در هر سفر خارجی با هر هدفی، افراد باید برای اخذ پاسپورت اقدام کنند. اگر قبلا پاسپورت دریافت کرده‌اید، پس حداقل 6 ماه از اعتبار آن باقی مانده باشد تا ویزا صادر شود. اعتبار پاسپورت ایران تنها 5 سال است، بنابراین پس از اتمام مدت اعتبار، لازم است برای تمدید آن اقدام کنید. نکته مهم اینکه قوانین پاسپورت در طول زمان و بسته به شرایط می‌تواند تغییراتی داشته باشد؛ بنابراین بهتر است زودتر با شرایط گرفتن و مدت زمان صدور پاسپورت آشنا شوید تا زمان کمتری صرف این کار شود. در ادامه به بررسی مدارک لازم، شرایط عکس، هزینه پاسپورت و اخذ آنلاین آن می‌پردازیم، قبل از خرید بلیط هواپیما این مطلب را مطالعه کنید.
مدارک لازم برای دریافت پاسپورت
یکی از شرایط گرفتن پاسپورت ارائه مدارک به دفتر پلیس +10 است. برای این کار باید شخص متقاضی حضور داشته باشد. مدارک لازم برای اخذ پاسپورت شامل مواردی مشترک بین خانم‌ها و آقایان یا به‌عبارتی برای همه متقاضیان و بعضی مدارک اختصاصی بر اساس جنسیت و سن است. بنابراین تفاوتی ندارد که خانم، آقا یا زیر 18 سال هستید، در هر صورت باید این مدارک مشترک را برای گرفتن پاسپورت ارائه دهید. مدارک لازم برای دریافت پاسپورت به شرح زیر است:
- اصل شناسنامه عکس‌دار برای افراد بالای 15 سال
- کارت ملی هوشمند یا کارت ملی قدیمی به‌همراه برگه رسید کارت ملی
- تاییدیه ثبت احوال (در صورت نیاز)
- تکمیل فرم درخواست اخذ پاسپورت در دفاتر پلیس +10
- تصویر بیومتریک (در دفاتر پلیس +10)
- اجازه محضری از طرف پدر یا قیم قانونی برای افراد زیر 18 سال
- گواهی اشتغال به تحصیل یا دفترچه بیمه برای افراد زیر 15 سال
- مدارک نحوه ورود برای متولدین خارج از کشور
- نامه موافقت حفاظت یگان برای نظامیان مشغول به‌کار (ارائه به دبیرخانه اداره گذرنامه و سپس ارائه به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی)
- اجازه کتبی از یگان برای بازنشستگان نظامی با گذشت کمتر از 5 سال تمام از بازنشستگی
- اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان برای بازنشستگان نظامی با گذشت 5 سال تمام از بازنشستگی
مدارک لازم برای اخذ پاسپورت خانم‌ها
همان‌طور که اشاره شد، مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت دارای 2 بخش مدارک مشترک و مدارک اختصاصی است. این مدارک اختصاصی خصوصا در زمان دریافت یا تمدید پاسپورت خانم‌ها، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. یکی از شرایط گرفتن پاسپورت برای خانم‌ها ارائه مدارک زیر است:
- اجازه‌نامه کتبی یا محضری از همسر برای خروج از کشور برای خانم‌های متاهل
- اجازه‌نامه محضری از همسر غیرایرانی یا مقیم کشورهای دیگر برای خانم‌های متاهل
- گواهی فوت یا شناسنامه باطل شده همسر برای خانم‌های بیوه
- اصل طلاق‌نامه برای خانم‌های مطلقه
مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت آقایان
آقایان نیز مانند خانم‌ها باید علاوه‌بر مدارک مشترک، یک سری مدارک اختصاصی ارائه دهند که به شرح زیر هستند:
- اصل و تصویر کارت پایان خدمت جدید یا معافیت برای آقایان بین 18 تا 50 سال
- مجوز رسمی سازمان نظام وظیفه عمومی در صورت نداشتن کارت پایان خدمت یا معافیت
- برگه ثبت درخواست تعویض کارت پایان خدمت یا معافیت (در صورت اقدام در کمتر از 24 ساعت قبل از درخواست برای گرفتن پاسپورت)
- پرینت ثبت‌نام در سامانه سخا برای آقایان بالای 18 سال بدون کارت خدمت یا معافیت
یکی از شرایط گرفتن پاسپورت برای دانشجویان، دریافت نامه اشتغال از دانشگاه و ارائه آن به سازمان نظام وظیفه است. علاوه‌براین، آقایانی که سن آنها بالاتر از 50 سال است نیازی به ارائه کارت پایان خدمت نخواهد داشت.
