیگر کمتر شاهد زندگی عشایری و در حرکت هستیم. اما در هرحال این نوع زندگی هنوز در نقاطی از جهان رواج دارد و اتفاقا در نوع خود یک مشخصه فرهنگی، اجتماعی و گردشگری برای آن سرزمین محسوب میشود. در ایران نیز زندگی کوچنشینی هنوز پابرجا است و دو ایل بزرگ بختیاری و قشقایی معروفترین آنها هستند. ما در این یادداشت قصد داریم ایل بختیاری را به شما معرفی کنیم.
(اگر قصد سفر به لرستان و خوزستان را دارید، فلایتیو امکان خرید بلیط اینترنتی هواپیما و خرید بلیط اینترنتی قطار را برای شما فراهم کرده است.)
تاریخچه ایل بختیاری
پشتوانه این ایل به نژاد آریایی بازمیگردد و آن را از اصیلترین آریاییها به شمار میآورند. این ایل بزرگترین ایل جهان نیز به شمار میرود و در مناطق مختلفی چون چهارمحال و بختیاری، خوزستان، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان زندگی میکنند. لرها اساسا از قدیم به دو گروه لر بزرگ و لر کوچک تقسیم میشدهاند. بختیاریها از طایفه لر بزرگ هستند که با گذر زمان نام بختیاری بر آنها نهاده شده است.
ویژگی های عشایر بختیاری
این ایل خود به دو گروه «هفت لنگ» و «چهار لنگ» تقسیم میشود. بیشتر مناطق کوچنشین به خصوص در شمال منطقه که آب و هوای بهتری دارد، در اختیار چهار لنگها است. در سلسله مراتب بختیاری هرکدام از دستهها (ایل) به چند طایفه، هر طایفه به چند تیره و هر تیره به تعدادی تش، تش به کربو و در نهایت کربو به خانوار تقسیم میشوند. خانوارها در کنار هم و در سیاهچادرها زندگی میکنند. ادارهکنندگان این ایلها به ترتیب ایلخان، ایلبیگ و حاکم هستند. اقتصاد عشایر نیز از دامداری تامین میشود. بختیاریها مردمانی بسیار مهماننواز هستند و درِ چادرهای آنها همواره به روی مسافرانی که به محل زندگی آنها میآیند، باز است. بختیاریها آداب و رسوم مختلفی دارند که از جمله آنها میتوان به آداب عروسی و ناف بُران دختر و پسر از کودکی اشاره کرد که البته امروز تقریبا رنگ باخته است. آنها بعد از مراسم عروسی، رسم تازیدن را دارند که جوانان ایل با رقص، سرود و تیراندازی به دشت میروند. شاهنامه خانی نیز سنت معروف دیگری است که معمولا سران ایل در شب یلدا آن را انجام میدهند.