شاید باورتان نشود که در همین تهران پر از دود و ترافیک و شلوغی، این همه موزه شگفت انگیز برای برنامه ریزی یک گردش روزانه متفاوت وجود دارد. در این مقاله با موزه های تهران آشنا خواهید شد:
موزه کاخ گلستان : طعم تلخ قهوه‌ی قجری
مجموعه کاخ گلستان، یادگاری به جای مانده از ارگ تاریخی تهران محل اقامت شاهان سلسله قاجار و از زیباترین و کهن ترین بناهای پایتخت دویست ساله ایران است. سابقه تاریخی ارگ سلطنتی که محدوده مکانی تاریخی آن را در شمال خیابان و میدان امام خمینی (سپه) در سمت غرب خیابان خیام در شرق خیابان ناصر خسرو و در جنوب خیابان پانزده خرداد و میدان ارگ تشکیل می دهد، به روزگار صفویه باز می گردد .
کهن ترین بناهای موجود در مجموعه گلستان، ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به دوران کریمخان زند است. بخشهای مختلف این مجموعه در حال حاضر عبارت است از: ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، اتاق موزه (تالار سلام) و حوضخانه آن، تالار آینه ، تالار عاج یا سفره خانه تالار برلیان یا سفره خانه، تالاربرلیان یا تشریفات، ساختمان کتابخانه، عمارت شمس العماره، عمارت بادگیر و حوضخانه وسیع آن، تالار الماس، کاخ ابیض، چادر خانه. کاخ گلستان یکی از مهم‌ترین موزه های تهران است.
موزه هنرهای معاصر تهران
یکی دیگر از موزه های تهران ، موزه هنرهاي معاصر است که در ضلع شمالي بلوار كشاورز و غرب پارك لاله واقع شده است، مجموعه دايمي موزه هنرهاي معاصر تهران از نزديك به 3000 اثر ارزشمند و يكتا تشكيل شده كه به نخبگان ديروز و امروز هنرهاي تجسمي ايران و جهان تعلق دارد و در مالكيت موزه است. آثاري از هنرمندان پرآوازه مانند رنوار، لوترك، گوگن، پيكاسو، ماكس ارنست و ماگريت از آن جمله‌اند. موزه هنرهاي معاصر تهران آثاري از بيكن، هاكني، كيتاج، دو بوفه و جانسن را نيز در اختيار دارد.
موزه جهان نما: سفر به دوران ماقبل از تاریخ
آثار موجود در اين موزه در دو بخش هنر پيش از تاريخ و آثار هنرهاي تجسمي معاصر ايران و جهان به نمايش درآمده اند. از جمله مي توان به آثار به جامانده از تمدن هاي باستاني پيش کلمبيايي، مفرغ هاي لرستان، سفالينه هاي املش، هنرهاي سرخپوستان آمريکاي شمالي مربوط به هزاره هاي اول و دوم پيش از ميلاد و آثاري از هنرمندان معاصر ايراني همچون سهراب سپهري، ناصر اويسي، فرامرز پيلارام، جعفر روحبخش، پرويز کلانتري، بهمن محصص، سيراک ملکونيان، ژازه طباطبايي، مش اسماعيل، پرويز تناولي و هنرمندان غير ايراني چون ژرژ براک، پل گوگن، پل کله، پابلو پيکاسو، کاميل پيسارو ، پير آگوست رنوار ، ديگو جاکومتي، فرنان لژه و مارک شاگال اشاره کرد. اگر خواستید از موزه های تهران بهره‌ای ببرید، موزه جهان‌نما را از دست ندهید.
موزه نياوارن : گل سر سبد موزهای تهران
دیگر کسی نیست که این یکی از مهم ترین موزه های تهران را نشناسد. طرح چهار ضلعي کاخ و فضاسازي معماري داخلي آن الهام گرفته از معماري ايراني با بهره گيري از فناوري مدرن است. تزئينات آن نيز تلفيقي از هنر پيش از اسلام و پس از اسلام است که گچبري توسط استاد عبداللهي، آينه کاري توسط استاد علي اصغر و کاشي کاري نماي خارجي توسط استاد ابراهيم کاظم پور و ايليا انجام شده است. کف بنا از جنس سنگ سياه و سقف آن از جنس آلومينيوم است که از وسط باز مي شود. دکوراسيون و مبلمان داخلي کاخ توسط يک گروه فرانسوي طراحي و اجرا شده است.
