با فرارسیدن ایام اربعین حسینی در سال 1404، میلیونها زائر ایرانی برای سفر به عتبات عالیات آماده میشوند. دریافت گذرنامه معتبر یکی از شرایط اصلی این سفر است. به منظور تسهیل روند زیارت و کاهش بار کاری دفاتر صدور پاسپورت زیارتی، دولت امکان ثبتنام برای دریافت گذرنامه زیارتی را که به صورت محدود و ویژه سفر به عراق در مناسبتهایی مانند اربعین صادر میشود، فراهم کرده است.
در ادامه، به تمام جزئیات مرتبط با ثبت نام گذرنامه زیارتی اربعین 1404 پرداختهایم؛ از شرایط دریافت برای گروههای خاص گرفته تا نحوه پیگیری وضعیت صدور و اقداماتی که پس از دریافت آن باید انجام دهید. اگر قصد شرکت در پیادهروی اربعین را دارید یا به دنبال تهیه بلیط هواپیما نجف و برنامهریزی سفر زیارتی خود هستید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
گذرنامه زیارتی چیست و چه تفاوتی با پاسپورت عادی دارد؟
گذرنامه زیارتی، مدرکی رسمی و معتبر است که تنها برای سفر به کشور عراق و در مناسبتهای خاص مذهبی همچون اربعین حسینی صادر میشود. این گذرنامه با هدف تسهیل در روند اعزام زائران و کاهش حجم کاری ادارات گذرنامه، توسط پلیس مهاجرت و گذرنامه ناجا ارائه میگردد و یکی از گزینههای پرطرفدار برای افرادی است که قصد شرکت در مراسم اربعین را دارند اما لزومی برای دریافت گذرنامه معمولی بینالمللی نمیبینند.
تفاوت اصلی میان گذرنامه زیارتی و گذرنامه عادی، در نوع استفاده، مدت اعتبار و حوزه جغرافیایی کاربرد آن است. پاسپورت عادی قابلیت سفر به همه کشورها را دارد و معمولاً با اعتبار پنج سال صادر میشود؛ در حالی که گذرنامه زیارتی موقت اربعین تنها برای سفر به عراق معتبر بوده و اعتبار آن به طور معمول از زمان صدور تا پایان ایام اربعین است (حدود دو ماه). این موضوع باعث میشود افراد با هزینه کمتر و سرعت بالاتر بتوانند فرآیند ثبت نام گذرنامه زیارتی را طی کرده و آماده سفر شوند.
تفاوتهای گذرنامه زیارتی با پاسپورت عادی:
| گذرنامه عادی | گذرنامه زیارتی |
| اعتبار ۵ ساله | اعتبار محدود (تا پایان ایام اربعین) |
| قابل استفاده برای چند کشور بسته به نوع آن | فقط مخصوص عراق |
| زمان صدور بیشتر | صدور سریعتر و سادهتر |
| هزینه بالاتر | هزینه پایینتر |
گذرنامه زیارتی برای چه کسانی مناسب است؟
گذرنامه زیارتی راه حلی سریع و به صرفه برای کسانی است که قصد دارند فقط در ایام خاص مذهبی مانند اربعین، نیمه شعبان یا مناسبتهای مشابه به کشور عراق سفر کنند. به ویژه زائرانی که پیشتر گذرنامه نداشتهاند یا اعتبار گذرنامهشان تمام شده، میتوانند از این امکان استفاده کنند تا بدون اتلاف وقت، شرایط قانونی سفر خود را فراهم کنند.
آیا گذرنامه زیارتی فقط برای اربعین است؟
در حال حاضر، بیشترین استفاده از گذرنامه زیارتی در ایام اربعین حسینی انجام میشود. با این حال، در برخی دیگر از مناسبتها نیز ممکن است دولت امکان صدور این نوع گذرنامه را فراهم کند. با توجه به تمرکز دولت در تسهیل اعزام زائران برای پیادهروی اربعین، ثبت نام گذرنامه زیارتی اربعین 1404 یکی از مهمترین مراحل پیش از دریافت ارز زیارتی و خرید بلیط محسوب میشود. بنابراین حتی اگر برنامهریزی شما شامل سفر زمینی باشد یا بخواهید از مسیر هوایی و با خرید بلیط پرواز تهران به نجف یا بلیط پرواز مشهد به نجف عازم شوید، باید این مدرک را داشته باشید.
