راهنمای دریافت ارز مسافرتی | چطور و از کجا بگیریم؟

ارز مسافرتی یا همان دلار مسافرتی تسهیلات دولت برای کاهش دغدغه‌های هزینه مسافران در سفر‌های خارجی است. در سال‌های گذشته افزایش نرخ ارز عرصه را بر مسافران سفر‌های خارجی تنگ کرد و افراد زیادی دیگر از پس هزینه‌های اولیه یک سفر خارجی برنمی‌آیند. در این شرایط دولت مصوبه‌ای را از طریق بانک مرکزی برای پرداخت ارز مسافرتی به مسافران سفر‌های خارجی تصویب کرد تا همه افرادی که پاسپورت دارند بتوانند با خیال راحت راهی سفر شده و هزینه کمتری در مقایسه با خرید ارز آزاد بپردازند. در این مقاله راهنمای کامل دریافت ارز مسافرتی برای سفرهای خارجی و سفرهای زیارتی حج و عتبات‌عالیات را آورده‌ایم تا پیش از سفر برنامه‌ریزی بهتری بر اساس شرایط مالی و بودجه‌تان داشته باشید.

ارز مسافرتی یا دلار مسافرتی چیست؟

ارز مسافرتی به مبلغ مشخصی اشاره دارد که هر ساله توسط بانک مرکزی تعیین می‌شود و دارای قیمتی کمتر از نرخ بازار است. این ارز برای مسافران به منظور کاهش هزینه‌های سفر خارجی داده می‌شود و می‌تواند تاثیر مهمی در برنامه‌ریزی سفر داشته باشد. مسافران می‌توانند تنها یک بار در سال از این سهمیه استفاده کنند. در حال حاضر، برای دریافت ارز مسافرتی، تنها راه، مراجعه به مرکز مبادله‌ی ارز و طلای ایران است، که ارز مسافرتی را به یورو محاسبه می‌کند و معادل آن را به دلار یا پوند ارائه می‌دهد. برای دریافت این ارز، باید ابتدا بلیط هواپیمای خارجی را خریداری کرده و سپس با ارائه‌ی مدارک لازم به بانک‌های مربوطه مراجعه کنید.

پیشنهاد مطالعه: عوارض خروج از کشور

تفاوت ارز مسافرتی و ارزش دانشجویی، چیست؟

تفاوت اصلی بین ارز دانشجویی و ارز مسافرتی در موضوع و هدف استفاده آن‌ها است. ارز دانشجویی مخصوص دانشجویانی است که قصد تحصیل در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری در دانشگاه‌های خارج از کشور را دارند. این ارز برای تأمین هزینه‌های تحصیلی و زندگی در دوران تحصیل به آن‌ها اختصاص می‌یابد. از سوی دیگر، ارز مسافرتی به هر فردی که قصد سفر به خارج از کشور را داشته باشد، اختصاص می‌یابد. این ارز برای تأمین هزینه‌های مربوط به سفر، اقامت و خریدهای سفر استفاده می‌شود.

میزان ارز مسافرتی چقدر است؟

میزان ارز مسافرتی برای سفرهای خارجی قبلا به صورت یکسان برای همه مسافران تعیین می‌شد و معادل ۲۲۰۰ یورو بود، بدون اهمیت به مقصد، هدف، یا شیوه‌ی سفر. اما با صدور بخشنامه‌ای توسط بانک مرکزی از دی ماه ۱۴۰۰، مقدار این سهمیه کاهش یافت و سقف فروش ارز مسافرتی نیز کم شد. این کاهش در تیرماه ۱۴۰۱ نیز ادامه یافت. در حال حاضر، میزان ارز مسافرتی که مسافران با ویزای گردشگری یا مسافرتی برای سفر به کشورهای خارجی دریافت می‌کنند، به شرح زیر است:

• مبلغ ارز مسافرتی سفر هوایی با ویزا (مانند کشورهای عضو شنگن): ۱۰۰۰ یورو
• مبلغ ارز مسافرتی سفر هوایی بدون ویزا (مانند ترکیه و ارمنستان): ۵۰۰ یورو
• مبلغ ارز مسافرتی سفر زمینی، ریلی، دریایی: ۳۰۰ یورو

