در میان مناطق کویری و خشک ایران شهری تاریخی با شگفتیها و زیباییهای بینظیرش انتظارمان را میکشد. یزد یکی از اضلاع مثلث طلایی گردشگری ایران (اصفهان، شیراز، یزد) است. در لغت به معنای شهر خدا، شهر پاک و مقدس است و هرچند این نام پیش از اسلام بر آن نهاده شده اما هنوز هم میتوان بارقههای عمیق ایمان و اعتقادات مذهبی را در میان مردمش دید. تنوع دینی و حضور اقلیتهای مختلف از یهودی، زرتشتی تا مسیحی و اهل تسنن در کنار هم بدون کوچکترین نزاع و جنگ از دیگر ویژگیهای یزد است.
در این یادداشت قصد داریم به جاذبههای گردشگری این شهر و کارها و فعالیتهایی که سفر یزد را خاطرهانگیز میکنند بپردازیم. با ما همراه باشید.
برای خرید بلیط هواپیما و خرید بلیط قطار به فلایتیو مراجعه کنید.
ساعتتان را با قدیمیترین ساعت شهری ایران تنظیم کنید
شاید فکر بدی نباشد که وقتی همراه با دوستانتان به یزد رسیدید به میدان وقتالساعت بروید و ساعتهایتان را با اولین و قدیمیترین ساعت شهری ایران، تنظیم کنید. به هر حال سر وقت رسیدن به قرارها در سفر گروهی یکی از مهمترین ارکان و خوب است همه اعضای گروه ساعتّهایشان یکی باشد.
ساعت یزد در سال ۷۲۵ هجری قمری در کنار مسجد رکنیه نصب شد و با انرژی خورشیدی که در این شهر کویری به وفور یافت میشود کار میکند.
روبروی مسجد جامع بایستید و بلندترین منارهی جهان را تماشا کنید
مسجد جامع یزد بیشک یکی از شاهکارهای معماری ایران و جهان است. در دل کویر سوزان و خاکیرنگ، تنها کاشیهای سبزآبی مسجد جامع میتواند روحتان را خنک کند. معماران مسجد خوب میدانستهاند چطور با جادوی رنگها عطش بینندهرا فروبنشانند.
تاریخ دقیق ساخت بنا مشخص نیست. ایلخانان، صفویان و قاجاریان هر کدام به نوبه خود بخشی از مسجد را ساختهاند؛ اما مشهور است که ساخت بنای اصلی حدود صد سال به طول انجامیده.
منارههای مسجد جامع یزد چشم هر بینندهای را به خود جلب و بلندترین منارههای جهان هستند. این بلندی و کشیدگی یادگار شیوه معماری آذری است که در دوران حکمرانی ایلخانان بسیار باب شد.
اگر به یزد سفر کردید حتما این بنای زیبا را ببینید و سعی کنید برای کشف حس و حالش یکی دو ساعتی را داخلش بشینید.
در مجموعهی امیرچخماق قدم بزنید
امیرچخماق میدانیست در میان بافت تاریخی شهر که توسط میرجلالالدین چخماق که از سرداران تیموری، بنا شده. این مجموعه در ابتدا شامل یک تکیه، مسجد، حمام، خانقاه، قنادخانه و چاه آب سرد بوده است. امروزه هم شاخصترین بخش مجموعه مسجد آن است که مسجد جامع نو هم نامیده میشود. نمای بیرونی این مسجد با طاقنماهای مقرنسکاری، زیبایی ویژهای به میدان امیرچخماق دادهاست.
در آتشکده ورهرام به پذیرش مذهبی یزدیها افتخار کنید
آتش ورهرام از بیش از هزار و پانصد سال پیش تا به امروز فروزان است و مورد محافظت قرار میگیرد. این آتش در یک مجمر برنجی به دور از آب و باد و تابش خورشید نگهداری میشود.
زرتشیان ایران و هند با همکاری هم و به سرپرستی ارباب جمشید امانت این بنا را در ۱۳۱۳ خورشیدی ساختند.
زرتشتیان بسیاری که ساکن یزد هستند معمولا برای عبادت و یا برگزاری مراسم ویژهی مذهبی به این آتشکده میآیند.
در فضای رازآلود زندان اسکندر به دل تاریخ سفر کنید
زندان اسکندر هیچ ارتباطی با اسمش ندارد. البته به آن مدرسه ضیائیه هم میگویند. این بنا در ۶۳۱ هجری ساخته شده و نظرات گوناگونی در مورد کاربری دقیق آن مطرح میشود. بعضی معتقدند این بنای اسرارآمیز به عنوان مدرسه علمیه دینی مورد استفاده قرار میگرفته است و بعضی دیگر میگویند قدمتش به زمان حمله اسکندر مقدونی بازمیگردد و از آن به عنوان زندانی برای اسرای اسکندر استفاده میشده.
گنبد خشتی زندان اسکندر بسیار بلند و بزرگ است . نقوش روی آن با نمونههای دیگری که احتمالا در یزد خواهید دید تفاوت ویژهای دارد چون با آبرنگ روی دیوار کشیدهشدهاند. این شیوه گنبدسازی یادگار مغولان در ایران است.
