ماه رمضان یکی از ماههای عزیز و معروف در دین اسلام و بین مردم ایران است. در این ماه مبارک عده زیادی از مردم اقدام به روزه گرفتن میکنند. به همین خاطر، آشنایی با احکام روزه در سفر و حد ترخص روزه برای مسافر، میتواند اطلاعات زیادی به افراد مسلمان سراسر دنیا ارائه کند. به همین منظور، ما تصمیم گرفتیم در ادامه شما را با حکم روزه مسافر و اطلاعاتی در رابطه با این موضوع بیشتر آشنا کنیم. اگر خواهان به دست آوردن اطلاعاتی در این باره هستید، قبل از خرید بلیط هواپیما و اقدام به سفر این مطلب را بخوانید.
آشنایی با احکام روزه مسافر
احکام فرد روزهدار بسیار متفاوت است. برخی از این احکام مرتبط به حکم فرد روزهدار قبل از افطار و برخی مرتبط به حکم روزه قبل از سفر و مسافرت است. در ادامه شما را با برخی از این احکام آشنا میکنیم.
مسافر روزهدار چه کسی است؟
در ابتدا بگذارید بیشتر با ویژگیهای فرد روزهداری که اصطلاحا مسافر هم محسوب میشود و باید نماز خود را شکسته بخواند، بیشتر آشنا شویم. از جمله این ویژگیها میتوان به فردی که خواهان سفر کردن در مسافتی کمتر از ۴۱ کیلومتر است، اشاره کرد. این فرد باید با قصد سپری کردن این مقصد راهی سفر شده باشد. مقصد و مبدا برایش مشخص بوده باشد و با حکم الهی و پس از صرف سحری راهی مقصد شده باشد. با قصد ترخص از مبدا حرکت کرده باشد و شغل او مرتبط به سفر و حرکت کردن (راننده، مهماندار، خلبان و ملبان) نباشد.
روزه پس از سپریکردن چند کیلومتر باطل است؟
حکم روزه مسافر درباره اینکه چند کیلومتر روزه باطل است، به دستیابی به اطلاعات مورد نیاز در رابطه با احکام روزه مسافر اشاره دارد. یکی از این اطلاعات مورد نیاز سپری کردن مسافتی مشخص است. هنگامی که فرد مسافر بیش از ۴۵ کیلومتر را با قصد بازگشت کمتر از ۱۰ روز به منزل سپری میکند، در نهایت روزه او باطل میشود. پس به عنوان یک فرد مسافر روزهدار حتما به مسافت و مدت زمانی که برای سفر خود در نظر گرفتهاید، توجه داشته باشید.
احکام نماز مسافر چگونه است؟
اگر قصد سفر در ماه رمضان را دارید، باید این موضوع را در نظر داشته باشید که نماز مسافر با فردی که در شهر خودش نمازهایش را ادا میکند، متفاوت است. در سفر، نمازهای چهار رکعتی به صورت شکسته یعنی دو رکعتی خوانده میشود؛ اما در سایر نمازها تغییری ایجاد نمیشود. اگر فردی به هر دلیلی با هدف سفر، از وطن خودش خارج شود، اما سفر را به جا نیاورد، باید نمازهایش را به طور کامل به جا بیاورد.
مسافرت در ماه رمضان
برای سفر در ماه رمضان مانعی برای فردی که مسلمان است وجود ندارد؛ اما باید برای سفرش نیت 10 روزه داشته باشد و سفرش را از بعدازظهر روز اول شروع کند. روزه مسافر کمتر از 10 روز برای کسانی که کثیرالسفر هستند و زیاد به مسافرت میروند جایز بوده و بدون اشکال خواهد بود. اگر بنا به دلایلی کمتر از 10 روز به مبدا بازگردید روزههای شما قضا محسوب شده و باید کفاره آنها را پرداخت کنید. علاوه بر پرداخت کفاره باید قضای روزههایتان را هم به جا آورید. توصیه میشود، مسافر قبل از اذان ظهر در مقصد خود حاضر باشد. در غیر اینصورت، فرد روزهدار باید روزه خود را شکسته و سپس قضای آن را به جا آورد.
