نحوه دریافت ارز اربعین 1404 | آموزش ثبت‌نام و دریافت ارز از 4 بانک منتخب

هر سال با نزدیک شدن به ایام معنوی اربعین حسینی، میلیون‌ها زائر ایرانی خود را برای حضور در این مراسم آماده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های زائران اربعین قبل از خرید بلیط هواپیما نجف، تهیه ارز مورد نیاز سفر به عراق است. دولت برای حمایت از زائران، امکان دریافت ارز اربعین با نرخ دولتی را فراهم کرده که از طریق چهار بانک منتخب کشور در بازه زمانی مشخص ارائه می‌شود. در ادامه به صورت کامل به موضوع نحوه دریافت ارز اربعین 1404 می‌پردازیم. مراحل ثبت نام، شرایط سنی و تابعیتی، مدارک لازم، نرخ ارز اربعین در سامانه ETS و تفاوت آن با نرخ بازار آزاد بررسی می‌شود.

شرایط دریافت ارز اربعین 1404

برای حمایت از زائران و مدیریت بازار ارز، دولت هر سال ارز ترجیحی به زائران اربعین اختصاص می‌دهد. نحوه دریافت ارز اربعین دارای شرایطی مشخص است که شامل ثبت نام در سامانه سماح، ارائه مدارک و مراجعه به بانک‌های منتخب است.

ثبت نام در سامانه سماح (الزامی)

یکی از مهم‌ترین مراحل در نحوه دریافت ارز اربعین 1404، ثبت نام در سامانه سماح به نشانی samah.haj.ir است. این سامانه برای ثبت اطلاعات زائران طراحی شده و پیش نیاز دریافت کد رهگیری و در ادامه، نحوه ثبت نام ارز اربعین از طریق بانک‌ها است. پیش از ورود به سامانه، لازم است برخی اطلاعات را به صورت دقیق و آماده در اختیار داشته باشید:

• شماره تلفن همراه
• کد ملی
• تاریخ تولد
• تاریخ رفت و بازگشت
• مرز خروجی و مرز ورود: باید مشخص کنید از کدام مرز (هوایی یا زمینی) قصد خروج و ورود به کشور را دارید. مثل مهران، شلمچه، چذابه، فرودگاه نجف و…
• نوع وسیله نقلیه تا مرز: گزینه‌هایی مانند خودروی شخصی، اتوبوس، قطار یا هواپیما در سامانه وجود دارد. باید انتخاب کنید.
• شماره گذرنامه: درج آن اختیاری است اما بهتر است برای دقت بیشتر وارد شود.
• تاریخ انقضای گذرنامه

در پایان پس از ثبت نام موفق، کد رهگیری سماح دریافت می‌کنید که برای ادامه مراحل نحوه دریافت ارز اربعین ضروری است.

چه کسانی واجد شرایط دریافت ارز اربعین هستند؟

ارز اربعین، نوعی ارز ترجیحی (با نرخ کمتر از بازار آزاد) است که با تصمیم بانک مرکزی و دولت ایران برای زائران اربعین حسینی اختصاص داده می‌شود. اما این ارز برای همه افراد در دسترس نیست و شامل شرایط خاصی می‌شود.

سن، تابعیت و شرط ثبت‌نام برای دریافت ارز اربعین

• تابعیت ایرانی با کد ملی معتبر:

فقط شهروندان ایرانی (دارای کد ملی 10 رقمی یا شماره شناسنامه برای افراد زیر 15 سال) می‌توانند درخواست ارز کنند. اتباع خارجی یا افراد بدون کد ملی، حتی با گذرنامه ایرانی قابل پذیرش نیستند. این الزام به منظور جلوگیری از استفاده غیر ایرانی از ارز اربعین و حفظ عدالت توزیع است.

• شرایط سنی برای دریافت ارز اربعین:

متقاضی باید حداقل 5 سال تمام (متولدین قبل از سال 1398) باشد. این محدودیت به دلیل فرآیندهای بانکی و احراز هویت فردی تعیین شده است.