در بازارچهی کنار میدان امیر چخماق شیش کباب بخورید
شیش کباب یک نوع کباب ایرانیاست که در یزد بهتریننمونهاش را میتوانید بیابید. این کبابهای خوشمزهی یزدی را در بازار کنار میدان امیر چخماق پیدا و به عنوان یک وعده غذا نوش جان کنید.
در خانههای سنتی اقامت کنید
از کارهای مهمی که یزدیها برای حفط بناهای تاریخیشان کردهاند این است که آنها را با کاربری جدید مثل هتل و رستوران زنده نگهداشتهاند. امروزه در شهر تعداد زیادی هتل که در واقع خانههای سنتی بودهاند را میبینید که با کیفیت بسیار بالا از مهمانان پذیرایی میکنند. سعی کنید برای اقامتتان یکی از آنها را انتخاب کنید.
باغ دولتآباد را یک بار در شب و یک بار در روز ببینید
باغ دولتآباد از یادگارهای دوران زندیه در یزد است. این باغ و کوشک میانیاش در ابتدا اقامتگاه حاکم وقت یزد و شامل تعدادی عمارت و یک اتاق هشتی یا بادگیر است.
بادگیر باغ دولتآباد بلندترین بادگیر جهان و ارتفاعی به طول سی و سه متر دارد. این بادگیر به عنوان یک کولر طبیعی در بنا عمل میکند. به طوری که باد و هوای خنک بعد از پایین آمدن روی حوض آبی که زیر آن است میوزد و بعد از مرطوب و مطبوع شدن در فضای اتاق میپیچد و آن را خنک میکند.
نورپردازی باغ دولتآباد در شب بسیار زیبا و آرامبخش است. میتوانید به همراه دوستانتان در باغ قدم بزنید و از فضای خاصی که این نورها ایجاد کردهاند لذت ببرید.
میان ساباطها روح یزد را در آغوش بکشید
ساباط به کوچههای سنتی یزد با طاقهای قوسی شکلشان گفته میشود. کوچههای زیبایی که با رنگ خاکیشان آرامش خاصی به فضای شهر دادهاند و تحمل تابستانهای سوزان را زیر سایه خودشان راحت میکنند. بهطوریکه امکان ندارد در تابستان داخل ساباطها قدم بزنید و ذرهای احساس گرما کنید.
این کوچهها شاهکار معماری ایرانی و نشاندهنده اوج درایت ساکنان کویر برای مقابله با گرما هستند. اگر به یزد سفر کردید حتما زمانی را برای قدم زدن یا دوچرخهسواری در ساباطها در نظر بگیرید. هیچ جایی بهاندازه این کوچهها روح واقعی یزد را یکجا در خودش ندارد.
قیمه یزدی بخورید
همه ما احتمالاً قیمه سیبزمینی خوردهایم؛ اما قیمههای یزدی با تمام آنها متفاوتاند. یزدیها قیمه را بهجای لپه با نخود میپزند. حتما در سفرتان به یزد این غذای خوشمزه و متفاوت را امتحان کنید.
عصرها کیک یزدی با چای بهارنارنج بخورید
در کوچههای یزد بوی خوشبختی میآید. هر جا که قدم بگذاری یک کارگاه شیرینیپزی یا به قول خود یزدیها کارگاه شیرینیسازی خواهید دید. از آنجایی که معماری شهر بسیار درونگرا است هیچوقت از بیرون چیزی دال بر وجود یک شیرینی پزی در کوچه نخواهید دید اما بوی شیرینی تازه و داغ به سادگی شما را به محل پختشان خواهد کشاند.
کیک یزدی یکی از این شیرینیهاست که احتمالا شما در شهر محل اقامتتان امتحانش کردهاید؛ اما مطمئن باشید نمونه اصل یزدیاش هیچ شباهتی به آنچه قبلا خوردهاید ندارد. اگر در زمستان به یزد سفر میکنید چای بهارنارنج و کیک یزدی میتواند عصرتان را زیبا کند.
فالوده یزدی بخورید
فالودههای یزدی تفاوت زیادی با عموزادههای شیرازیشان دارند. آنها کوتاه و درشت و آبکیتر هستند. اگر در تابستان به یزد سفر میکنید حتما این فالودهها را سر ظهر و هنگام گرما امتحان کنید.
برای دوستانتان قطاب، باقلوا و شش لوذ بخرید
سوغات اصلی یزد شیرینیهای آن است. میدان امیر چخماق ازآنجاهایی است که میتوانید این شیرینیها را باکیفیت بالا و تاریخ تولید همان روز بخرید.
ورزش زورخانهای ببنید
وقتی در میدان امیر چخماق قدم زدید به سمت شمال حرکت کنید. کمی جلوتر صدای موسیقی ایرانی توجهتان را جلب میکند. این موسیقی از زورخانه صاحبالزمان میآید. یک زورخانهی فعال که هنوز بعد از سالها زنده است و توریستّهای زیادی را به خودش جلب میکند. اگر دلتان تماشای یک ورزش پهلوانی اصیل و زیبا میخواهد میتوانید چند ساعتی آنجا بمانید و لذت ببرید.
شما چه تجربهای از سفر به یزد دارید؟ تجربیاتتان را با ما در میان بگذارید.