در مسافرت به استانبول زیبا بهتر است که بودجه سفرتان را بین هتل و محل اقامت، خوردوخوراک، خرید، گشت‌وگذار و در نهایت رفت‌وآمد تقسیم کنید. برای سفر مقرون‌به‌صرفه بسیاری از گردشگران ترجیح می‌دهند به جای تاکسی اینترنتی و تاکسی‌های شهری از مترو استانبول استفاده کنند. سفر به استانبول هم به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهرهای ترکیه سیستم حمل‌ونقل بسیار گسترده، وسیع و کاملی دارد که شامل متروی زیرزمینی، تراموا، اتوبوس، اتوبوس برقی و تاکسی‌ها زرد رنگ می‌شود. با این تنوع که به تمام نقاط مهم شهر هم دسترسی دارند، دیگر نیازی به استفاده از تاکسی نیست و با خیال راحت می‌توانید با بهترین قیمت در سطح شهر تردد داشته و یا حتی از فرودگاه بدون نیاز به تاکسی به مرکز شهر هم بروید.
شهر استانبول دارای نه خط مترو، پنج خط تراموا و دو خط قطار کابلی است. برای یافتن یک ذهنیت کلی بهتر است در ابتدا نقشه مترو استانبول را بررسی کنید یا از گوگول پلی نقشه آفلاین خطوط مترو استانبول را دانلود کنید و بدون نیاز به اینترنت در هر نقطه‌ای بدانید که باید کدام خط را سوار شده و در کدام ایستگاه پیاده شوید؛ البته ما هم برای اطلاعات بیشتر در ادامه درباره مسیرها و نقشه مترو استانبول بیشتر صحبت کردیم.
اطلاعات کلی درباره خطوط و نقشه مترو استانبول
برای سوارشدن به مترو، تراموا و قطار کابلی باید حتماً استانبول کارت داشته باشید. استانبول کارت مخصوص گردشگران قرمزرنگ است و از دستگاه‌هایی که در ایستگاه‌های مترو و اتوبوس برای شارژ کارت مترو تعبیه شده، قابل خریداری است. بر خلاف مترو تهران در استانبول نمی‌توانید کارت یک سفره و… بخرید و بهتر است که از همین ابتدا یک استانبول کارت خریده و رفت‌وآمد راحتی داشته باشید.
بر اساس آخرین اعلام رسمی سازمان حمل‌ونقل عمومی دولت ترکیه، هزینه خرید استانبول کارت 50 لیر است و هر بار می‌توانید کارتتان را تا 100 لیر و فقط با پول نقل شارژ کنید. دستگاه‌ها متأسفانه زبان فارسی ندارد؛ اما اگر به انگلیسی، ترکی، عربی یا دیگر زبان‌ها مسلط باشید؛ به راحتی می‌توانید کارت را از دستگاه خریده و برای استفاده شارژ کنید.
هزینه اتوبوس، مترو و تراموا متفاوت است؛ ولی با یک کارت می‌توانید هزینه استفاده از تمام وسایل نقلیه را پرداخت کنید، در ضمن اگر برای رسیدن به مقصد نیاز به عوض کردن خط داشته باشید، برخلاف متروی تهران که نیاز به کارت زدن ندارد، در مترو استانبول باید حتماً کارت زده و دوباره هزینه پرداخت کنید. در ضمن در صورت بروز هر مشکلی می‌توانید با شماره 153 تماس گرفته و سریعا درخواست کمک کنید.
با سوارشدن به مترو استانبول به تمام نقاط توریستی شهر، مراکز خرید مهم، موزه‌های اصلی و هر دو فرودگاه صبیحا و فرودگاه جدید دسترسی بسیار راحتی دارید و می‌توانید با حداقل قیمت یعنی 7 لیر برای اتوبوس تا 10 لیر برای مترو در سطح شهر رفت‌وآمد کنید. در ضمن یادتان باشد که این قیمت برای تاریخ فعلی یعنی تابستان 1402 است و امکان افزایش قیمت بلیط‌ها در آینده وجود دارد. با این مقدمه بیایید درباره خطوط مترو استانبول صحبت کنیم.