اعتبار گذرنامه زیارتی برای سفر زمینی و هوایی به عراق
بر اساس اعلام اداره کل ناجا، گذرنامه زیارتی موقت اربعین برای هر دو نوع سفر چه زمینی و چه هوایی کاملا معتبر است. فرودگاه نجف و سایر مبادی رسمی عراق این مدرک را به رسمیت میشناسند. با این حال، در صورت خرید بلیط هواپیما نجف، بهتر است پیش از رزرو، اعتبار دقیق اجازه نامه سفر اربعین خود را بررسی کنید و از لحاظ تطابق با تاریخ پرواز و بازگشت، مطمئن شوید.
روشهای دریافت گذرنامه زیارتی در سال 1404
برای ثبت نام گذرنامه زیارتی در سال 1404، چند روش رسمی و قابل اطمینان در نظر گرفته شده است. بسته به شرایط فردی و دسترسی به اینترنت یا دفاتر حضوری، میتوانید یکی از روشهای زیر را برای مراحل دریافت گذرنامه زیارتی انتخاب کنید. در ادامه، هر روش را با جزئیات توضیح دادهایم.
ثبتنام از طریق اپلیکیشن «پلیس من»
آسانترین و سریعترین روش ثبت درخواست گذرنامه زیارتی، استفاده از اپلیکیشن رسمی «پلیس من» است. این اپ، امکان ثبتنام، بارگذاری مدارک و پیگیری وضعیت گذرنامه را به صورت آنلاین فراهم کرده است. روند کلی به این صورت است:
- دانلود و نصب اپلیکیشن پلیس من
- ورود با شماره ملی و شماره تلفن
- انتخاب گزینه “درخواست گذرنامه زیارتی”
- بارگذاری مدارک لازم برای گذرنامه اربعین به عراق از جمله عکس پرسنلی، کد ملی و تکمیل فرمها
- پرداخت هزینه صدور از طریق درگاه رسمی بانک مرکزی
در این روش، پس از تایید مدارک، مجوز سفر زیارتی به آدرس پستی شما ارسال میشود و نیاز به مراجعه حضوری وجود ندارد، مگر در موارد خاص.
ثبت درخواست گذرنامه زیارتی در سامانه «سخا»
برای ثبتنام گذرنامه زیارتی و دریافت آن در سال 1404، متقاضیان باید ابتدا به سامانه الکترونیکی پلیس به آدرس sakha.epolice.ir مراجعه کنند. این سامانه، یکی از مهمترین و سریعترین روشهای ثبتنام و دریافت خدمات مربوط به مجوز زیارتی عراق است.
نحوه ورود به سامانه سخا
ابتدا باید آدرس اینترنتی sakha.epolice.ir را در مرورگر خود وارد کنید. پس از ورود به این سامانه، شما به صفحه اصلی آن هدایت خواهید شد. در این مرحله، باید نام کاربری و رمز عبور خود را وارد کنید تا وارد کارتابل شخصی خود شوید. نام کاربری در سامانه سخا همان شماره ملی فرد است، و رمز عبور نیز باید در زمان ثبتنام تعیین شود.
برای متقاضیان جدید، ثبتنام در سامانه سخا الزامی است. اگر پیش از این برای استفاده از خدمات سامانه سخا ثبتنام نکردهاید، باید ابتدا در این سامانه عضو شوید. مراحل ثبتنام شامل وارد کردن کد ملی و تعیین رمز عبور است که باید برای تایید به شماره موبایل شما کد احراز هویت ارسال شود.
مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +10 و اداره گذرنامه
سومین راه برای دریافت مجوز زیارتی عراق، مراجعه مستقیم به دفاتر پلیس +10 سراسر کشور است. این روش بیشتر برای کسانی توصیه میشود که به روشهای آنلاین دسترسی ندارند یا مدارکشان نیاز به بررسی حضوری دارد. در این شیوه، باید مدارک لازم برای گذرنامه سفر زیارتی به عراق را به همراه داشته باشید، از جمله:
- اصل شناسنامه و کارت ملی هوشمند
- عکس 4×6 جدید (مطابق با شرایط پلیس)
- فرم تکمیل شده درخواست
- کد رهگیری ثبتنام (در صورت وجود)
پرداخت هزینه صدور و مالیات از طریق کارت بانکی
مراحل دریافت گذرنامه زیارتی در این روش شامل ارائه مدارک، انجام احراز هویت و در نهایت دریافت گذرنامه از طریق پست است.
مدارک لازم برای دریافت گذرنامه زیارتی
برای ثبت نام موفق و بدون مشکل، باید تمامی مدارک مورد نیاز را با دقت و به روز ارائه دهید. هر گونه نقص یا مغایرت ممکن است منجر به رد درخواست یا تاخیر در صدور مجوز خورج شود.
مدارک شناسایی، عکس، کد رهگیری و فرمها
فهرست مدارک لازم برای گذرنامه زیارتی در سال 1404 شامل موارد زیر است:
- اصل و کپی کارت ملی هوشمند یا رسید آن
- اصل و کپی شناسنامه
- عکس جدید 4×6 با پس زمینه سفید و بدون روتوش (برای بانوان با حجاب کامل)
- فرم درخواست گذرنامه زیارتی (قابل دریافت از سامانه یا دفاتر پلیس +10)
- شماره تماس و آدرس دقیق پستی
- در صورت ثبتنام آنلاین: تصویر مدارک و کد رهگیری
یکی از سوالات متداول هنگام ثبتنام گذرنامه زیارتی، میزان هزینه صدور آن است. در سالهای اخیر برای تسهیل سفر زائران اربعین، تعرفه گذاری ویژهای برای گذرنامه زیارتی موقت اربعین در نظر گرفته شده است. بر اساس اطلاعیههای رسمی پلیس مهاجرت و گذرنامه، هزینه دریافت گذرنامه زیارتی در سال 1404 برای متقاضیان ایرانی مبلغ 65 هزار تومان تعیین شده است. این مبلغ شامل موارد زیر میشود:
- هزینه صدور گذرنامه زیارتی موقت
- خدمات الکترونیکی مربوط به ثبتنام
- ارسال گذرنامه از طریق پست پیشتاز به نشانی متقاضی
این هزینه صرفا برای گذرنامه زیارتی موقت اربعین در نظر گرفته شده و در صورت درخواست صدور پاسپورت عادی یا گذرنامههای چند ساله، تعرفهها متفاوت خواهد بود.
روش پرداخت هزینه گذرنامه سفر زیارتی به عراق موقت اربعین به دو صورت است:
- اپلیکیشن «پلیس من»
- سامانه اینترنتی «سخا»
به هیچ وجه نیازی به پرداخت نقدی یا مراجعه حضوری به دفاتر خدماتی نیست. همچنین تأکید میشود که هزینه را فقط از طریق درگاههای بانکی رسمی و ایمن پرداخت کنید تا از هرگونه سوء استفاده یا تراکنش مشکوک جلوگیری شود.
آیا دریافت گذرنامه زیارتی رایگان است؟
خیر. اگرچه روند دریافت آن نسبت به گذشته سادهتر و سریعتر شده است، اما ثبتنام گذرنامه زیارتی همچنان نیازمند پرداخت هزینه مشخصی است که به صورت رسمی اعلام و در هنگام ثبت درخواست اخذ میشود.
نحوه دریافت گذرنامه زیارتی برای گروههای خاص
در فرآیند ثبت نام گذرنامه زیارتی، برخی افراد باید شرایط یا مدارک خاصی را رعایت کنند. نحوه دریافت گذرنامه زیارتی موقت اربعین برای گروههایی مانند زنان متاهل، کودکان و نوجوانان، مشمولان خدمت سربازی و اتباع خارجی کمی متفاوت است.