طبقه همکف اين بنا شامل سرسراي بزرگي است که تمام اتاق ها در اطراف آن شکل گرفته اند که از آن جمله مي توان به سينماي اختصاصي، اتاق غذاخوري، سالن پذيرايي، اتاق انتظار و راهروهاي فرعي و همچنين تالار آبي اشاره کرد. اين فضاها با نقاشي ها و فرش هايي گرانبها و هداياي متعددي از کشورهاي مختلف پوشيده شده اند.
کاخ صاحبقرانيه : سفر به عصر صفوی
از جمله اتاق های اين کاخ مي توان به کرسي خانه، چايخانه، ظرفخانه، اتاق هاي بازي، بار و پذيرايي در طبقه اول و اتاقهاي مذاکرات انتظار سفرا، منشي، هدايا، دندانپزشکي نام برد. همه درها و پنجره هاي چوبي اين بنا به شکل اُرُسي بوده و با شيشه هاي رنگي تزئين شده است. اين کاخ در سال 1374 مرمت شد و در ارديبهشت سال 1377 به جمع موزه های تهران اضافه شد.
موزه آبگينه : بازمانده‌های معبد چغازنبیل
آبگینه از جمله معدود موزهای تهران است که تزييناتش شامل منبت كاري چهارچوب درها و پله‌ها است و آجر كاري نما كه در 50 نوع است. گچبري موزه شامل دو دوره است: دوران قوام، و سبك غربي در زمان سفارت مصر و آينه‌كاري‌هاي طبقه دوم، كه مربوط به دوره قاجار است. موزه آبگينه در واقع موزه تخصصي شيشه و سفال است. قديمي‌ترين شيشه‌ها لوله‌هاي شيشه‌اي به نام سيلندر شيشه است كه از معبد چغازنبيل كشف شده است و مربوط به هزاره دوم قبل از ميلاد است. شيشه‌ها و سفال‌هاي طبقه اول نيز مربوط به دوره‌هاي پيش از تاريخ است كه قديمي‌ترين سفال دست‌ساز از دوران اشكاني، هزاره‌هاي اول به دست آمده است. تالار صدف به علت شباهت شكل آن به صدف نيمه باز به اين نام خوانده مي‌شود و شامل انواع سفال‌هاي قرن سوم و چهارم شهر نيشابور است. تالار چهار (زرين) كه به خاطر ظروف زرين‌فام كه از دوران سلجوقي به جا مانده چنين نامي گرفته است، شامل ظروفي است كه دور تا دور با خط نسخ و نستعليق تزيين شده‌است. همچنين چهره‌هاي مغولي روي اين ظروف خود نمايي مي‌كنند كه با توجه به شهر محل پيدايش، نقوش آنها فرق مي‌كند. تالار پنج (لاجورد) به خاطر لعاب‌هاي يك رنگ فيروزه به اين نام خوانده مي‌شود.
کوشک احمدشاهی : حکایت آن حوضِ مَرمَرین
طبقه همکف اين عمارت شامل يک هال با حوضي از جنس مرمر در وسط است و 6 اتاق و 2 راهرو در اطراف آن قرار دارند. اشياء تزئيني از جنس نقره، برنز، عاج، چوب، هدايايي از کشورهاي مختلف مثل هند، تابلوهاي نقاشي و گوبلن و نشانها و مدالها در اين فضا به نمايش در آمده است همچنين ويتريني شامل اشياء و سنگهاي معدني تزئيني، سنگي از کره ماه و چندين فسيل گياهي و حيواني در معرض ديد قرار دارند. طبقه دوم عمارت از يک سالن مرکزي و ايوان سرتاسري چهارطرفه تشکيل شده است. در چهار طرف سالن مرکزی که به عنوان اتاق موسيقي استفاده مي شده است، قفسه چوبي ويترين دار نصب شده است. دور تا دور ايوان را 6 ستون با مقطع مربع قطور با نماي آجري بدنه و 26 ستون مدور با نماي گچي فرا گرفته است. نقش شير و خورشيد گچبري شده بر پيشاني ديوارة ضلع شمالي ايوان به چشم مي خورد. در ارديبهشت سال 1379 همزمان با هفته ميراث فرهنگي اين عمارت افتتاح شد و امروز از مهم‌ترین موزهای تهران به شمار می‌رود.
موزه سعدآباد: بر پهنای توچال
یکی از جاهایی که در میان موزه های تهران نباید تماشایش را از دست دهید، موزه سعدآباد است. این موزه در كوهپايه های توچال و دره سرسبز دربند مجموعه سعدآباد با يك ميليون و صد هزارمترمربع وسعت قرار دارد.