اختلاف قیمت ارز مسافرتی و آزاد چقدر است؟

ارز مسافرتی و ارز آزاد دو نوع ارز با ویژگی‌های متفاوت هستند که در بازار مالی معامله می‌شوند. ارز آزاد، که رایج‌ترین نوع ارز در بازار است، بر اساس شرایط اقتصادی، سیاسی و سیاست‌های بانک مرکزی قیمت‌گذاری می‌شود و توسط صرافان و دلالان بازار به فروش می‌رسد. از سوی دیگر، ارز مسافرتی که توسط دولت تعیین می‌شود، برای مواردی از جمله واردات، تحصیل دانشجویان در خارج از کشور و سفرهای خارجی استفاده می‌شود. این ارز دارای قیمتی کمتر از ارز آزاد است که به مسافران این امکان را می‌دهد تا هزینه‌های سفر خود را به‌طور موثرتری مدیریت کنند. اختلاف در قیمت این دو نوع ارز، حتی در مبالغ کوچک، تفاوت قابل‌توجهی در هزینه‌های سفر به وجود می‌آورد. برای درک بهتر این تفاوت، می‌توان با استعلام قیمت ارز اعلام‌شده توسط بانک مرکزی و مقایسه‌ی آن با قیمت روز ارز در بازار، این اختلاف را مشاهده کرد. در حال حاضر این اختلاف نزدیک به 20 درصد است.

مزایای دریافت ارز مسافرتی چیست؟

استفاده از ارز مسافرتی برای مسافران دارای مزایای قابل توجهی است. اولین و مهم‌ترین مزیت این ارز، این است که قیمت آن کمتر از قیمت ارز بازار آزاد است، که این به معنای کاهش هزینه‌های سفر برای مسافران است. این تفاوت در قیمت می‌تواند به طور قابل‌ملاحظه‌ای به کاهش هزینه‌های سفر کمک کند. به علاوه، دریافت ارز مسافرتی به این قیمت، برای مسافران به معنای کمک به مدیریت بهتر هزینه‌های سفر خارجی خود است، اما باید به این نکته توجه داشت که این ارز تنها یک بار در سال قابل دریافت است و همچنین در خرید و فروش آن، ممکن است برخی از مسافران با مشکلاتی مواجه شوند. در نتیجه، توسعه‌ی سامانه‌های آنلاین برای درخواست و دریافت این ارز می‌تواند به بهبود فرآیند دریافت آن کمک کند و تا حدودی از سواستفاده افراد جلوگیری کند.

چگونه ارز مسافرتی برای سفرهای هوایی دریافت کنیم؟

برای دریافت ارز مسافرتی برای سفرهای هوایی، ابتدا باید مدارک لازم را آماده کنید. این مدارک شامل موارد زیر است:

• بلیط هواپیما (یک طرفه یا دوطرفه)
• گذرنامه‌ی معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
• رسید پرداخت عوارض خروج از کشور

پس از آماده‌سازی این مدارک، باید به باجه‌ی بانک ملی در فرودگاه مراجعه کنید و مدارک خود را ارائه دهید تا بتوانید ارز مسافرتی خود را دریافت کنید. این اقدام ساده اما ضروری، به شما این امکان را می‌دهد که هزینه‌های سفر خود را به شیوه‌ای موثر و کارآمد مدیریت کنید و از ارزان‌ترین گزینه برای خرید ارز برای سفرهای هوایی بهره‌مند شوید.

چگونه ارز مسافرتی برای سفرهای زمینی، ریلی و دریایی دریافت کنیم؟

برای دریافت ارز مسافرتی برای سفرهای زمینی، ریلی و دریایی نیاز به مدارکی مشابه سفرهای هوایی دارید. باید مدارکی از قبیل:

• بلیط قطار یا اتوبوس
• ویزای کشور مقصد در صورتی که نیاز به اخذ ویزا داشته باشد
• گذرنامه‌ی معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
• رسید پرداخت عوارض خروج از کشور

با ارائه این مدارک به باجه‌ی بانک ملی یا صرافی‌های مربوطه، می‌توانید ارز مسافرتی مورد نیاز برای سفرهای زمینی را دریافت کنید. این روند ساده و موثر این امکان را می‌دهد تا به بهترین شکل ممکن از ارزان‌ترین گزینه برای خرید ارز برای سفرهای زمینی، ریلی و دریایی بهره‌مند شوید.

