عزاداری یکی از آیین‌های ریشه‌دار ایرانی است. این آیین در نقاط مختلف ایران آداب متفاوت و منحصر به فردی دارد. اما شاید یکی از متفاوت‌ترین عزاداری‌های ایرانی را بتوان میان مردمان لر و بختیاری در لرستان دید؛ استانی که در مسیر راه‌آهن سراسری قرار دارد و بسیار ساده و با خرید اینترنتی بلیط قطار می‌توان به آن‌جا رفت. در لرستان عزاداری خواه برای ایام محرم باشد خواه برای عزیزی که تازه از دست رفته، رنگ و بوی به خصوصی دارد که درباره آن برای شما خواهیم گفت.
آواز مور و مویه
مویه آوازهایی غمگین است که زنان لر با فریاد در سوگ عزیزان از دست رفته می‌خوانند. اما چون از گذشته بروز غم برای مردان جایز نبوده آن‌ها به جای مویه، زمزمه‌هایی سر می‌دهند که به آن مور می‌گویند. مویه لکی، مویه لری از انواع مویه هستند که در نوع آواز با هم تفاوت دارند. در مورد موره نیز چنین است و پوره موری، هوره، طرز، پاکتلی، شیونی، رارا موره‌هایی هستند که هرکدام سبک منحصر به فردی در مقام آوازی و اجرا دارند. مثلا پاکتلی آوازی است که از خانه تا غسالخانه در کنار اسبی سیاه‌پوش خوانده می‌شود. اما معروف‌ترین نوع عزاداری چمری یا باوباو است که مردان و زنان روبه‌روی هم قرار می‌گیرند و با آواز مرد خانواده آوای باوه باوه سر می‌دهند.
عزاداری محرم در لرستان
مردم لرستان چند روز پیش از آغاز دهه محرم مثل هرجای دیگری از ایران با آویختن پارچه‌های سیاه بر سر در خانه‌ها و برپایی تکایا به استقبال محرم می‌روند. اما مراسم عزاداری آن‌ها متفاوت با مراسمی است که در شهرهایی مثل تهران می‌بینیم. به همین دلیل ایام محرم در لرستان بسیاری را از نقاط مختلف ایران به این استان سبز می‌کشاند تا از نزدیک شاهد برگزاری مراسم عزاداری باشند. در ادامه از انواع این مراسم برای شما خواهیم گفت.
آواز چمرانه
در ایام محرم دسته‌های عزاداری در کوچه‌ها با با ساز و دهل آوازی می‌خوانند که به آن چمرانه یا چمریونه می‌گویند.
چهل منبرو
در روز تاسوعا زنان لرستان نقاب به صورت می‌زنند و با پای برهنه در چهل خانه که درشان باز است و به آن منبر می‌گویند به یاد حضرت زینب شمع روشن می‌کنند و دعا می‌خوانند.
گِل مالی
گل یا در گویش لری خه‌ره در لرستان نماد ماتم است و از آن در عزاداری‌ها برای نشان دادن اندوه استفاده می‌شود. مراسم گل مالی یا خه‌ره مالی از روز هفتم محرم با مراسمی به نام تراش عباس شروع می‌شود. در این روز همه به حمام رفته و لباس‌های تمیز می‌پوشند. در روز بعد هیزم فراوانی از خانه‌ها و محله‌های مختلف جمع‌آوری و مردم از این طریق برای روز عاشورا آماده می‌شوند. در روز عاشورا در میدان‌های سراسر شهر گلی که از خاک رس و گلاب درست شده قرار می‌دهند، آتش می‌افروزند و مردم با مالیدن گل بر سر و بدن خود در کنار آتش می‌ایستند و عزاداری می‌کنند.
طوق اشگس و شام غریبان
طوق نوعی علامت یا همان علم است که مردم حاجتمند آن را با پارچه‌های رنگی و آیینه‌های کوچک آذین‌بندی می‌کنند و در پایان روز عاشورا به یاد علم حضرت عباس گردانده و سپس شکسته می‌شود. در شب شام غریبان نیز مردم با آوازخوانی و روشن کردن شمع این شب را به پایان می‌رسانند.