• نداشتن سابقه دریافت ارز مسافرتی در سال جاری:

دریافت ارز اربعین معادل یک بار استفاده از سهمیه ارزی دولتی در طول سال شمسی است. اگر تاکنون در سال 1404 ارز مسافرتی دریافت کرده‌اید (مثلاً یورویی برای سفر قبلی)، شایسته نیست مجدد ارز دولتی بگیرید. این محدودیت باعث جلوگیری از دریافت چند باره ارز دولتی می‌شود.

بیشتر بخوانیم: راهنمای سفر کربلا + مدارک، لیست لوازم و هزینه ها در سال 1404

برای دریافت ارز اربعین از بانک چه مدارکی لازم است؟ (مدارک لازم برای دریافت ارز اربعین)

یکی از مراحل کلیدی در نحوه دریافت ارز اربعین، ارائه صحیح و کامل مدارک در زمان مراجعه به بانک یا ثبت نام اینترنتی است. هرگونه نقص یا مغایرت در مدارک، منجر به رد درخواست یا تاخیر در تحویل ارز خواهد شد. لازم به ذکر است سرپرست خانوار بدون نیاز به حضور اعضای خانواده، می‌تواند با ارائه مدارک هویتی همسر و فرزندان (کارت ملی، شناسنامه، گذرنامه)، ارز اربعین را برای آن‌ها دریافت کند. این امکان، بار مراجعه فیزیکی را برای خانواده‌ها کاهش می‌دهد. مدارک بسته به بانک انتخابی، شیوه ثبت نام و سن افراد ممکن است کمی متفاوت باشد. اما به طور کلی، مدارک زیر الزامی هستند:

مدارک و نحوه دریافت ارز اربعین (ویژه افراد بالای 18 سال)

• کارت ملی هوشمند یا رسید ثبت نام آن (کارت قدیمی قابل قبول نیست.)
• افراد بالای 18 سال باید یک سیم کارت داشته باشند. (فرایند احراز هویت از طریق پیامک انجام می‌شود و داشتن سیم کارت به نام شخص متقاضی الزامی است.)
• گذرنامه یا گذرنامه زیارتی معتبر با حداقل 6 ماه اعتبار داشته باشد. لازم به ذکر است ارائه گذرنامه در بسیاری از بانک‌ها نیز مورد نیاز است.
• کد رهگیری سامانه سماح، کلید اصلی برای تایید زائر بودن شما است و بدون آن نمی‌توانید ارز اربعین بگیرید.
• در برخی بانک‌ها مانند بانک صادرات یا بانک ملی، ممکن است برای واریز وجه ریالی یا تأیید هویت مالی، شماره شبای متعلق به فرد درخواست شود.
• پس از ثبت نام آنلاین، رسید واریز ریال معادل 200 هزار دینار عراق (طبق نرخ ETS) را چاپ و همراه داشته باشید.
• اگر از طریق اپلیکیشن بله یا سامانه سپینو ثبت نام کرده‌اید، باید نوبت دیجیتال یا بارکد رزرو را همراه داشته باشید.

نحوه دریافت ارز مسافرتی عراق (برای افراد زیر 18 سال، در صورت همراهی با خانواده)

نحوه دریافت ارز مسافرتی عراق در اربعین برای افراد زیر 18 سال تقریبا مانند سایر مسافران است. باید با شماره ملی یا شماره شناسنامه (ویژه کودکان ۵ تا ۱۵ سال) و گذرنامه معتبر (یا درج شده در گذرنامه والدین) در سامانه سماح ثبت نام شده باشند. حضور یکی از والدین در بانک الزامی است. توجه داشته باشید طبق مقررات بانک مرکزی، ارز اربعین مشمول کودکان کمتر از 5 سال نمی‌شود و به صورت مستقل به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد و تنها در صورت همراهی با والدین، ارز از سهمیه سرپرست خانوار تخصیص داده می‌شود. در فرایند احراز هویت برای افراد زیر 18 سال، استفاده از شماره تلفن والدین یا سایر اعضای خانواده بلامانع است.