شرایط روزه مسافر قبل از ظهر
اگر فردی پيش از ظهر سفر کند، وقتی از حد ترخیص محل اقامتش رد شود، روزهاش باطل میشود و باید کفاره آن را به جا بیاورد؛ یعنی روزه مسافر تنها در شرایطی قابل قبول است که پیش از اذان ظهر سفرش را شروع نکرده باشد.
شرایط روزه مسافر بعد از اذان ظهر
در صورتی که مسافر بعد از اذان ظهر عازم مقصد مورد نظرش شود، اگر ظهر در جایی که نمازش کامل است، حضور نداشته باشد، روزهاش باطل است؛ اما در صورتی که فرد بعد از ظهر به مقصد برسد و مبطلات روزه را انجام نداده باشد، روزه او صحیح خواهد بود.
مبطلات روزه در سفر کدامند؟
تا زمانی روزه فرد روزهدار صحیح است که آداب شرعی سفر را رعایت کند و مبطلات روزه را انجام نداده باشد. از جمله مواردی که روزه در سفر را باطل میکنند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- خوردن و آشامیدن
- جماع
- استمناء
- دروغ بستن به خدا و پيامبر صلیالله و جانشينان پيامبر و معصومين عليهمالسلام
- رساندن غبار به حلق
- فرو بردن تمام سر در آب
- باقی ماندن بر جنابت و حيض و نفاس تا اذان صبح
- اماله کردن با چیزهاى روان
- قی کردن
کفاره فرد روزه دار چیست؟
از جمله احکام روزه مسافر، میتوان به کفاره مسافر اشاره کرد. اگر بنا به هر دلیلی این فرد نتواند روزه خود را در حین مسافرت به جای آورد باید کفاره روزه عمدی خود را پرداخت کند. اگر فرد روزهدار قبل از اذان ظهر به مبدا نرسیده باشد و علت این امر تاخیر او در آغاز سفر بوده باشد باید کفاره روزه خود را پرداخت کند.
اما اگر پس از اذان مغرب مبدا را ترک کرده اما بنا به دلایلی نتوانسته باشد قبل از اذان ظهر به مقصد برسد روزه او باطل اما ملزم به پرداخت کفاره نیست. کفاره عمدی فرد سالم برای هر یک روز روزه نگرفتن عمدی برابر با شصت روز یا دو ماه روزه است. البته، این فرد میتواند از طریق فراهم کردن غذای شصت یتیم نیز کفاره یک روز روزه خود را پرداخت کند.
آیا افرادی که شغل آنها مسافرت است، باید روزه خود را کامل بگیرند؟
براساس حکم روزه مسافر و سفر کردن باید گفت بله، روزه برای افرادی که شغلشان با سفر همراه است در ایام ماه مبارک رمضان واجب است. در غیر اینصورت، این افراد باید کفاره روزه خود را در اسرع وقت پرداخت کنند یا قضای روزههایشان را به جای آورند.
حد ترخص روزه و مسافت شرعی
احتمالا اصطلاح حد ترخص روزه یا مسافت شرعی به گوشتان خورده باشد. در ادامه شما را بیشتر با این دو اطلاح آشنا میکنیم. احتمالا برایتان این اتفاق رخ داده است که روزه باشید و مجبور به سفر شوید. در این حالت با دو اصطلاح حد ترخص روزه و مسافت شرعی مواجه میشوید.
حد ترخص روزه چیست؟
حد ترخص روزه به مسافتی کمتر از مسافت شرعی اطلاق میشود. در این مسافت فرد روزهدار باید روزه خود را باز کرده و نمازش را شکسته بخواند. در واقع، برخی از علمای شیعه حد ترخص را به جایی که صدای اذانی از آنجا به گوش نرسد و یا شهر یا روستایی در آن نزدیکیها دیده نشود، اطلاق میکنند. البته بد نیست بدانید امروزه شهرها گسترش یافته و در هر کیلومتر میتوان نمایی از شهر و روستا یا دیوارها و منازل را مشاهده کرد. یا به راحتی میتوان با استفاده از شبکههای مجازی یا تلویزیون سیار صدای اذان را شنید. این مسئله منجر شده بسیاری از علما نتوانند حد ترخص روزه را تعیین کنند. طبق گفته فقهای شیعه اگر بنا به دلایلی مسافر نتواند حد ترخص روزه را تعیین کند، و روزه خود را افطار نماید، باید کفاره روزه خود را پرداخت کرده و قضای آن را هم به جا آورد.