از باغ هايي كه اراضي آنها داخل اراضي سعدآباد شد، باغ آقامحمد جواد گنجه اي است كه جزو جعفرآباد بود، از باغ امام جمعه هم مقدار زيادي داخل باغ سعدآباد شد و خانه هاي جنوبي سعدآباد كه مربوط به دوره قاجار بود از نصيرالدوله خريداري شد و در زمان پهلوي اول به عنوان سربازخانه سعدآباد مورد استفاده قرار مي گرفت. سپس باغ هاي ديگري در اطراف سعدآباد از جمله باغ هاي سالار جنگ، سپهبد امان الله ميرزا، مستوفي الممالك، شكرالله قوام الدوله، همدم السلطنه خواهر مستوفي و محمود بدر خريداري و جزو سعدآباد شد.
كاخ های سعدآباد : وقتی قاجارها و پهلوی به هم می‌رسند
هجده كاخ كوچك و بزرگ از دوره هاي قاجاريه و پهلوي در سعدآباد وجود دارد که از جمله آن ها می توان به كاخ احمدشاهی، كاخ موزه سبز فعلي، كاخ موزه ملت، موزه تاريخ طبيعي سابق در حال حاضر در اختيـار نهاد رياســت جمهوري، موزه هنرهاي زيبا فعلي، موزه مردم شناسي، موزه ظروف سابق، كاخ غلامرضا یا ساختمان تبصره 36، ســــاختمان جمهوري، موزه بهزاد و دفينه، موزه خط و كتابت ميرعماد، موزه آبكار.
موزه جواهرات ملی : لذت تماشای الماس دریای نور
اين موزه تا قبل از انقلاب فعاليت داشته و بعد از آن تعطيل و دوباره در 1369 براي عموم بازگشايي شد. از میان همه موزه های تهران، موزه جواهرات ملی تنها جایی است که جواهرات مهمی مثل الماس درياي نور، تخت طاووس يا تخت خورشيد، تخت نادري و كره جواهر را در برگرفته است. موزه جواهرات ملي با مساحتي حدود 1000 مترمربع مجهز به سيستم ايمني است كه توسط آلماني‌ها ساخته است.
الماس دریای نور در موزه جواهرات ملی
جواهرات شاخص موزه عبارتند از: درياي نور كه درشت‌ترين و زيباترين الماس برليان در ميان گوهرهاي سلطنتي ايران و يكي از گوهرهاي معروف جهان است. گفته مي‌شود اين الماس هزار سال پيش كشف و استخراج شده است. وزن آن اكنون هفت مثقال و 20 نخود، يعني در حدود 182 قيراط، و صورتي است، ولي پيش از تراش، زيادتر از اين بوده است. اين الماس توسط نادرشاه افشار، جزو هداياي محمد شاه گوركاني و غنايم جنگي از هند به ايران آورده شده و بعد از طي دوران‌هاي مختلف به دست شاهان قاجاريه رسيده است. درياي نور تا زمان ناصرالدين شاه در وسط يكي از بازوبندهاي سلطنتي نصب مي‌شد، ولي در زمان او كه استفاده از بازوبند منسوخ شد، آن را به صورت پيش كلاه درآوردند و در قابي زرين با شير و خورشيد و تاج مرصع به 457 قطعه برليان ريز و عالي و چهار قطعه ياقوت قرار دادند. اين الماس برليان از دو سو تراش خورده و به شكل هرم مثلث‌القاعده‌اي است كه قاعده آن چهار سانتي‌متر درازا و سه سانتي‌متر پهنا دارد و دو سوي ديگر حدود دو سانتي‌متر است. همه سطوح درياي نور صاف و يك نواخت است، جز يك سمت آن كه فتحعلي‌شاه با كندن عبارت، از ارزش آن كاسته است.
کره جغرافیایی جواهرنشان در موزه های تهران
كره جغرافيايي از ديگر اشياي نفيس موزه است. وزن كره با پايه‌هاي طلايي آن حدود 37/5 كيلوگرم و در روي آن 51366 قطعه جواهر گوناگون به وزن 3656/4 گرم نشانده شده است. اقيانوس‌ها و درياها زمردنشان و آسيا مرصع به ياقوت و لعل، ايران مرصع به الماس، اروپا مرصع به ياقوت، آفريقا مرصع به ياقوت سرخ و كبود و آمريكاي شمالي و جنوبي و استراليا مرصع به ياقوت و لعل است و خط استوا به وسيله الماس نشان داده شده و دو حلقه زرين ساده كه در روي آنها گل‌هاي الماس نشان نصب شده، به طور متقاطع كره را در ميان گرفته است.