خط ۱ مترو (M1)، ینی‌کاپی – آتاتورک هاوالیمانی | Yenikapi – ATA Turk Havalimanı
تا همین چند سال پیش که هنوز فرودگاه جدید استانبول افتتاح نشده بود، خط ام 1 بهترین مسیر برای رفتن به فرودگاه اصلی شهر یا همان هاوالیمانی بود؛ ولی حالا کمی قضیه فرق کرده و اگر مقصدتان آکسارای باشد یا بخواهید از آکسارای به میدان تکسیم یا ایستگاه «سلطان احمد» (Sultanahmet) بروید، می‌توانید از این خط استفاده کنید.
همچنین برای رسیدن به میدان تکسیم از ایستگاه آکسارای علاوه بر استفاده از این خط مترو، باید حواستان باشد که در ایستگاه «کاباتاش» (Kabataş) از مترو پیاده شده و وارد خط ۱ قطار کابلی شوید تا به میدان «تکسیم» (Taksim) برسید.
- اولین قطار: ساعت ۶ صبح
- آخرین قطار: ساعت ۱۲:۳۰ بامداد
- زمان حرکت: هر ۵ دقیقه و در روزهای یکشنبه هر ۷.۵ دقیقه
خط ۲ مترو (M2)، ینی‌کاپی– حاجی عثمان | Yenikapi – Haci Osman
خط مترو 2 در زیرِ زمین واقع شده و می‌توانید با استفاده از این خط از مبدأ ایستگاه «تکسیم» به نقاط مهم شهر دسترسی داشته و با عوض کردن چند خط مختلف به فرودگاه اصلی هم بروید. البته مسیر فرودگاه اصلی بسیار دور است و از مبدأ تکسیم نیاز به عوض کردن 3 خط مترو دارد؛ به همین خاطر توصیه می‌کنیم اگر نخواستید سوار تاکسی شوید، در همان مبدأ تکسیم سوار اتوبوس‌های فرودگاه شوید تا نیازی به جابه‌جاکردن چمدان در ایستگاه‌های مترو نداشته باشید.
با سوارشدن به این خط مترو به خیابان استقلال دسترسی کاملی دارید، اگر در ایستگاه تکسیم پیاده شوید در ابتدای خیابان استقلال هستید و اگر در ایستگاه بعدی یعنی شیشانه از مترو پیاده شوید، در انتهای خیابان استقلال هستید و یک دقیقه با برج گالاتا فاصله دارید. همچنین برای پیاده‌روی در خیابان نیشان‌تاشی یا خرید از فروشگاه‌های لباس محله عثمان‌بی هم باید در مبدأ تکسیم سوار همین خط 2 شده و با پیاده‌شدن در ایستگاه «عثمان بی» (Osmanbey) به خیابان «نیشان‌تاشی» (Nişantası) در منطقة «شیشلی» (Şişli) بروید و از مرکز خرید «پِروفیلو» (Profilo) دیدن کنید.
برای رفتن به مرکز خرید «جواهیر» (Cevahir) در همین خط باید یک ایستگاه بعد از عثمان‌بی یعنی در ایستگاه مجیدیه کوی از مترو پیاده شوید که درب ورودی اختصاصی به پاساژ هم دارد، همچنین یک ایستگاه بعد هم منطقه تجاری – اداری «لِوِنت» (Levent) است که با رسیدن به آن می‌توانید به مراکز خرید «مترو سیتی» (Metrocity) و «آکمِرکِز» (Akmerkez) سر بزنید. البته برای رسیدن به مرکز خرید «آکمِرکِز» نیاز به طی مسافتی کوتاه با تاکسی یا با پای پیاده دارید.
