آسمان شب ایران تفاوت شگرفی با دیگر نقاط جهان دارد. از میان مکالمات روزمره این را شنیدیم که «آسمان همه جا یک‌رنگ است». حقیقت اما متفاوت‌تر از این جمله است. واقعیت این است که آسمان شب کشورهای مختلف یک‌رنگ و یک‌شکل نیست؛ منظره آسمان شب با تغییرات عرض جغرافیایی عوض می‌شود و ساکنان نیم‌کره‌های شمالی و جنوبی زمین نمای متفاوتی از آسمان شب را مشاهده می‌کنند. اما چرا به آسمان شب ایران اشاره و این آسمان را از دیگر نقاط جهان متمایز معرفی کردیم؟
تماشای آسمان شب چه اهمیتی دارد؟
همه چیز به منطق سرعت نور بازمی‌گردد. ذرات نور بعد از برخورد با یک جسم بازتاب داده می‌شوند و به چشم ما می‌رسند. از این طریق ما اجسام را مشاهده می‌کنیم. برای اینکه یک ستاره یا سیاره یا کهکشانی دوردست را ببینیم، باید نور به جسم آن‌ها برخورد کند و بازتاب آن به چشم ما برسد.
نور سرعت مشخصی دارد. وقتی می‌شنویم یک سیاره چند میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، یعنی تصویری که از این سیاره می‌بینیم، تصویری قدیمی است که سن آن مساوی با فاصله نوری آن است. اگر یک سیاره هزار سال نوری با ما فاصله دارد، پس ما تصویری از هزار سال پیش را می‌بینیم. گاهی اوقات وقتی به آسمان شب نگاه می‌کنیم، ارواح را می‌بینیم.
تماشای ارواح در آسمان
در فرهنگ عامه روح به ماهیتی گفته می‌شود که ردی از یک جسم یا موجودی قدیمی و درگذشته را نمایان می‌کند. برخی ستاره‌ها که در آسمان شب مشاهده می‌کنیم، سال‌ها است که از بین رفته‌اند و ما تنها تصویری قدیمی را آن را مشاهده می‌کنیم. به نوعی، تصاویری که در آسمان شب هر جایی از جهان و از جمله آسمان شب ایران وجود دارد، تصویری از یک روح است.
آسمان شب ایران – پهنه‌ای وسیع به روی کهکشان
ما تصویری یکسان از آسمان شب در سرتاسر جهان نداریم. در ساده‌ترین منطق، اگر یک شخص در قطب جنوب باشید، تصویری متفاوت از آسمان شب را به نسبت یک نفر در قطب شمال خواهد داشت.
باید توپی بزرگ را تصویر کنید و نسبت شما به این توپ به اندازه یک دانه گرد و خاک است. اگر پایین توپ باشید، تصویری متفاوت از کل توپ خواهید داشت. در زمینه تماشای آسمان شب هم همین منطق سازگار است.
هر چقدر که از خط استوا دورتر باشید، تصویری که مشاهده می‌کنید ناقص‌تر خواهد بود.
بهترین منظره: در خط استوا
دو خط فرضی در جهان با نام‌های خط استوا و خط نصف‌النهار مبدا وجود دارد. اگر در پهنه خط استوا باشید (برزیل، کلمبیا، اندونزی و…) تصویری یکسان را مشاهده خواهید کرد، چون تنها امر چرخش زمین اهمیت دارد. هر چقدر به خط استوا هم نزدیک باشید تصویری بهتر خواهید داشت.
مهم‌ترین سایت‌های تماشای آسمان شب ایران
ایران 3,588 کیلومتر با خط استوا فاصله دارد و در شمال این خط قرار گرفته. جنوب ایران نقطه‌ای مناسب برای تماشای آسمان شب است. در فلایتیو به این فکر کردیم که کجای ایران ممکن است بهترین تصویر آسمان شب را ببینیم. چند نقطه را انتخاب کردیم و به شما معرفی خواهیم کرد. اما گزینه اصلی همیشه کلوت شهداد است. کلوت شهداد فاصله قابل‌توجهی به آلودگی نوری شهری دارد و در مرکز ایران قرار گرفته. همین باعث می‌شود که تصویری جامع از آسمان شب ایران را در این نقطه مشاهده کنید.
کلوت شهداد، اقیانوس ستاره‌ها
یکی از بهترین مکان‌ها برای تماشای ستاره، رصد کهکشان راه شیری و آسمان شب، کلوت‌های شهداد هستند که به نوعی از مهم‌ترین پدیده‌های زمین شناسی کشور نیز محسوب می‌شوند. سفر به شهداد فرصتی مناسب برای عکاسی نجومی است.