بر روي كره القاب ناصرالدين شاه منبت و الماس نشان شده است. در اين كره، كوه دماوند با ياقوت درشتي مشخص و شهر تهران با ياقوت معروفي به نام اورنگ زيب نمايان است. تاج‌ماه جواهر ديگري است كه بعد از درياي نور، در ميان جواهرات سلطنتي خودنمايي مي‌كند. اين سنگ سفيد و خوش آب و رنگ بادامي شكل 112 قيراط وزن دارد و در وسط بازوبند سلطنتي بازوي چپ قرار داشت. اما بعدها به صورت دگمه يا بر روي سينه يا پيش كلاه نصب مي‌كردند و اينك به صورت پياده در خزانه جواهرات سلطنتي ايران نگه‌داري مي‌شود. تاج‌كياني تاجي است كه پادشاهان در مراسم تاج‌گذاري از آن استفاده مي‌كردند.
موزه طبيعت و حيات وحش ايران
ساختمان موزه با مساحتي حدود 12000 مترمربع در دو طبقه، بخش‌هاي متعددي دارد كه عبارتند از: بخش پرندگان و پستان‌داران با شش سالن كه به این شرح است: سالن مارها، گوزن‌ها، خرس قهوه‌اي آمريكاي شمالي و پرندگان، سالن آهو، قوچ، قرقاول، خرس، پلنگ، شغال، روباه، گرگ و سالن پستان‌داران قاره آفريقا و سالن آب‌زيان و خزندگان. بخش زمين‌شناسي با دو سالن كه در آن ويژگي‌هاي دوران‌هاي مختلف زمين‌شناسي از نظر محيط زيست جانوري و گياهي به تصوير كشيده شده است. سالن هشت كه شامل بخش پروانه‌ها، عنكبوت‌ها، رتيل‌ها و عقرب‌ها است. موزه داراي كارگاه تاكسيدرمي است كه در آن چگونگي فن حفظ و نگه‌داري موجودات به صورت غير زنده به نمايش گذاشته شده است.
از جمله ويژگي‌هاي خاص اين موزه دارا بودن نوع كم‌ياب پوست ببر است. همچنين، دو نمونه از نادرترين و زيباترين پستان‌داران جهان، با نام‌هاي گور ايراني و يوزپلنگ آسيايي در آن به نمايش گذاشته است.
از طریق سایت فلایتیو می توانید به خرید بلیط قطار به صورت اینترنتی بپردازید.
موزه هنرهای ملی: صنایع ایرانی
اين مجموعه در برگيرنده بهترين هنرهاي ملي ايران در همه سال‌هاي اخير مانند مينياتور، تذهيب، خاتم، كاشي‌كاري، قالي‌بافي، پارچه‌بافي، زري دوزي مخمل بافي، ميناكاري، قلم‌زني و معرق است. اين ساختمان در 1309 ش به موزه تبديل شده است. ساختمان موزه از همان دوران باقي مانده و فقط حوض وسط تالار برداشته شد. مجموعه هنرهای ملی یکی از معروف‌ترین موزه های تهران به شمار می‌رود.
خرید از فلایتیو
موزه فرش ايران: قالی 2500 ساله
ساختمان موزه فرش ايران معماري زیبایی دارد كه آذين‌هاي نماي بيروني آن شبيه به دار قالي است. سطح نمايشي موزه مساحتي برابر 3400 مترمربع را در بر مي‌گيرد كه شامل دو تالار است و براي نمايش انواع قالي‌هاي دست بافت و گليم مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در موزه فرش انواع گليم‌ها و فرش‌هاي دست بافت، با توجه به مرغوبيت و قدمت آنها و با در نظر گرفتن ويژگي‌هاي قالي ايران از لحاظ رنگ آميزي، طرح، نقش، بافت و تنوع مناطق قالي بافي حفظ و نگه‌داري مي‌شود.