با این حساب بخش مهمی از رفت‌وآمد شما از همین خط خواهد بود و بهتر است که حتما یا ایستگاه‌هایش را یاد بگیرید یا نقشه مترو استانبول را دانلود کنید و در نهایت از تابلوهای راهنمای داخل هر ایستگاه کمک بگیرید.
- اولین قطار: ساعت ۶:۱۵ صبح و در روزهای یکشنبه ساعت ۶:۳۰
- آخرین قطار: ساعت ۱۲:۳۰ بامداد
- زمان حرکت: هر ۴.۵ دقیقه و در روزهای یکشنبه هر ۷ دقیقه
خط 3 مترو (M3)، کیرازلی – کایاشهیر | Kayaşehir Central – Kirazlı
خط 3 متروی استانبول مسیر کوتاه 10 ایستگاهی را طی می‌کند که در قسمت اروپایی شهر واقع شده و چندان هم مسیر رفت‌وآمد گردشگران نیست. این مسیر که در سال 2006 افتتاح شد، در ایستگاه ikitelli sanayi با خط 9 مترو ایستگاه مشترک و در ایستگاه mahmut bay با خط 7 مترو برخورد دارد.
خط 4 مترو (M4) کادیکوی – فرودگاه صبیحا گوکچن | –Kadikoy Sabiha Gokcen Havalimanı
تا قبل از افتتاح فرودگاه جدید استانبول بیشتر پروازهای خارجی از فرودگاه صبیحا انجام می‌شد که این روزها بیشتر به پروازهای داخلی و برخی از پروازهای خارجی ایرلاین‌های ترک مانند پگاسوس اختصاص دارد. از ایستگاه مترو کادیکوی در بخش اروپایی با خط 1 تراموا هم ایستگاه مشترک دارد، می‌توانید سوار مترو شده و با عبور از قسمت آسیایی، در آخرین ایستگاه به فرودگاه صبیحا برسید. این خط مترو بیشتر مورداستفاده شهروندانی است که می‌خواهند بین دو قسمت آسیایی و اروپایی در رفت‌وآمد باشند یا در قسمت آسیایی ساکن هستند و در بخش دیگری مشغول کار شدند. از ایستگاه‌های مهم این خط مترو باید به ایستگاه بستانجی که البته با ساحل بستانجی فاصله هم دارد، اشاره کنیم.
خط 5 مترو (M5) اسکودار – چکمک کوی | Cekmekoy – Uskudar
خط 5 متروی استانبول با 16 ایستگاه از مسیرهای نسبتا کوتاه حمل‌ونقل عمومی استانبول در قسمت آسیایی است که در میدان اسکودار شروع شده و در میدان چکمک کوی تمام می‌شود. این خط هم چندان مورداستفاده گردشگران نیست منتها اگر به قسمت آسیایی رفتید و خواستید از منطقه اسکودار دیدن کنید، شاید استفاده از این مترو لازم شود، در ضمن علاوه بر مترو می‌توانید در اسکله اسکودار هم سوار کشتی‌های شهرداری شده و به اسکله‌های اروتاکوی، کاباتاش، بشیکتاش و کادیکوی بروید که هزینه این کشتی‌ها هم با استانبول کارت قابل پرداخت است.
خط 6 مترو (M6) لونت – دانشگاه بوگازیچی | Bogazici University – levent
خط 6 متروی استانبول بسیار کوتاه است و فقط 4 ایستگاه دارد تا مسافرانی که از خط 2 مترو استفاده می‌کنند، بتوانند در ایستگاه لونت خط 2 پیاده شده و سوار خط 6 شوند. قائدتاً این مسیر را بیشتر دانشجویان دانشگاه و کارکنان شرکت‌های واقع در بخش تجاری لونت استفاده می‌کنند اما گردشگران اگر بخواهند سری به رستوران‌های منطقه اتیلر زده و یا در رستوران مشهور نصرت شام و نهار نوش جان کنند، بدون نیاز به تاکسی و اوبر می‌توانند با مترو به اتیلر رفته و با چند دقیقه پیاده‌روی به رستوران برسند. در ضمن اتیلر کمی در ارتفاع واقع شده و چشم‌انداز بسیار زیبایی به تنگه بسفر و ساحل ببک دارد.