دریافت گذرنامه زیارتی برای زنان متاهل
زنان متاهل برای دریافت گذرنامه زیارتی، باید رضایت نامه رسمی همسر خود را ارائه دهند. در صورت حضور شخص همسر در محل ثبتنام (دفاتر پلیس+10 یا اداره گذرنامه)، اعلام رضایت حضوری کفایت میکند. اما اگر همسر حضور نداشته باشد، ارائه رضایت نامه محضری یا اجازه نامه ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی الزامی است. در موارد خاص مانند فوت همسر، طلاق یا مهاجرت همسر، ارائه اسناد مربوطه (گواهی فوت یا طلاق نامه) الزامی است.
فراموش نکنید که رضایت نامه فقط برای صدور گذرنامه لازم است و به معنی دریافت اجازه برای خروج از کشور نیست؛ خروج نیازمند اجازه قانونی خروج از کشور برای زنان متأهل است، که ممکن است توسط گذرنامه صادر شده اعمال گردد.
درخواست گذرنامه برای افراد زیر 18 سال
افراد زیر 18 سال نیز میتوانند در ثبت نام گذرنامه زیارتی اربعین 1404 شرکت کنند، به شرط آن که یکی از والدین یا ولی قانونی آنها حضور داشته باشد.
مدارک لازم برای این گروه:
- کارت ملی برای افراد بالای 15 سال و شناسنامه برای افراد زیر 15 سال
- کارت ملی یا شناسنامه والد همراه
- عکس مناسب برای گذرنامه (بدون کلاه یا عینک، با پس زمینه سفید)
- فرم تعهدنامه والدین مبنی بر اجازه صدور گذرنامه برای فرزند
پیشنهاد میشود برای افراد زیر 15 سال، نام آنها در گذرنامه والدین درج شود. اما از آنجا که اغلب کشورها (از جمله عراق در اربعین) خواستار گذرنامه جداگانه برای هر فرد هستند، توصیه میشود گذرنامه زیارتی موقت اربعین به صورت مستقل برای کودک یا نوجوان صادر شود.
دریافت گذرنامه برای مشمولان نظام وظیفه و فاقد پایان خدمت
برای ایام اربعین، مشمولان نظام وظیفهای که فاقد کارت پایان خدمت یا معافیت دائم هستند، میتوانند بدون نیاز به وثیقه و فقط برای سفر زیارتی به عراق، گذرنامه موقت زیارتی دریافت کنند؛ البته به شرطی که در وضعیت غیبت نباشند (یعنی دانشآموز، دانشجو یا در حال خدمت قانونی باشند). این گذرنامه تنها برای بازهای محدود (از مرداد تا پایان صفر) صادر میشود و صرفا برای سفر به عتبات عالیات اعتبار دارد. مشمولان غایب یا دارای غیبت غیرموجه همچنان مجاز به دریافت گذرنامه یا خروج از کشور نیستند اما اگر دلیل غیبت شما موجه و قابل پذیرش سازمان نظام وظیفه باشد، امکان دریافت گذرنامه موقت یا مجوز خروج، تحت شرایط خاص وجود دارد اما نیازمند پیگیری مستندات است. همچنین اگر کارت پایان خدمت دارید و استعلام هم گرفتهاید و مشکلی نداشتهاید اما هنگام ثبتنام با ارور (وضعیت نظام وظیفه مشخص نیست) رو به رو میشوید به پلیس +10 مراجعه کنید.
مراحل دریافت گذرنامه عراق برای مشمولان نظام وظیفه:
- ثبتنام در سامانه نظام وظیفه (سایت vazifeh.police.ir)
- انتخاب گزینه خروج از کشور/ ثبت درخواست خروج از کشور اینترنتی
- ورود به سامانه sakha.epolice.ir
- پرداخت وثیقه (معمولاً 500 میلیون ریال یا مبلغی طبق اعلام پلیس)
- دریافت تاییدیه خروج از کشور
- مراجعه به پلیس +10 و ارائه مدارک برای صدور گذرنامه
توجه: وثیقه فقط برای ضمانت بازگشت مشمول از سفر زیارتی است و پس از بازگشت، قابل استرداد خواهد بود.