مدارک دیجیتال مورد نیاز برای ثبت‌نام آنلاین

اگر قصد دارید به صورت آنلاین و از طریق اپلیکیشن بله، سامانه سپینو یا پورتال بانک تجارت ثبت نام کنید، لازم است تصاویر یا اطلاعات زیر را آماده داشته باشید:

• تصویر کارت ملی (در برخی بانک‌ها مانند بانک ملی یا پست بانک)
• تصویر گذرنامه (برای صحت سنجی اطلاعات)
• اسکرین شات کد رهگیری سماح
• اطلاعات حساب بانکی یا شماره شبا
• رمز دوم پویا برای پرداخت وجه ریالی

نکات مهم در ارائه مدارک:

• تمامی مدارک باید به نام شخص متقاضی باشند. مدارک همسر، فرزند یا دوست قابل استفاده برای دریافت ارز اربعین فرد دیگر نیست.
• مدارک مخدوش، ناخوانا یا با تاریخ انقضا گذشته از سوی بانک‌ها پذیرفته نمی‌شوند.
• اگر قصد دارید از مرز هوایی سفر کنید (مثلاً با خرید بلیط پرواز تهران به نجف یا بلیط پرواز مشهد به نجف)، گذرنامه و مشخصات پرواز دقیق‌تر بررسی می‌شود.
• بانک‌ها اختیار دارند در صورت وجود شبهه، مدارک بیشتری برای راستی آزمایی درخواست کنند.

روش‌های ثبت‌نام ارز اربعین 1404

به منظور تسهیل در فرآیند دریافت ارز اربعین، بانک مرکزی در همکاری با بانک‌های منتخب، سه روش ثبت‌نام را برای زائران در نظر گرفته است:

ثبت‌نام از طریق اپلیکیشن بله (بانک ملی و پست بانک)

اپ بله به عنوان درگاه دیجیتال بانک ملی و پست بانک، امکان ثبت نام آنلاین را فراهم کرده است. مراحل ثبت نام در اپلیکیشن بله:

1. نصب اپلیکیشن بله از بازار یا اپ استور
2. ورود با شماره تلفن به نام متقاضی
3. انتخاب گزینه (ارز اربعین) در منو
4. وارد کردن کد ملی، گذرنامه و کد سماح
5. انتخاب بانک (بانک ملی یا پست بانک)
6. انتخاب شعبه و زمان حضور
7. پرداخت مبلغ دینار (200 هزار دینار عراق)
8. دریافت رسید نوبت و مراجعه حضوری

ثبت‌نام و دریافت ارز از بانک صادرات با سامانه سپینو

بانک صادرات از طریق سامانه سپینو این فرآیند را انجام می‌دهد.

1. ورود به سایت سپینو (spino.bsi.ir)
2. وارد کردن اطلاعات هویتی و کد سماح
3. انتخاب استان و شهر
4. تعیین شعبه و زمان نوبت
5. پرداخت مبلغ ریالی آنلاین
6. دریافت رسید نوبت و پیامک تأیید
7. مراجعه حضوری در زمان مقرر و دریافت ارز

دریافت ارز از بانک تجارت از طریق شعب منتخب

1. مراجعه به یکی از شعب منتخب بانک تجارت
2. ارائه اصل مدارک (کارت ملی، گذرنامه، کد سماح)
3. تکمیل فرم درخواست ارز
4. پرداخت معادل ریالی ارز در شعبه
5. دریافت ارز دینار در همان روز یا روز بعد

در حال حاضر بانک تجارت فرآیند را به صورت حضوری انجام می‌دهد.

تهیه بلیط پرواز به نجف پس از دریافت ارز اربعین

در ایام اربعین در صورتی که شما توان شرکت در پیاده‌روی اربعین را ندارید، می‌توانید با خرید بلیط هواپیما نجف به این سفر زیارتی بروید. پس از تکمیل مراحل ثبت نام در سامانه سماح و دریافت ارز اربعین از بانک‌های منتخب، زائران می‌توانند برای برنامه‌ریزی سفر خود اقدام کنند. برای ورود به عراق از طریق مسیرهای هوایی، به ویژه از شهرهایی مانند مشهد یا تهران، توصیه می‌شود بلیط پرواز را از قبل تهیه نمایید تا با مشکل کمبود ظرفیت در روزهای پایانی مواجه نشوید.