خط 7 مترو (M7) ییلدیز – محموت بی | Mahmutbey– Yildiz
خط 7 متروی استانبول تنها مسیر فول‌اتوماتیک است که از خط اول یعنی ییلدیز تا محموت بی را بدون راننده و کاملاً خودکار طی می‌کند. این خط هم در قسمت اروپایی واقع شده و بیشتر مورد استفاده شهروندان است چون از قسمت‌های توریستی شهر عبور نمی‌کند. در ضمن این خط در ایستگاه آخر با خط 3 مترو برخورد داشته و در ایستگاه کاراد هم با پیاده شدن از مترو می‌توانید سوار خط 4 تراموا شوید. تقاطع بعدی این خط با تراموای خط 5 در ایستگاه علیبی کوی است. در ضمن ایستگاه اول یعنی ییلدیز هم فاصله زیادی تا ساحل بشیکتاش و استادیوم ندارد، پس می‌توانید در ایستگاه ییلدیز پیاده شده و با نیم ساعت پیاده‌روی به ساحل تنگه بسفر برسید.
خط 8 مترو (M8) بستانجی – پارسلر | Parseller– Bostanci
خط 8 متروی استانبول که در قسمت آسیایی واقع شده، از ساحل بستانجی شروع می‌شود و به طرف شمال ادامه پیدا می‌کند تا به پارسلر برسد. این خط هم از قسمت‌های توریستی استانبول رد نمیشود و بیشتر مورد استفاده شهروندان است اما اگر به قسمت آسیایی رفتید علاوه بر خط مترو مارمارا که از زیر دریا رد می‌شود (b2) با این خط هم به ساحل زیبای بستانجی می‌رسید که چشم‌اندازی فوق‌العاده به دریای مرمره دارد. خیابان بی‌نظیر و بسیار گران بغداد و محله بستانجی هم از دیگر مناطق نزدیک به این خط مترو هستند.
خط 9 مترو (M9) المپیات – باهاریه | Bahariye – Olimpiyat
خط 9 متروی استانبول مسیر بسیار کوتاه 5 ایستگاهی در قسمت اروپایی است که بیشتر به‌عنوان نقطه اتصال دو نقطه پر رفت‌وآمد و تجاری شهر عمل می‌کند و فقط 6 کیلومتر طول دارد. این خط فقط با خط 3 مترو در ایستگاه ikitelli sanayi برخورد داشته ولی در آینده و با گسترش دیگر خط‌های مترو که در حال ساخت است به مراتب شلوغ‌تر و پر رفت‌وآمدتر خواهد شد.
خط ۱ تراموا (T1)، باغچیلار – کاباتاش | Bagcilar– Kabataş
این خط تراموا مطمئناً برای گردشگران جذاب‌ترین خط ریلی محسوب می‌شود، به این دلیل که با گذشتن از روی پل «گالاتا» (Galata) یا همان پل آرزوها هم دید کاملی به دریای مرمره و خلیج شاخ طلایی دارد و هم بافت تاریخی استانبول (قسطنطنیه قدیم) را به بخش مدرن شهر پیوند می‌دهد. از طرف دیگر تنها خط تراموا برای رفتن به بافت توریستی شهر، یعنی محله سلطان احمد است.
بیشتر مردم بومی، روی این پل مشغول ماهیگیری هستند و گردشگران بسیاری از رو یا زیر پل پیاده رد شده و از چشم‌انداز بافت تاریخی و قدیمی استانبول نهایت لذت را می‌برند. قسمت بالایی پل محله کاراکوی است که ده دقیقه با برج گالاتا فاصله دارد و قسمت پایینی پل محله امینونو است که هر دو، اسکله اختصاصی خودشان را برای سوارشدن به کشتی‌های شهرداری برای رفتن به دیگر ایستگاه‌ها مانند کادیکوی، بیکوز، اورتاکوی و جزیره‌ها را دارند.