کلوت‌های شهداد در واقع کوه‌هایی هستند که از شن و ماسه تشکیل شده‌اند و در طول زمان به یکدیگر چسبیده و سخت شدند. این کلوت‌ها اشکال عجیب و شگفت‌انگیزی دارند که موجب حیرت هر بیننده‌ای می‌شود. در مسیر کلوت‌های شهداد کمپ‌هایی ساخته شده است که مسافران و گردشگران می‌توانند در آن‌ها ساکن شوند و از دیدن ستاره‌ها و کهکشان راه شیری لذت ببرند.
برای بازدید: در مجموعه کلوت‌های شهداد امکانات رفاهی زیادی مانند سرویس بهداشتی، امکانات اقامت گردشگران، آب آشامیدنی و غیره وجود دارد. در اطراف این کلوت‌ها جاذبه‌های دیدنی دیگری مانند آب انبارهای زیرزمینی در دل کویر، شهر خشتی، مناطق سردسیری مانند سیرچ و باغ بالا وجود دارد که می‌توانید در کنار دیدار از ستارگان از این مکان‌ها نیز دیدن نمایید. بهترین مسیر دسترسی به کلوت‌های شهداد از سمت کرمان می‌گذرد. بدین منظور شما باید از جاده کرمان وارد جاده ماهان شوید. از جاده ماهان ۲۰ کیلومتر رانندگی کنید تا به یک سه راهی برسید و در آن‌جا از جاده سمت چپ به سمت سیرچ و در نهایت از شهداد رانندگی کنید. به خاطر داشته باشید که در آخر باید وارد جاده نهبندان شوید تا به کمپ شهداد برسید.
چشمه‌های پلکانی باداب سورت و کهکشان راه شیری
یکی دیگر از نقاط بکر گردشگری ایران چشمه پلکانی باداب سورت است که در توابع ساری و روستای اروست قرار دارد. این چشمه پلکانی که اثری کم‌نظیر در ایران و جهان است، منظره‌ای زیبا و خارق العاده دارد که هر بیننده‌ای را شیفته خود می‌کند.
منظره باداب سورت طوری است که هر لحظه می‌تواند شما را غافلگیر کند؛ از رنگ آب چشمه‌ها گرفته تا پوشش گیاهی خاص آن و آسمان بی نظیری که در شب خودنمایی می‌کند. گذراندن شب در کنار این چشمه‌های پلکانی کم نظیر که تنها تعداد کمی از آن‌ها در جهان وجود دارد، تجربه.ای تکرار نشدنی است. شما می‌توانید در آسمان شب باداب سورت ستاره قطبی را مشاهده کنید که از دور دست‌ها به شما چشمک می‌زند و اگر خوش شانس باشید می‌توانید در آسمان شب این منطقه ضیافت بزرگ ستارگان را مشاهده کنید.
برای بازدید: اگر قصد دارید از تهران به سمت باداب سورت بروید لازم است ابتدا به سمنان، سپس مهدی شهر، شهمیرزاد، فولادمحله، سه راه تلمادره و روستای اروست بروید تا به باداب سورت برسید. اگر قصد دارید از استان مازندران به این منطقه گردشگری بروید باید ابتدا به ساری سپس کیاسر، سه راه تلمادره و روستای اروست بروید.
چرا آسمان شب و کویر لوت ایران جذاب است؟
بهترین مکان‌ها برای مشاهده آسمان شب و کهکشان راه شیری مکان‌هایی هستند که آلودگی نوری نداشته باشند. یعنی جایی که از شهرها و مناطق شلوغ دور باشد و نور مصنوعی به آن‌جا نرسد. بنابراین می‌توان گفت کویرها یکی از بهترین مناطق برای مشاهده آسمان شب هستند. کلوت شهداد برای تماشای آسمان شب اهمیت دارد. زیرا کویر علاوه‌بر نداشتن آلودگی نوری و نور مصنوعی، اغلب مواقع آسمانی صاف و بدون ابر دارد. تاریکی محیط روشن بودن آسمان باعث می‌شود حس کنید که آسمان فاصله کم‌تری با زمین دارد و به همین علت بهتر می‌توانید ستارگان را رویت کنید. موقعیت خاص کویر لوت و ارتفاع زیاد آن از سطح دریا باعث می‌شود که کویر لوت یکی از جذاب‌ترین مکان‌ها برای رویت آسمان شب باشد. در این کویر شما می‌توانید به خوبی به رصد ستارگان بپردازید و از دیدن آسمان پر ستاره و کهکشان راه شیری شگفت زده شوید.
می‌توانید برای آشنایی با عجایب کیهان و آسمان شب، راهنمای سفر به فضا را بخوانید.