برخی از مسیرهای پرتقاضای پرواز در ایام اربعین عبارت‌اند از:

• خرید بلیط پرواز مشهد به نجف

• خرید بلیط پرواز تهران به نجف

رزرو زودهنگام بلیط، علاوه بر اطمینان خاطر، به شما کمک می‌کند تا زمان بندی سفر خود را بهتر مدیریت کنید و در ایام شلوغی، سفر آسان‌تری داشته باشید.

بانک‌های ارائه دهنده ارز اربعین در سال 1404 (خدمات حضوری و غیرحضوری جهت پرداخت ارز اربعین)

طبق اعلام بانک مرکزی، در سال 1404 چهار بانک منتخب برای ارائه ارز زیارتی اربعین معرفی شده‌اند. این بانک‌ها شامل بانک ملی ایران، پست بانک ایران، بانک صادرات ایران و بانک تجارت هستند. بانک‌ها با در نظر گرفتن ظرفیت‌های منطقه‌ای و جمعیتی در سراسر کشور فعال هستند و نحوه دریافت ارز اربعین از هر بانک تفاوت‌های جزئی دارد.

نام بانک	تعداد شعبه / باجه
ملی	302
صادرات	221
تجارت	106
پست بانک	2007

بانک ملی ایران و ثبت نام از طریق اپلیکیشن بله

بانک ملی بزرگ‌ترین بانک ارائه دهنده ارز اربعین است و از طریق اپلیکیشن بله فرایند نوبت دهی و ثبت‌نام را انجام می‌دهد. مراحل ثبت نام و نحوه دریافت ارز مسافرتی عراق در اربعین از بانک ملی:

1. دانلود اپلیکیشن بله از کافه بازار یا Google Play
2. ورود به اپ با شماره تلفن همراه (شماره باید به نام متقاضی باشد)
3. از منوی اصلی، انتخاب گزینه (خدمات) > (ارز اربعین)
4. وارد کردن مشخصات فرد متقاضی:

• کد ملی و تاریخ تولد برای استعلام هویت
• کد رهگیری سامانه سماح
• شماره گذرنامه زیارتی (یا گذرنامه عادی)

1. انتخاب بانک ملی به عنوان بانک عامل
2. انتخاب شعبه نزدیک محل سکونت یا موردنظر
3. تعیین روز و بازه زمانی حضور در شعبه
4. پرداخت معادل ریالی 200 هزار دینار (با نرخ ETS) از طریق کارت بانکی
5. مراجعه حضوری در زمان مقرر و دریافت ارز مسافرتی عراق

نکته مهم: پیامک نوبت دهی از طرف بانک برای شما ارسال می‌شود و مراجعه بدون نوبت ممکن نیست.

دریافت ارز اربعین پست بانک ایران با اپلیکیشن بله

پست بانک بیشتر در روستاها و مناطق کم دسترسی مستقر است. دریافت ارز از پست بانک نیز از طریق اپ بله انجام می‌شود، دقیقاً مشابه بانک ملی، اما در هنگام انتخاب بانک، باید پست بانک را انتخاب کنید.

نحوه دریافت ارز اربعین از پست بانک ایران:

1. نصب و ورود به اپلیکیشن بله
2. انتخاب گزینه (ارز اربعین)
3. وارد کردن کد ملی، کد سماح، شماره گذرنامه
4. انتخاب بانک: پست بانک ایران
5. انتخاب باجه یا شعبه پست بانک نزدیک به شما
6. انتخاب زمان حضور
7. پرداخت معادل ریالی ارز از طریق اپ
8. مراجعه به باجه پست بانک و دریافت ارز به صورت دینار اسکناس