ثبتنام گذرنامه زیارتی برای اتباع خارجی مقیم ایران
در آستانه ایام اربعین، اتباع خارجی مقیم ایران که دارای کد یکتای معتبر هستند، برای خروج از کشور و شرکت در پیادهروی اربعین، موظفاند (سند خادم) دریافت کنند. این سند فقط پیش از رسیدن به مرزها صادر میشود و مراجعه بدون آن به مرز، ممنوع است. متقاضیان میتوانند از طریق سامانه سهما یا دفاتر خدمات اشتغال و اقامت (کفالت) برای دریافت سند اقدام کنند. هزینه برای این طرح در ثبتنام غیرحضوری از طریق سامانه سهما 240 هزار تومان و ثبتنام حضوری در دفاتر کفالت 250 هزار تومان در سال 1404 است که شامل هزینههای بیمه، صدور سند، ثبتنام و توزیع مدارک میشود.
طبق اعلام سازمان ملی مهاجرت، مرزهای خروجی مشخص برای اتباع، شامل مرز شلمچه برای اتباع مقیم و چذابه برای زائران افغانستان و پاکستان و تمرچین یا باشماق برای اتباع آسیای میانه و قفقاز است. صدور هیچ گونه مدرک یا سندی در مرز انجام نمیگیرد و اتباع فاقد مجوز قانونی در صورت مراجعه به مرزها، از ادامه مسیر جلوگیری و فرد به کشور مبدا بازگردانده خواهد شد..
مدارک لازم برای ثبتنام گذرنامه زیارتی برای اتباع خارجی مقیم ایران:
- کارت اقامت معتبر یا دفترچه پناهندگی دارای اعتبار قانونی
اتباع باید مجوز اقامت موقت یا دائم از اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی داشته باشند. - یک قطعه عکس پرسنلی جدید با زمینه سفید
- مدارک شناسایی ثبت شده شامل شماره شناسایی اتباع، تاریخ تولد و اطلاعات هویتی دقیق (مشابه اطلاعات موجود در دفترچه اقامت)
- گواهی اقامت معتبر از اداره اتباع استان محل سکونت
- ثبتنام در سامانه اختصاصی اتباع
طبق دستورالعملهای صادر شده توسط پلیس مهاجرت و گذرنامه، اتباع باید به سامانهای که به صورت موقت برای این منظور فعال میشود (اغلب هم زمان با سامانه سماح برای ایرانیان)، مراجعه و اطلاعات خود را ثبت کنند.
پیگیری وضعیت گذرنامه زیارتی چگونه انجام میشود؟
پس از ثبت نام گذرنامه زیارتی، طبیعی است که بخواهید از وضعیت صدور آن مطلع شوید. برای پیگیری، چند روش کاربردی و رسمی وجود دارد که در ادامه شرح داده میشود.
استعلام با اپلیکیشن «پلیس من»
در صورتی که ثبتنام خود را از طریق اپلیکیشن پلیس من انجام دادهاید، راحتترین راه برای بررسی وضعیت گذرنامه، ورود مجدد به این اپ و انتخاب گزینه «پیگیری وضعیت گذرنامه» است. در این بخش، مراحل صدور، ارسال پستی و تحویل مشخص شدهاند. مزیت این روش آن است که اطلاعات به روز بوده و نیازی به تماس تلفنی یا مراجعه حضوری نیست.
پیگیری از طریق کد ملی در سامانه پست
یکی از روشهای مطمئن و کاربردی برای پیگیری وضعیت تحویل گذرنامه زیارتی، استفاده از سامانه رهگیری مرسولات پستی به آدرس tracking.post.ir است. پس از صدور گذرنامه زیارتی، این مدرک از طریق پست به آدرس متقاضی ارسال میشود. بنابراین، بررسی روند ارسال و زمان تحویل آن اهمیت زیادی دارد.
این روش پیگیری بیشتر برای کسانی کاربرد دارد که گذرنامه زیارتی آنها در مرحله ارسال قرار گرفته و به اداره پست تحویل داده شده است. با این امکان، زائران میتوانند به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری، از وضعیت گذرنامه خود مطلع شوند و زمان دقیق تحویل آن را برنامهریزی کنند. استفاده از سامانه رهگیری پستی علاوه بر سهولت، باعث کاهش نگرانی و اطمینان خاطر زائران در مراحل پایانی دریافت گذرنامه زیارتی میشود و یکی از روشهای پیشنهادی برای پیگیری وضعیت گذرنامه است.