مسافت شرعی چیست؟
مسافت شرعی به مسیری حدودا ۴۱ تا ۴۵ کیلومتری اطلاق میشود. شما در این مسافت مسافر محسوب شده و مجبور هستید نماز خود را شکسته بخوانید. در ضمن، باید روزه خود را باز کنید. اگر مسافتی که برای سفر یا رفتوبرگشت طی میکنید کمتر یا بیشتر از این مقدار باشد، شما دیگر مسافر محسوب نمیشوید. پس باید نماز خود را کامل خوانده و روزهتان را به صورت کامل بگیرید.
چگونه سفر کنیم تا بتوانیم روزه بگیریم؟
برای اینکه روزههایتان را به موقع بگیرید و در ماه رمضان از فرصت عبادت بهرهمند شوید و نیازی به پرداخت کفاره روزه هم نداشته باشید، لازم است موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- سفرتان را در بعدازظهر شروع کنید.
- در مبدأ سفرتان بیشتر از ده روز اقامت داشته باشد.
- سفرتان را پیش از اذان ظهر تمام کنید و به مقصد برسید.
- روزه در سفر را نذر کرده باشید.
در آخر باید گفت مسافرت با قصد دستیابی به عمل خیری یا به حکم انجام وظیفه اشکالی ندارد. به همین خاطر، فرد روزهدار میتواند با رعایت موارد فوق به راحتی راهی سفر شود. حکم روزه مسافر با توجه به شرایط هر فرد متفاوت است. به همین علت، در صورتی که شرایط ویژهای دارید، میتوانید با افراد متخصص همچون علمای شیعه در این باره مشورت کنید. اگر در ماه مبارک رمضان قصد سفر داشتید میتوانید رزرو هتل خود را از سایت فلایتیو انجام دهید.
منظور از ۴۵ کیلومتر با احتساب رفت و برگشت حساب شده یعنی تا این حد بیشتر نباید و مجاز نیستیم حرکت کنیم و روزه باطل میشه
سلام دوست عزیز
ممنون از کامنت شما.
(هنگامی که فرد مسافر بیش از ۴۵ کیلومتر را با قصد بازگشت کمتر از ۱۰ روز به منزل سپری میکند، در نهایت روزه او باطل میشود.) یعنی اگر شما قصد سفر کردید و مسافت رفتن شما به مقصد ۴۵ کیلومتر باشد، باید ۱۰ روز در مقصد بمانید و سپس بازگردید تا روزه شما مورد قبول واقع گردد.
ببخشید اگر برای کار باشه و مجبور باشی جایی بمونی روزه ات درسته، مسافت از تهران تا شهریار باشه
ببخشید اگه تو سفر باشیم و روزه هم باشیم یعنی اون ۱۰ روز باید تو همون حد ترخص بمونیم یا موردی نداره گاهی بین اون ۱۰ روز بعد از اذان ظهر خارج بشیم و قبل از اذان ظهر روز بعد برگردیم به همون محلی که قصد اقامت داریم؟
سلام فرجی عزیز
ممنون از پیامتون.
اگه حد ترخص را رعایت کنید موردی نداره. اما برای راهنمایی بهتر میتونید به مرجع تقلید خودتون مراجعه کنید.
یه سوال دیگه اگه خانمی در سفر بود و قصد اقامت ۱۰ روز را داشت و اوایل سفر روزه باشد اما بعد از دو سه روز عادت ماهیانه شود حکم روزه های اون فرد چه می شود؟
سلام فرجی عزیز
ممنون از پیامی که گذاشتید، روزه شما موردی نداره و نظری در مورد عادت ماهیانه در این مدت ذکر نشده. بازهم مرجع تقلیدتون بهترین منبع براتون هستش.
سلام اگر خانم بخواهد ک خانه پدر یا خواهر یا برادر خود برود و از مسافت شرعی هم بیشتر باشد بازم باید ۱۰روز بماند
سلام سکینه عزیز
ممنون از پیام شما
اگر شخص به زادهگاه خودش برود برای روزه گرفتن منعی ندارد. مرجع تقلیدتون بهترین منبع براتون هستش.
با سلام اگه کسی ماه رمضان قصد ده روز ماندن در ان محل را کند ولی بک روز کمتر شود میتواند چون نیت ده روز رو کرده روزه بگیرد؟
سلام میری عزیز
ممنون از پیامتون
بله برای روزه گرفتن منعی وجود نداره، چون نیت کرده است.
