می توان از دو محل نام برد كه به نظر من نه تنها نظير آنها در قسطنطنيه نيست بلكه با بهترين آثار مسيحيت برابر و حتی بدون ترديد بر آنها مزيت دارند؛ يكی از اين دو محل ميدان شـاه يا ميدان اصلی شهر واقع در جلوی قصر سلطنتيست كه طول آن 690 و عرض آن 230 قدم می شود.
دالواله
این جملات توصیفی است که «پييترو دالواله»، جهانگرد ايتاليايی پس از دیدن میدان نقش جهان در دوره صفویه در سفرنامه خود نوشته است.
میدان نقش جهان از گذشته تا امروز عموما اولین جایی بوده که گردشگران داخلی و خارجی با ورود به شهر اصفهان از آن بازید می کرده اند. اهمیت این میدان از سویی به جاذبه های تاریخی و از سویی به جاذبه های گردشگری و بصری آن برمی‌گردد.
این میدان مستطیل شکل که شکل کنونی آن برای اولین بار در دوره صفویه، در زمان شاه عباس ساخته شد، یکی از زیباترین و مهمترین نمادهای پایتخت ایران در زمان صفویه بود که تحسین بیشتر جهانگرادن را در آن زمان برمی انگیخت.
برای آشنا شدن با میدان نقش جهان، به عنوان یکی از مهمترین میدان های تاریخی ایران که از نقش تجاری، مذهبی، اجتماعی و تاریخی قابل توجهی برخوردار بوده و است، بهتر است مروری بر تاریخچه و جاذبه های گردشگری آن داشته باشیم.
تاریخچه میدان نقش جهان
پیش از آنکه شهر اصفهان پایتخت ایران در دوره صفوی شود، به جای این میدان باغ گسترده ای بود که ساختمان های دولتی و کاخ فرمانروایان تیموری و آق قویونلوها در آن قرار داشت. پس از به قدرت رسیدن سلسله صفویه، شاه عباس اول تصمیم گرفت به‌جای تخریب بافت قدیمی شهر، آن را به اطراف گسترش دهد و مناسبترین جهت برای توسعه را جهت جنوبی به سمت زاینده رود یافت. به همین خاطر میدان نقش جهان برای جای دادن مهمترین عناصر حکومت صفوی در آن ساخته شد.
با نابود شدن حکومت صفویه و روی کار آمدن قاجارها، نقش اجتماعی و مردمی میدان نقش جهان کمرنگ شد و بیشتر از آن برای رژه نظامیان و سربازان استفاده شد. این اقدام ساختار طبیعی میدان نقش جهان را تا انتهای دوره قاجار به مرز نابودی کشاند، اما پس از روی کار آمدن حکومت پهلوی، به دلیل تأکید این حکومت بر بازآفرینی هویت و غرور ملی، بناهای تاریخی مورد توجه قرار گرفتند و میدان نقش جهان نیز در فهرست میراث ملی ثبت شد. در سال 1357 نیز این میدان یکی از نخستین آثاری بود که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
بناهای میدان نقش جهان
در چهار سوی میدان نقش جهان به ترتیب چهار بنا احداث شده است. اولین بنا «کاخ عالی‌قاپو» در غرب به‌عنوان جایگاه حکمرانی شاه، سردر بازار قیصریه در شمال، مسجد شیخ لطف الله در شرق به‌عنوان جایگاه مذهبی-حکومتی (شیعه) و مسجد جامع عباسی در جنوب میدان که جایگاه تبلور قدرت اجتماعی و مردمی بود. این عناصر چهارگانه در ترکیب با بازار که به‌صورت طاق‌نماهایی متحدالشکل در دو طبقه اطراف فضای باز میدان شکل گرفته بودند، بدنه محصورکننده میدان را شکل می دادند.
مسجد امام: این مسجد، مهمترین مسجدی است که از دوره صفویان در ایران برجای مانده‌است. کار ساخت مسجد امام،در سال ۱۰۲۰ هجری قمری آغاز شده و تزئینات نهایی آن در زمان شاه سلیمان در سال ۱۰۴۷ ه.ق به پایان رسیده است. از ویژگی‌های این مسجد کاشی‌کاری بسیار زیبا و هنرمندانه، رابطه معماری و بصری مسجد و مناره‌های چهارگانه آن با میدان، نابرابری محور میدان با قبله و تصحیح آن در دهلیزهای ورودی و بازتاب صدا در زیر گنبد مسجد است.
سر در قیصریه: سر در قیصریه در ورودی اصلی بازار بزرگ اصفهان قرار گرفته است که در گذشته راه اصلی بازار اصفهان بوده است.
کاخ عالی‌قاپو: این کاخ در ضلع غربی میدان نقش جهان قرار گرفته و از مهمترین ویژگی هایش خاصیت واکنش صوت و صدا در محل ورودی آن است. در این بنا تالارها و اتاق هایی قرار گرفته که به منظور جلسات، استراحت و استقرار سفیران استفاده میشده.
مسجد شیخ لطف الله: این مسجد که یکی از زیباترین مساجد دنیاست، به دستور شاه عباس و به‌عنوان مسجد اختصاصی وی ساخته شد. مهمترین ویژگی مسجد شیخ لطف الله نداشتن صحن و مناره است.
اگر قصد سفر به اصفهان دیدن این بناهای تاریخی زیبا را دارید می توانید برای خرید بلیط چارتر هواپیما و اطلاع از پرواز چارتر آن به سایت فلایتیو مراجعه کنید.