برای دریافت ارز مسافرتی چه مدارکی لازم است؟

برای دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳، شما نیاز به مدارکی دارید که باید همراه خود داشته باشید. داشتن این مدارک، امکان دریافت ارز مسافرتی را برایتان فراهم می‌کند. پس به طور خلاصه می‌توان گفت این مدارک لازم برای ارز مسافرتی، شامل موارد زیر است:

• اصل و کپی گذرنامه‌ ایرانی شخص
• ارائه اصل و کپی بلیط هواپیما با مهر آژانس هواپیمایی
• ارائه اصل و کپی کارت ملی
• ارائه رسید واریز وجه عوارض خروج از کشور
• ارائه اصل و کپی ویزا
• تکمیل فرم درخواست ارز
• پرداخت مبلغ ریالی مبادلاتی روز ارز درخواستی و تحویل رسید آن
• شماره موبایل و حساب بانکی معتبر

شرایط دریافت ارز مسافرتی چیست؟

برای دریافت سهمیه‌ی ارز مسافرتی باید به شرایط زیر دقت کنید:

• این ارز تنها به افرادی با سن بالای ۱۲ سال و با حضور کارت ملی، تحویل داده می‌شود.
• هر فرد حق دارد تنها یک بار در هر سال میلادی درخواست ارز مسافرتی را ثبت کند.
• زمان مراجعه برای دریافت این ارز، باید حداکثر یک هفته قبل از تاریخ پرواز باشد.
• باید توجه داشت که این ارز تنها برای مسافران عادی قابل دریافت است و افرادی که دارای گذرنامه خدماتی یا سیاسی هستند یا دو تابعیتی به‌شمار می‌روند، امکان دریافت آن را ندارند.

مراحل ثبت‌نام برای دریافت ارز مسافرتی

برای دریافت ارز مسافرتی روش‌های مختلفی وجود دارد؛ از همین‌رو بانک مرکزی نام 5 بانک را جهت دریافت ارز مسافرتی اعلام کرده است. مسافرین با در دست داشتن مدارک گفته‌شده، برای ثبت درخواست ارز مسافرتی به صورت حضوری، باید به شعبات ارزی بانک‌های نامبرده، مراجعه کنند.

• بانک ملی
• بانک ملت
• بانک پارسیان
• بانک سامان
• بانک تجارت

نکته مهم: توجه داشته باشید که بانک تجارت و بانک پارسیان تنها در زمینه ارز سفرهای زیارتی فعالیت می‌کنند.

دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه

برای دریافت ارز مسافرتی، می‌توانید از طریق باجه‌های بانک ملی در فرودگاه‌های بین‌المللی امام خمینی شهرهای تهران، اهواز، اصفهان، تبریز، مشهد، شیراز یا ارومیه نیز اقدام کنید. در این روش، پس از عبور از باجه‌ی کنترل گذرنامه، به باجه‌ی ارزی بروید و رسید (حواله‌ی ارزی) را به مسئول باجه ارائه کنید تا سهمیه‌ی ارز خود را دریافت کنید. توجه داشته باشید که فرآیند دریافت ارز در فرودگاه نیاز به بیش از یک ساعت زمان دارد، بنابراین بهتر است زودتر به فرودگاه امام خمینی مراجعه کنید.

پس به صورت خلاصه، مراحل به شرح زیر است:

• پس از ورود به فرودگاه و تحویل چمدان، کارت پرواز خود را دریافت کنید.
• با دریافت کارت پرواز و عبور از گیت می‌توانید با استفاده از دستگاه‌های خودپرداز بانک ملی (در طبقه پایین فرودگاه) ارز خود را دریافت کنید.
• برای دریافت ارز کافی است پاسپورت خود را اسکن کرده و کد پیگیری که هنگام واریز مبلغ ارز دولتی در سایت یا اپلیکیشن بله دریافت کردید، را وارد و ارز خود را به راحتی دریافت کنید.

ارز مسافرتی به چه افرادی تعلق نمی‌گیرد؟

ارز مسافرتی به چندین دسته از افراد تعلق نمی‌گیرد. این افراد عبارتند از:

• افرادی که سن آن‌ها کمتر از ۱۲ سال است. به افراد زیر ۱۲ سال ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد و تنها افراد بالای این سن امکان دریافت آن را دارند.
• ایرانیانی که مقیم کشور خارجی هستند و دو تابعیتی هستند. به افرادی که دو تابعیت دارند و به عنوان مقیم کشور خارجی شناخته می‌شوند، ارز مسافرتی تعلق نمی‌گیرد.
• افرادی که دارای گذرنامه‌ی خدماتی یا سیاسی هستند. ارز مسافرتی به افرادی که گذرنامه‌های خدماتی یا سیاسی دارند، تعلق نمی‌گیرد و تنها به افرادی که گذرنامه‌ی ساده دارند این امکان را می‌دهد.