استفاده از شماره گویای 193 برای پیگیری
یکی از روشهای سریع و آسان برای پیگیری وضعیت صدور گذرنامه زیارتی، استفاده از شماره گویای 193 است. این شماره، سامانه تلفنی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران میباشد که به صورت 24 ساعته آماده پاسخگویی به سوالات و درخواستهای شهروندان است. با تماس به شماره 193، اپراتورهای سامانه شما را راهنمایی میکنند تا بتوانید به بخش مربوط به گذرنامه زیارتی دسترسی پیدا کنید. در منوی تلفنی، گزینهای برای استعلام وضعیت گذرنامه یا ثبت شکایت و پرسش درباره مدارک لازم برای گذرنامه زیارتی وجود دارد.
برای پیگیری وضعیت گذرنامه، شما باید کد رهگیری (کد پیگیری) که هنگام ثبتنام یا ارائه درخواست دریافت کردهاید را آماده داشته باشید. با وارد کردن این کد در سامانه تلفنی، میتوانید اطلاعات به روزی از مراحل صدور گذرنامه، زمان تقریبی تحویل آن و هرگونه مشکل احتمالی دریافت کنید. این سامانه علاوه بر پیگیری، به عنوان کانالی رسمی برای ارائه شکایات در مورد تأخیرها یا مشکلات مرتبط با گذرنامه زیارتی نیز عمل میکند. همچنین اگر درباره مدارک لازم برای گذرنامه زیارتی یا مراحل دریافت آن سوالی داشته باشید، اپراتورها به شما مشاوره دقیق و کامل ارائه میدهند.
پس از دریافت گذرنامه زیارتی، چه اقداماتی ضروری است؟
دریافت گذرنامه زیارتی، نخستین گام در مسیر سفر زیارتی اربعین است. پس از آن، باید اقداماتی مهم برای تضمین سفری ایمن و بدون مشکل انجام شود. از جمله مهمترین این اقدامات میتوان به ثبت نام در سامانه سماح، تهیه بیمهنامه اربعین، رزرو بلیط پرواز و بررسی شرایط ویزا اشاره کرد. این موارد نقش مهمی در مدیریت بهتر سفر و جلوگیری از مشکلات احتمالی دارند.
تهیه بیمهنامه اربعین و رزرو بلیط
برای سفر به عراق در ایام اربعین، داشتن بیمهنامه معتبر و مورد تایید دولت ایران ضروری است. این بیمهنامه پوشش لازم در برابر حوادث و مشکلات احتمالی را در طول مسیر فراهم میکند. هنگام ثبت نام گذرنامه زیارتی یا در سامانه سماح امکان خرید بیمهنامه نیز فراهم میشود که بهتر است این مرحله را به موقع انجام دهید.
از سوی دیگر، رزرو بلیط هواپیما برای کسانی که قصد سفر هوایی دارند، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به حجم بالای مسافران در ایام اربعین، پیشنهاد میشود هرچه زودتر نسبت به خرید بلیط پرواز مشهد به نجف یا بلیط پرواز تهران به نجف اقدام کنید تا در روزهای شلوغی با کمبود ظرفیت مواجه نشوید و سفر شما بهخوبی برنامهریزی شود.
بررسی ویزا یا شرایط ورود بدون ویزا به عراق
در سالهای اخیر، دولت عراق به منظور تسهیل سفر زائران ایرانی در ایام اربعین، شرایط ورود بدون ویزا را برای گذرنامه زیارتی فراهم کرده است. با این حال، این شرایط ممکن است هر سال متفاوت باشد و بهتر است پیش از سفر از آخرین قوانین و اطلاعیههای رسمی مطلع شوید. در صورتی که ورود بدون ویزا امکانپذیر نباشد، برای دریافت ویزا باید مدارکی مانند گذرنامه زیارتی با حداقل 6 ماه اعتبار، عکس پرسنلی، فرم تکمیل شده درخواست ویزا و پرداخت هزینههای مربوط به خدمات را آماده کنید. داشتن این مدارک کامل، روند دریافت ویزا را سریعتر و آسانتر خواهد کرد.
