همه ما تابحال بارها به مانیتورهای فرودگاه چشم دوخته‌ایم و برای به پایان رسیدن زمان تاخیر پروازمان لحظه شماری کرده‌ایم. ساعت‌های دشواری را هم بدون تحرک در قطار و اتوبوس و هواپیما تجربه کرده‌ایم. خیلی‌هایمان توقف در فرودگاه‌ها و سالن‌های ترانزیت را بدترین بخش سفر می‌دانیم. اما اغلب فراموش می‌کنیم این بخش‌های به ظاهر دوست نداشتنی در سفر، می‌توانند فرصت‌هایی برای مطالعه باشند!
در این یادداشت کوتاه، چند کتاب برای خواندن در قبل، یا در حین سفر به اصفهان را معرفی می‌کنیم که اتفاقا توسط غیر ایرانیان نوشته شده، و ما را با نگاه متفاوت جهانگردان خارجی به ایران آشنا می‌کند. این‌ها را مطالعه کنید تا سفر جذاب‌تری به اصفهان را تجربه کنید.
اگر قرار است به زودی به اصفهان بروید، می‌توانید همین حالا بلیط هواپیما خود را توسط فلایتیو رزرو کنید.
سفرنامه شاردن
شاردن یک جواهر ساز فرانسوی بود که در قرن هفده میلادی درست در زمان حکومت صفویان به ایران سفر کرد. هر چند قرار بود از طریق کشور ما خودش را به هندوستان و جواهرهای پر آوازه‌ی شرقی برساند، اما شیفتگی‌اش نسبت به ایران، او را بیش از حد تصورش در اصفهان ماندگار کرد!
شاردن در پایان عمرش مشاهداتش در ایران به خصوص اصفهان را به رشته تحریر درآورد. سفرنامه هشت جلدی او در اروپا به شهرت زیادی رسید و عامل سفر خیلی از اروپایی‌ها به ایران شد.
قبل از سفر به اصفهان، می‌توانید بخشی از سفرنامه‌ی او در مورد اصفهان را بخوانید تا جزئیات زندگی مردم، فرهنگ، باورها و حتی محله‌های اصفهان را بیشتر بشناسید.
شاردن در بخشی از یادداشت‌هایش می‌نویسد: «محله خواجو از دروازه‌ی حسن‌آباد شروع می‌گردد. ابتدا به خرابه‌های قصر شاه‌حسن که عمارت پابرجایی در آن نیست می‌رسیم، سپس مدرسه‌ی معموری به همین نام است که قبر شاه‌حسن در آن‌جاست و نیز مسجد و حمام و بیمارستان درویشان در این‌جاست… و نیز بازاری به همین نام در این محل می‌باشد.»
کتاب سفرنامه مادام دیولافوا اثر ژن دیولافوا
«از راست و چپ، خرابه هایی از ده ها قصر را پشت سر گذاشتم. جاهایی که پیشتر، سرشار از زندگی افراد قدرتمند درباری بوده است. در گذر از نمای خارجی مدرسه مادرشاه، زبان به تحسین آن گشودم و به پل معروفی رسیدم که به همت الله وردیخان، دوست و سپهسالار شاه عباس بزرگ ساخته شده است.»
این بخشی از توصیفات مادام دیولافوا از اصفهان است. او در دوران قاجار همراه همسر باستان‌شناسش به ایران سفر کرد. این یک سفر کاری بود، و به طبع آن مادام دیولافوا به شهرهای تاریخی سفر و خاطراتش را ثبت کرد. اگر کنجکاوید بدانید اصفهان در دوران ناصری چه اوضاعی داشته حتما این کتاب را بخوانید.
سفرنامه های ونیزیان در ایران
این کتاب مجموعه‌ای از شش سفرنامه است که شش جهانگرد ونیزی در مورد ایران نوشته‌اند. منوچهر امیری کتاب را ترجمه کرده و از این نظر جذاب است که هر کدام از این شش ونیزی به دلیلی خاص و متفاوت به ایران آمده بودند. همین نگاه آنها را متمایز و خواندن سفرنامه‌شان را دلچسب‌تر کرده.
سفرنامه تاورنیه
تاوارنیه جهانگرد فرانسوی بود که در دوران صفوی مجموعا نه بار به ایران سفر و در نهایت مشاهداتش را در قالب سفرنامه منتشر کرد. بیشتر بخش‌های سفرنامه او به اصفهان، و توصیف رفتار و آداب و رسوم مردم آنجا اختصاص دارد. نظر کلی او در مورد مردم ایران مثبت است. او ایران را مانند فرانسه‌ی اروپا می‌داند، و معتقد است ایرانیان از نظر هوش و استعداد یک سر و گردن از باقی ممالک آسیایی بالاترند!
سفرنامه پترو دلاواله
دلاواله یک جهانگرد ایتالیایی بود که در زمان شاه عباس به ایران سفر کرد و شاهد ساخت این شهر از نزدیک بود. او که به دربار شاه راه یافته بود به خوبی از جزئیات حیات مردم عادی و خانواده سلطنتی پرده بر می‌دارد. خواندن سفرنامه دلاواله قبل از سفر به اصفهان از این نظر مهم است که شما را در جریان ساخت اصفهان و جاذبه‌های گردشگری زیبای آن قرار می‌دهد.
دلاواله شیفتگی عجیبی نسبت به اصفهان دارد و آن را در تراز شهرهای زیبای ایتالیا مانند رم و شهرهای بزرگ اروپا مانند لندن می‌داند.
در جستجوی حسن
در جستجوی حسن نوشته ترنس وارد، تجربیات یک مرد آمریکایی تبار است که در کودکی به دلایلی چند سالی در ایران زندگی می‌کند. او در بزرگسالی تصمیم می‌گیرد به ایران برگردد تا حسن، دوست خوب آن دورانش را پیدا کند. سفر پر ماجرای ترنس که در نهایت به پیدا کردن حسن منجر می‌شود بعدها در کتابی منتشر می‌شود.
این سفرنامه در ابتدا قرار بود فقط یک تجربه‌ی شخصی را به تصویر بکشد، اما ترجمه‌اش به زبان‌های دیگر خدمت بزرگی به گردشگری ایران کرد. مردم جهان با خواندن این کتاب از مهمان‌نوازی ایرانیان و شگفتی‌های سرزمینشان به خصوص اصفهان با خبر شدند و در گروه‌های کوچک و بزرگ به ایران سفر کردند. به تازگی این کتاب به فارسی هم ترجمه و منتشر شده است.
آنچه در جستجوی حسن را متمایز می‌کند این است که روایتی معاصر از ایران دارد و با نمونه‌های قدیمی‌تر خود خیلی متفاوت است. بسیار خب، شما خواندن چه کتابهایی را در طی سفر به اصفهان توصیه می‌کنید؟ این تجربه‌های خواندنی را با ما در میان بگذارید.