دریافت ارز اربعین بانک صادرات ایران از طریق سامانه سپینو و پیشخوان شمس

بانک صادرات برای ارائه ارز اربعین، سامانه‌ای اختصاصی به نام سپینو راه اندازی کرده است. این سامانه مخصوص ارائه خدمات ارزی، نوبت دهی و پرداخت آنلاین است. علاوه بر سامانه سپینو، بانک صادرات از سامانه پیشخوان شمس نیز به عنوان شعبه مجازی سپهر استفاده می‌کند. این سامانه امکان دریافت بسیاری از خدمات بانکی از جمله نحوه دریافت ارز اربعین را به صورت غیرحضوری فراهم کرده است. در بخش خدمات ارزی پیشخوان شمس، گزینه‌ای برای ثبت درخواست ارز اربعین نیز قرار داده شده است که با احراز هویت آنلاین، پرداخت وجه و انتخاب زمان مراجعه، فرآیند بدون نیاز به مراجعه اولیه حضوری انجام می‌شود.

مراحل ثبت نام و نحوه دریافت ارز اربعین از بانک صادرات ایران:

1. مراجعه به وب‌سایت بانک صادرات یا جستجوی (سامانه سپینو)
2. ورود به بخش ثبت‌نام ارز اربعین
3. وارد کردن اطلاعات از جمله:

• شماره موبایل
• کد ملی
• کد پیگیری سماح
• شماره گذرنامه

1. انتخاب استان، شهر و شعبه موردنظر بانک صادرات
2. مشاهده زمان‌های خالی و انتخاب روز/ساعت
3. پرداخت معادل ریالی ارز به صورت اینترنتی از طریق درگاه
4. دریافت پیامک تایید نوبت
5. مراجعه در زمان مشخص‌شده به شعبه و دریافت 200 هزار دینار عراق

دریافت ارز اربعین بانک تجارت به صورت حضوری

بانک تجارت برخلاف سه بانک قبلی، هنوز سامانه یا اپلیکیشن اختصاصی برای ارز اربعین فعال نکرده و کل فرآیند به‌صورت حضوری انجام می‌شود.

مراحل دریافت حضوری ارز اربعین بانک تجارت:

1. پیدا کردن لیست شعب منتخب بانک تجارت از سایت بانک یا اطلاعیه‌های رسمی (به طور معمول از 10 روز قبل از اربعین منتشر می‌شود)
2. مراجعه حضوری به یکی از شعب منتخب
3. ارائه مدارک:

• کارت ملی
• گذرنامه زیارتی یا عادی
• کد رهگیری سماح

1. پر کردن فرم درخواست ارز
2. پرداخت مبلغ ریالی معادل ارز با نرخ ETS به‌صورت حضوری در باجه
3. دریافت رسید و دریافت ارز دینار عراق در محل شعبه یا روز بعد

بانک تجارت برای زائرانی که به مرز زمینی مهران یا شلمچه نزدیک هستند مناسب‌تر است و معمولا شعب این بانک در استان‌های غربی فعال هستند.

نکات مهم در نحوه دریافت ارز اربعین برای همه بانک‌ها:

• نرخ ارز بر اساس سامانه ETS محاسبه می‌شود (کمتر از نرخ بازار آزاد).
• هر زائر فقط یک‌بار می‌تواند ارز اربعین بگیرد.
• ارز اربعین تداخلی با ارز مسافرتی ندارد؛ هر دو قابل دریافت هستند.
• اگر به هر دلیل از سفر منصرف شدید یا از ارز استفاده نکردید، امکان عودت ارز با نرخ ETS وجود دارد.
• از زمان اقدام برای دریافت ارز در اپلیکیشن بله تا 7 روز بعد، امکان دریافت ارز اربعین وجود دارد.

برای عودت ارز اربعین چه باید کرد؟

با اینکه سقف اختصاصی ارز اربعین برای هر زائر 200 هزار دینار عراق تعیین شده، اما بسیاری از زائران تنها بخشی از این مبلغ را مصرف می‌کنند (معمولاً بین 100 تا 150 هزار دینار). به همین دلیل، بانک مرکزی امکان عودت ارز باقیمانده را فراهم کرده است. زائران پس از بازگشت از سفر می‌توانند در بازه زمانی مشخص شده، با مراجعه به همان بانکی که ارز را دریافت کرده‌اند، مقدار استفاده نشده را به نرخ روز سامانه ETS به بانک بازگردانند. این فرآیند با ارائه رسید دریافت ارز و مدارک شناسایی قابل انجام است.