با استانبول کارت می‌توانید از کشتی‌های شهرداری که نوعی وسیله حمل‌ونقل عمومی هم هستند برای رفتن به جزایر پرنس، قسمت آسیایی یا دیگر اسکله‌های شمالی شهر استانبول استفاده کنید. در ضمن زیر پل ده‌ها رستوران دارد که غذای مخصوص و اصلی‌شان ماهی است و این رستوران‌ها به سرو قلیان و ساندویچ ماهی balik ekmek مشهور هستند.
ایستگاه اول این خط تراموا، ایستگاه کاباتاش است که هم در ایستگاه کاراکوی و هم در امینونو توقف دارد. برای رفتن به «مسجد سلیمانیه» (Süleymaniye Mosque) باید در ایستگاه «لالِلی» (Laleli) پیاده شوید؛ ولی پیشنهاد بهتر، پیاده‌شدن در ایستگاه امینونو و پیاده‌روی در دل بازار این محله است که فروشگاه‌هایش بیشتر وسایل خانه، کالای خواب، حوله و دکور آشپزخانه هستند.
ایستگاه «بایزید» (Beyazıt) و «کِمبِرلیتاش» (Cemberlitaş) نزدیک به بازار بزرگ و حمام معروف قرار دارند. ایستگاه «سلطان احمد» (Sultanahmet) به بسیاری از مناطق دیدنی شهر مثل ایاصوفیا، کاخ توپکاپی، مسجد سلطان احمد و آب‌انبار تاریخی استانبول نزدیک است که اگر در این ایستگاه پیاده شوید با چند دقیقه قدم زدن به همه این نقاط تاریخی دسترسی دارید.
ایستگاه «اِمینونو» (Eminönü) نزدیک به «بازار ادویه» (Spice Market)، «مسجد جدید» (New Mosque)، بندرگاه و محل تور کشتی «کروز بُسفُروس» (Bosphorus Cruise) واقع شده است. همچنین با پیاده‌شدن در ایستگاه «توپحانه» (Tophane) که در بخش مدرن شهر واقع شده و پیش از ایستگاه «کاباتاش» (Kabataş) است، می‌توانید به بندر گالاتا یا گالاتا پورت رفته و از قدم زدن کنار دریا و چشم‌اندازی که به پل بغاز دارد، لذت ببرید. رستوران‌ها و کافه‌های بسیاری در این بندر از شما پذیرایی می‌کنند تا با چند دقیقه پیاده‌روی به اسکله هم برسید.
از همین ایستگاه می‌توانید با چند دقیقه پیاده‌روی به ایستگاه اتوبوس برسید و با سوارشدن به خطوطی که تابلوی راهنمای آن در ایستگاه نصب شده به میدان بشیکتاش و ورزشگاه بشیکتاش، اورتاکوی (نزدیک‌ترین فاصله به پل بغاز) ساحل اعیان‌نشین ببک، محله اعیان‌نشین ساریر و روملی حصار بروید.
- ساعت حرکت اولین قطار: ۶ صبح
- ساعت حرکت آخرین قطار: ۲۳:۵۰
- فاصله بین حرکت هر قطار: 5 دقیقه
خط ۱ قطار کابلی (F1)، تقسیم – کاباتاش | Taksim – Kabataş
این قطار کابلی پس از مدت‌ها انتظار در سال ۲۰۰۶ افتتاح شد و از طریق آن می‌توانید پس از عبور از تپه‌ای با شیب تند، فاصلة بین ایستگاه «کاباتاش» تا «تقسیم» را در کمتر از ۱۵۰ ثانیه طی کنید. به این ترتیب اگر در هتل‌های منطقه تکسیم و استقلال سکونت دارید، برای استفاده از دیگر خطوط مترو و تراموا باید از این خط استفاده کنید.