قالی‌های موزه فرش ایران
مجموعه موزه فرش ايران شامل با ارزش‌ترين نمونه‌هاي قالي ايران از قرن نهم هجري تا دوره معاصر است و از منابع غني تحقيقي براي پژوهشگران و هنر دوستان به شمار ميآيد. معمولاً حدود 135 تخته از شاه‌كارهاي قالي ايران، بافت مراكز مهم قالي‌بافي مانند كاشان، كرمان، اصفهان، تبريز، خراسان، كردستان و جز آنها، در تالار طبقه هم‌كف به معرض نمايش گذاشته مي‌شود. از ويژگي‌هاي موزه فرش قاليچه دست‌بافت ارزشمند و بي‌نظير ايراني، كار فرش بافان كاشان، در اندازه‌هاي 130 در 220 سانتي‌متر، معروف به قاليچه ميرزا كوچك خان جنگلي است كه اين شخصيت روحاني ملي را در لباس نظامي مسلح به تفنگ و اسلحه كمري، قطار فشنگ نمايش مي‌دهد. در شمسه بالاي تصوير ميرزا، كتيبه‌اي با عبارت و نام كارخانه ملامحمود ديده مي‌شود كه احتمالاً، با توجه به اين عبارات، تاريخ بافت قاليچه سال‌هاي آخر دوره قاجار است.
قدیمی‌ترین اثر در موزه فرش
قديمي‌ترين فرش شناخته شده در جهان قالي 2500 ساله پازيريك است كه در 1949 م، در جنوب سيبري كشف‌شد و آن را بافت ايران در دوره هخامنشي دانسته‌اند. آشكار است كه قالي‌بافي در ايران در دوره هخامنشي وجود داشته و در قرن پنجم پيش از ميلاد، دوره‌اي طولاني از تكامل را پشت‌سر گذاشته است.
در اين نمايشگاه نمونه‌هايي از قاليچه‌هاي تصويري شاهنامه بايسنغري به نمايش درآمده است كه گوشه‌هايي از ادبيات، اسطوره، مذهب و فرهنگ و هنر غني ايران را نشان مي‌دهد. اين آثار همه در كارگاه قالي‌بافي استاد موسوي سيرت، به ياري هنرمندان جوان ايراني و ذوق و سليقه استاد دنيا ديده و تكنولوژي كامپيوتري آفريده شده‌اند.
موزه تاريخ یا تماشاگه تاريخ
اگر درمیان موزه های تهران به دنبال آثاری مربوط به 200 سال قبل می‌گردید بروید موزه تاریخ. این موزه شامل ظروف و وسايل شخصي ناصرالدين شاه، تابلوهاي كمال‌الملك و … است. در بخش تماشاخانه موزه، تابلوهاي رنگ روغن مربوط به قرن 13 هجري، ظروف سفالي، جام و ظروف فولادي كه در قرون 12 و 13 هجري، در كشورهاي انگلستان، روسيه و ايران ساخته شده‌اند و همچنين، ظروف شيشه‌اي از جنس كريستال متعلق به چكسلواكي سابق و كاسه و بشقاب چيني و بسياري ظروف ديگر به نمايش گذاشته شده‌اند.
در بخش‌هاي ديگر تماشاخانه، تابلوهاي رنگ روغن كه چهره‌هاي صنيع‌الدوله، مصورالممالك، ظهيرالدوله و مظفرالدين شاه در آنها ديده مي‌شود، قلمدان‌هاي بسياري با طرح‌هاي مختلف از جنس مقواي فشرده، كاشي نقش برجسته، قاب آينه از جنس نقره، شمعداني‌ها، نقاشي‌هاي مينياتور از استاد فرشچيان، انواع شمشير و تفنگ، كيف دستي ناصرالدين شاه و بسياري آثار ديگر و در بخش نگارخانه نيز آثار به نمايش گذاشته شده هنرمندان مختلف ديده مي‌شود. در فضاي باز مجموعه سفره خانه سنتي و مركز خريد داير است.
موزه ايران یا رضا عباسی
اين موزه در بزرگداشت يكي از نگارگران عصر صفويه نامگذاري شده است. هدف از تشكيل آن گردآوردن، پاس داشتن، مطالعه كردن و شناساندن دستمايه‌هاي به يادگار مانده از هنرمندان چيره دست اين مرز و بوم مي‌باشد كه به روي عموم شيفتگان هنر و فرهنگ والاي ايران گشوده است. آثار اين موزه از دوره ماقبل تاريخ تا قرن 13 هجري را در بر مي‌گيرد. مراكز و تالارهاي تشكيل‌دهنده اين موزه هنري عبارت است از: تالار پيش از اسلام، تالار هنرهاي اسلامي شامل: آثار هنري و صنعتي، نگار گري، خوشنويسي و كتابخانه