جدول مقایسه‌ای بانک‌های ارائه‌دهنده ارز اربعین 1404

بانک	روش ثبت‌نام	نحوه دریافت ارز	اپلیکیشن یا سامانه	نقاط قوت
بانک ملی ایران	اپلیکیشن بله	حضوری در شعبه	بله	تعداد شعب بالا، سرعت بالا
پست بانک ایران	اپلیکیشن بله	حضوری در شعبه	بله	مناسب مناطق کم برخوردار
بانک صادرات ایران	سامانه سپینو	حضوری در شعبه	spino.bsi.ir	امکان انتخاب دقیق نوبت
بانک تجارت	مراجعه حضوری به شعب منتخب	حضوری در شعبه	ندارد	تمرکز در شهرهای مرزی

قیمت ارز اربعین 1404 چگونه تعیین می‌شود؟

بر اساس نرخ‌نامه مرکز مبادله ارز و طلای ایران، امروز دوشنبه 13 مردادماه، قیمت هر 100 دینار عراق به 54,826 ریال رسیده است، بنابراین، هر زائر برای دریافت سهمیه 200هزاردیناری باید مبلغ 10 میلیون و 971 هزار و 400 تومان پرداخت کند.

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در نحوه دریافت ارز اربعین، اطلاع از نرخ آن است. این نرخ هر ساله توسط بانک مرکزی اعلام می‌شود و در سامانه ETS ثبت می‌گردد.

تفاوت نرخ ارز دولتی و آزاد

ارز اربعین به نرخ دولتی/مبادله‌ای ارائه می‌شود که حدود 20 تا 30 درصد ارزان‌تر از نرخ بازار آزاد است و همین باعث استقبال بیشتر زائران از نحوه دریافت ارز اربعین از بانک‌ها شده است. در مقایسه، نرخ ارز آزاد در بازار غیررسمی نوسانات زیادی دارد و در ایام اربعین به شدت افزایش می‌یابد. به همین دلیل، توصیه اکید می‌شود که ارز خود را از طریق مجاری رسمی و بانک‌های معرفی شده دریافت کنید.

نرخ ارز اربعین در سامانه ETS

سامانه ETS یا سامانه معاملات ارزی بانک مرکزی، نرخ ارز رسمی را هر روز منتشر می‌کند. برای ارز اربعین نیز نرخ مشخص دینار عراق در این سامانه درج می‌شود. به‌طور میانگین، نرخ ارز اربعین در سال گذشته حدود 110 تومان برای هر دینار عراق بوده است. مقدار اختصاصی ارز اربعین نیز طبق آخرین اطلاعیه بانک مرکزی، 200 هزار دینار عراق به ازای هر زائر است. نرخ ارز اربعین توسط بانک مرکزی در سامانه ETS به صورت روزانه مشخص می‌شود. در سال گذشته، نرخ تقریبی 110 تومان برای هر دینار عراق ثبت شده بود.

سوالات متداول

آیا دریافت هم زمان ارز مسافرتی و ارز اربعین امکان‌پذیر است؟

خیر. ارز اربعین به‌عنوان ارز مسافرتی یا ارز مسافرتی عراق با نرخ ترجیحی محسوب می‌شود و طبق دستورالعمل بانک مرکزی، هر فرد فقط یک بار در سال امکان دریافت ارز دولتی را دارد. اگر ارز مسافرتی در سفرهای دیگر دریافت کرده‌اید، واجد شرایط ارز اربعین نخواهید بود اما اگر تاکنون هیچ‌گونه ارز رسمی دریافت نکرده‌اید، دریافت ارز اربعین مجاز است.

برای عودت ارز اربعین استفاده نشده چه باید کرد؟

در صورتی که به هر دلیل سفر شما لغو شود یا از ارز دریافتی استفاده نکنید، در بازگشت به کشور می‌توانید، دینار مازاد را به بانک تحویل داده و به قیمت روز بفروشید.