- اولین قطار: ساعت ۶:۱۵ و در روزهای یکشنبه ساعت ۶:۳۰
- آخرین قطار: ساعت ۱۲:۵۰ بامداد و در روزهای جمعه و شنبه ساعت ۱:۲۰ بامداد
- فاصله حرکت هر قطار: 5 دقیقه یک‌بار
خط B2 مترو هالکالی –باغچه شهیر | Halkali- Bahcesehir
خط B2 یکی از طولانی‌ترین خطوط مترو استانبول است که از غرب به شرق شهر کشیده شده ولی بیشتر ما گردشگران فقط با ایستگاه‌های مرکزی آن کار داریم که قسمت اروپایی استانبول را به قسمت آسیایی وصل می‌کند. البته پیشنهاد ما برای رفتن به قسمت آسیایی این است که در اسکله کاباتاش یا اورتاکوی سوار کشتی شوید و از منظره شهر لذت ببرید؛ ولی در عین حال اگر زمان کافی نداشتید و می‌خواستید خیلی سریع‌تر به مقصد برسید، با مترو هم می‌توانید بین دو قسمت آسیایی و اروپایی در رفت‌وآمد باشید.
اگر در قسمت اروپایی هستید، با تراموا خط 1 که معرفی کردیم، خودتان را به ایستگاه امینونو رسانده و بعد از پیاده‌شدن از تراموا با کمک تابلوهای راهنما به طرف ایستگاه مترو حرکت کنید. ایستگاه امینونو بسیار شلوغ است و خروجی‌های زیادی دارد، پس برای معطل نشدن از مأمور مترو کمک گرفته و از او بخواهید ایستگاه را به شما نشان دهد. با چند دقیقه پیاده‌روی به ایستگاه مترو برسید و خط B2 را به طرف مسیر موردنظرتان سوار شوید.
از قسمت اروپایی، اولین ایستگاه شما در قسمت آسیایی ایستگاه اسکودار است و در ادامه مترو به طرف شرق استانبول حرکت می‌کند. برای رفتن به خیابان بغداد، ساحل بستانجی و محله اسکودار می‌توانید سوار این خط شوید؛ ولی اگر می‌خواهید به کادیکوی بروید، به جای مترو سوار کشتی شده و در اسکله کادیکوی پیاده شوید؛ چون این خط مترو از کادیکوی دور است.
- ساعت شروع کار اولین قطار: ۶:۱۵ و در روزهای یکشنبه ۶:۳۰
- ساعت حرکت آخرین قطار: ساعت ۱۲:۵۰ بامداد و در روزهای جمعه و شنبه ساعت ۱:۲۰ بامداد
نمونه‌ای از یک جابه‌جایی واقعی با خطوط ریلی
استانبول یکی از وسیع‌ترین و سریع‌ترین خطوط حمل‌ونقل عمومی در منطقه را دارد و همه قسمت‌های توریستی و مراکز تجاری – اداری شهر به وسیله همین خطوط مترو به یکدیگر وصل شده‌اند. به همین خاطر توصیه می‌کنیم هزینه زیادی بابت تاکسی نپردازید و نهایتا برای مسیرهایی مثل مرکز خرید لوکس عمار، بام استانبول یا رستوران نصرت در اتیللر سوار تاکسی شوید؛ چون با مترو استانبول همه شهر زیر پای شما است.
پیش از عزیمت به استانبول زیبا حتماً نقشه مترو استانبول هم نسخه آنلاین و هم آفلاین را دانلود کرده و بعد از رسیدن به ایستگاه با خرید استانبول کارت، کار خودتان را راحت کنید. در صورتی که نیاز به مسیریابی داشتید؛ از نقشه خطوط مترو استانبول، راهنماهای هر ایستگاه و مأموران مترو کمک بگیرید و کم‌ترین هزینه را برای رفت‌وآمدتان بپردازید.
پیشنهاد می‌کنیم برای رزرو هتل و خرید بلیط تهران – استانبول با بهترین قیمت هم سری به سایت فلایتیو زده و همین امروز برای سفرتان بهترین برنامه‌ریزی را داشته باشید.