چه زمانی برای دریافت و پرداخت ارز مسافرتی اقدام کنید؟

مسافران باید به یاد داشته باشند که زمان دریافت ارز مسافرتی محدود است و حداکثر ۷ روز قبل از پرواز خارجی می‌توانند برای ثبت‌نام و ارائه مدارک خود برای دریافت این ارز اقدام کنند. در صورتی که این ارز را قبل از پرواز دریافت نکنند، قادر به دریافت آن پس از بازگشت از سفر نخواهند بود. بنابراین، بهتر است مسافران در این بازه‌ی زمانی به مراکز مجاز مراجعه کرده و درخواست خود را ثبت کنند تا در زمان مناسب قبل از سفر، ارز مسافرتی خود را دریافت کنند. همچنین، در هنگام برنامه‌ریزی، ساعت پرواز خود را نیز در نظر داشته و با زمان دریافت ارز هماهنگی لازم را داشته باشند تا همه‌ی مراحل به‌موقع انجام شود.

ارز مسافرتی حجاج و مسافران عراق در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟

برای زائرانی که قصد سفر به بیت‌الحرام را دارند، دولت بودجه‌ای به نام ارز مسافرتی حجاج را در نظر گرفته است که به هریک از آن‌ها اعطا می‌شود. این ارز به صورت ارز مسافرتی به زائران تعلق می‌گیرد و بدون محدودیت سنی، برای تمام مسافران در نظر گرفته شده است. براساس جدیدترین تفاهم‌نامه‌ی ایران و عربستان، نرخ این ارز برابر با ۵۰۰ دلار اعلام شده است. ثبت‌نام برای دریافت این سهمیه‌ی دولتی برای ورود به خاک عربستان، از طریق سامانه‌ی حج و زیارت انجام شده و مدارک مورد نیاز تحویل داده می‌شود. بانک ملی ایران به عنوان بانک عامل صدور ارز مسافرتی حجاج، این خدمات را ارائه می‌دهد و زائران می‌توانند در شعب این بانک، اقدامات لازم را برای دریافت این ارز انجام دهند.

ارز مسافرتی کربلا در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟

متقاضیان سفر به عتبات عالیات، همانند حجاج، می‌توانند از سهمیه دولتی ارز مسافرتی برای سفر به کشور عراق استفاده کنند، به شرطی که ابتدا در سامانه سماح ثبت‌نام کنند. سقف خرید ارز دولتی برای اربعین پارسال ۳۰۰ دلار بوده که امسال طبق قانون کشورهای بدون ویزا عمل می‌شود. زائران برای دریافت این ارز باید بعد از خرید بلیط هواپیما و قبل از رفتن به فرودگاه، به یکی از شعب ارزی بانک‌های ملت یا ملی مراجعه کرده و با ارائه بلیط و اصل و کپی گذرنامه، هزینه ارز مسافرتی را واریز و در فرودگاه، پیش از سفر، ارز را دریافت کنند. توجه شود که این ارز مختص سفرهای هوایی به عراق است.

ارز مسافرتی ترکیه در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟

مسافران ایرانی که قصد سفر به ترکیه را دارند، بسته به شرایط مختلف مانند نحوه‌ی ورود به کشور و داشتن ویزا یا عدم نیاز به ویزا، می‌توانند مقدار مشخصی از سهمیه‌ی ارز دولتی مسافرتی را دریافت کنند. سقف این ارز برای سفر خارجی به مقدار 300 یورو محدود شده است، به این معنی که هر مسافر حداکثر این مقدار ارز را می‌تواند دریافت کند.

دریافت ارز مسافرتی از صرافی‌ها

برای دریافت ارز مسافرتی از صرافی، ابتدا باید به سامانه‌ی مخصوص آن یعنی بازار متشکل ارزی مراجعه کنید. این سامانه به شما امکان می‌دهد تا به‌صورت آنلاین و از خانه، ارز دولتی را به قیمت مناسب‌تر از بازار آزاد تهیه کنید. قبل از راه‌اندازی این سامانه، مردم مجبور بودند به صورت حضوری به صرافی‌ها مراجعه کنند. برای پیشگیری از این موضوع، دولت تصمیم گرفت تا سامانه‌ای مخصوص برای فروش ارز دولتی ایجاد کند. وقتی وارد سامانه می‌شوید، باید ابتدا کدملی و شماره تماس خود را وارد کرده و کد تایید را از طریق پیامک دریافت کنید. سپس مشخصات هویتی خود را وارد کرده و از لیست صرافی‌های موجود، صرافی مناسب را انتخاب کنید. در ادامه، مدارک خود را برای بررسی و تایید به صرافی ارسال کرده و تاریخ و ساعت مراجعه به صرافی را از طریق پیامک دریافت می‌کنید.

دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی

دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی به دو روش حضوری و آنلاین امکان‌پذیر است:

روش حضوری دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی

یکی از شعب منتخب ارزی بانک ملی در این صفحه را انتخاب کنید. حواله‌ی ارز مسافرتی با پرداخت معادل ریالی به نرخ روز به‌همراه کارمزد به مسافران هوایی (افراد مقیم ایران) با ارائه این مدارک به بانک موردنظرتان ارائه می‌شود:

• کپی و اصل کارت ملی (مسافران با کارت ملی المثنی باید برگه ثبت احوال را ارائه دهند).
• گذرنامه‌ی معتبر جمهوری اسلامی ایران
• رسید پرداخت عوارض خروج از کشور
• بلیط قطعی (از مبدا ایران به مقصد کشور مورد نظر)
• ویزا (برای کشورهایی که سفر به آن‌ها مستلزم اخذ ویزاست)
• یک نسخه‌ی کپی از همین مدارک.

می‌توانید ارز مربوطه را در گیشه‌ی بانک ملی ایران مستقر در فرودگاه مبدا (بعد از گیت خروجی) به‌صورت نقدی دریافت کنید. در نظر داشته باشید که فروش ارز مسافرتی به دارندگان گذرنامه‌های سیاسی یا افراد غیرمقیم امکان‌پذیر نیست.

روش آنلاین دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی

این روش از روش حضوری به‌مراتب ساده‌تر است و ۲۴ساعته و از هر جایی که هستید انجام می‌شود؛ فقط باید با اپلیکیشن‌های موبایلی آشنا باشید. برای خرید آنلاین ارز مسافرتی از بانک ملی، مراحل زیر را دنبال کنید:

• نصب اپلیکیشن بله
• انتخاب گزینه‌ی بانک من
• انتخاب گزینه‌ی ارز مسافرتی
• تکمیل مشخصات
• پرداخت معادل ریالی وجه ارز مسافرتی از طریق درگاه اینترنتی
• دریافت و ذخیره‌ی رسید تراکنش از طریق گزینه‌ی رسید یا بخش مشاهده‌ی جزئیات رسید در قسمت ارز مسافرتی
• دریافت ارز از طریق دستگاه ATM در فرودگاه با وارد کردن شناسه‌ی فروش و کدملی مسافر.

برای دریافت ارز مسافرتی به روش آنلاین حتما این نکات را مدنظر داشته باشید:

• شماره تلفن حساب کاربری بله و صاحب حساب باید متعلق به یک کد ملی باشد
• با هر شماره همراه از طریق اپلیکیشن بله فقط یک بار امکان خرید ارز وجود دارد
• هر مسافر فقط یک بار در سال امکان خرید ارز دارد
• فاصله زمانی بین درخواست خرید ارز مسافرتی و پرواز حداکثر ۷ روز باشد
• برای ابطال فروش ارز و استرداد وجه ریالی، حداکثر ۱۰ روز بعد از تاریخ سفر فرصت وجود دارد.

دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت

مراحل دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت صرفاً حضوری است. اگر این بانک را برای ارز دولتی انتخاب کرده‌اید، گام‌های زیر را دنبال کنید:

گام اول: مراجعه به بانک ملت

• مراجعه به یکی از شعب منتخب
• دریافت و تکمیل فرم تقاضای خرید ارز
• ارائه اصل و کپی مدارک
• دریافت رسید حواله از شعبه

گام دوم: مراجعه به فرودگاه بین‌المللی امام خمینی

دریافت اسکناس (ارز) به دو روش زیر:

• قسمت خدمات ویژه (باجه) فرودگاه در دو مکان بال غربی و بال شرقی سالن ترانزیت (با ارائه گذرنامه و رسید حواله)
• پایانه‌های خودپرداز ارزی مستقر در محل فرودگاه در سالن ترانزیت و ترمینال‌های سلام، VIP و CIP شهر فرودگاهی به روش زیر:
  • انتخاب گزینه خدمات ارزی‏/ بدون کارت
  • دریافت ارز مسافرتی
  • ورود شماره حواله
  • ورود کد ملی
  • تأیید مشخصات و مبلغ حواله و کد ملی
  • دریافت اسکناس

در نهایت، ارز مسافرتی راهی برای کاهش هزینه‌های مسافر

برای دریافت ارز مسافرتی، باید به‌موقع عمل کنید و کار خود را برای دقایق پایانی نگذارید. حتی اگر برنامه داشته باشید که ارز را در فرودگاه تحویل بگیرید، باید برای این کار حداقل یک ساعت زمان بگذارید. پس کمی زودتر به فرودگاه بروید و کمی از هزینه‌های سفر خود کم کنید. این را به یاد داشته باشید که برای دریافت ارز مسافرتی باید ابتدا بلیط هواپیمای خود را رزرو کرده باشید.