سلام خسته نباشید …من برای دوره آموزشی مساحت 37 کیلومتر هر روز صبح ساعت هفت ونیم میرم و بعداز اذان ظهر برمیگردم آیا میتونم روزه بگیرم یانه؟
سلام دنیا عزیز
ممنونم از کامنتتون
در این مورد مرجع تقلیدتون میتونه بهتون کمک کنه.
سلام
اگه قبل از شروع رمضان… تعداد روز اقامت در ان شهر ک سفر کرده ایم از ده روز گذشته باشد.. و با شروع ماه رمضان نیاز ب ماند چند روز دیگر باشد مثلا ۳ روز
ان ۳ روز … روزه ما قبول است
منظورم اینه مراد از قصد ۱۰ روزه… قبل از شروع رمضان هم حساب و قابل قبول است.. یا فقط منظور زمان شروع ماه رمضان است؟
سلام دوست عزیز
نماز و روزههاتون قبول باشه.
خیر باید نیتتون برای ماه مبارک رمضان باشه.
سلام ببخشید من از شهریار به کرج میرم منزل عمم اونجاست مسیر همیشگیمه گاهی میمونم زیاد کم گاهی برای کاری کلاسی روزم باطل نیست؟
سلام حدیث عزیز
نماز و روزههاتون قبول باشه.
چون از حد ترخص خارج میشید باید بعد از اذان ظهر برید و قبل از افطار برگردید.
سلام اگر قصد داشته باشیم ۷ روز در جایی بمونیم ولی نیت ۱۰ روز کنیم روزه قبول نمیشه؟!
سلام دوست عزیز
نماز و روزههاتون قبول باشه.
خیر روزهتون قبول نیست.
سلام
اگر مسافری قصد ده روز نماید، آیا میتواند در محدوده حد ترخص که حدود بیست تا بیست و پنج کیلومتری شهر است رفت و آمد کند؟
سلام مجید عزیز
نماز و روزههاتون قبول باشه.
رفت و آمد در حد ترخص مشکلی ندارد.
با سلام من ساکن ترکیه هستم به مدت چهارده روز قرار است به ایران سفر کنم شهر من شهرکرد است که اقامت من در این چهارده روز شهر کرد خواهد بود ولی در این مدت دو الی سه بار به اصفهان که در فاصله صد کیلومتری شهر کرد است قرار است بروم برای بازدید از اقوام آیا میشود نیت ده روزه کنم برای اقامت در شهرکرد و دو سه بار بعد از اذان ظهر به اصفهان بروم و قبل از اذان ظهر روز بعدش خودمو به شهرکرد برسونم؟
سلام فاطمه عزیز
نماز و روزههاتون قبول باشه.
شهرکرد به عنوان وطن خودتون محصوب میشه و روزه در اونجا مشکلی نداره ولی در مورد اصفهان همانطور که خودتون فرموردید بعد از اذان تشریف ببرید و قبل از اذان روز بعدش برسید شهرتون روزهتون مورد قبول هستش. برای اطمینان بیشتر میتونید به مرجع تقلیدتون مراجعه کنید.
سلام من هر هفته مسافر تهران هستم برای کار میرم صبح میرم شب برمیگردم ۶۰۰ کیلومتر رفت و ۶۰۰ کیلومتر برگشت میتونم روزه بگیرم؟
سلام مجید عزیز
ممنون از پیامتون. محل کار به عنوان وطن محصوب میشه و روزهتون مشکلی نداره. برای اطمینان بیشتر میتونید به مرجع تقلید خودتون مراجعه کنید.
با سلام. اگر شخصی اصالتا برای شهری باشه و بخواد بره اونجا ولی کمتر از ۱۰ روز روزش باطله؟
سلام الهه عزیز
شهر شما به عنوان وطن شما حساب میشه و نیازی به نیت 10 روزه و 10 روز ماندن نیست.
سلام
من درمسیر بازگشت به شهرمون بودم که اذان شهرمون رو گفتن و 19 کیلومتر با شهر فاصله داشتم آیا روزه ام درسته؟
سلام عاطفه عزیز
نماز روزههاتون قبول درگاه حق باشه.
بهتره این سوال را از مرجع تقلید خودتون سوال بفرمایید.