مدارک لازم برای اخذ پاسپورت افراد زیر 18 سال
کودکان و افراد زیر 18 سال علاوه‌بر مدارک مشترکی که به آنها پرداخته شد، برای اخذ پاسپورت باید مدارک دیگری را نیز ارائه دهند که به شرح زیر است:
- کارت ملی برای فرزندان بالای 15 سال
- مدرک شناسایی پدر، قیم یا ولی کودک برای احراز هویت
- اجازه‌نامه کتبی یا محضری از قیم یا ولی کودک
- یک قطعه عکس 3*4
مدارک لازم برای تمدید پاسپورت
برای تمدید پاسپورت باید کلیه مدارکی که در فوق به آنها اشاره شد را به‌همراه مدارک زیر ارائه دهید:
- اصل پاسپورت قبلی (در صورت داشتن اعتبار)
- فرم درخواست تمدید پاسپورت
تصویر یا عکس پاسپورت
تمامی دفاتر پلیس +10 به دستگاه اثر انگشت و عکس‌برداری بیومتریک مطابق با استانداردهای پلیس، مجهز هستند. بنابراین باید عکس پاسپورت خود را در این مراکز بگیرید. اما برای اینکه بتوانید در زمانی کوتاه، عکسی مطابق با استانداردهای پلیس +10 بگیرید باید به نکاتی توجه کنید که روی تایید عکس پاسپورت تاثیر مستقیم دارند. در مسافرت به کشورهای خارجی، برای اخذ ویزا می‌توانید از سایت فلایتیو استفاده کنید.
قوانین کلی ارائه عکس برای گرفتن پاسپورت
مدت انقضای تصویر چهره هر فرد در دفاتر خدمات الکترونیکی تنها 3 سال است. بنابراین اگر پس از 3 سال برای اخذ پاسپورت یا تمدید آن اقدام کرده‌اید، شرایط گرفتن پاسپورت را نداشته و باید عکس پاسپورتی جدید تهیه کنید. اگر در طول مدت 3 سال گذشته برای دریافت یک خدمت بیش از یک‌بار اقدام کرده باشید، تصویر چهره قبلی منقضی شده و باید تصویر جدید تهیه کنید. وضعیت ظاهری استاندارد طبق اصول تعیین‌شده توسط نیروی انتظامی جمهوری اسلامی در تمامی درگاه‌های خدمات الکترونیک انتظامی ضروری خواهد بود و برای خانم‌ها، آقایان و کودکان اندکی متفاوت است. در ادامه این استانداردها بررسی می‌شوند.
شرایط لازم برای تصویر خانم ها
- بدون آرایش نامتعارف
- حجاب کامل برای دختران بالای 5 سال و خانم‌ها (عدم نمایش ریشه موها و تار موها)
- نمایش گردی کامل صورت (شامل گوشه ابروها، چانه، گونه‌ها و پیشانی)
- استفاده از مقنعه یا روسری ساده بدون طرح و نقش (عدم استفاده از مقنعه یا روسری با رنگ سبز تیره، سفید یا هر رنگ روشن دیگری)
- بدون عینک طبی یا آفتابی
- عدم استفاده از زیورآلات و وسایل تزئینی در چهره (نگین و غیره روی بینی، دیگر اجزای صورت و دندان‌ها)
- لباس پوشیده برای دختران زیر 5 سال با نمایش کامل گوش‌ها
شرایط لازم برای تصویر و عکس آقایان
- بدون آرایش
- نمایان بودن تمامی اجزای صورت، خصوصا هر 2 گوش
- بدون عینک طبی یا آفتابی
- بدون کراوات و کلاه
- بدون گردنبند
- عدم استفاده از زیورآلات و وسایل تزئینی در چهره (نگین و غیره روی بینی، دیگر اجزای صورت و دندان‌ها)
- نداشتن مدل موی سر غیرمتعارف
- ریش‌ها مطابق با عرف جامعه
- عدم پذیرش ریش پروفسوری برای کارت پایان خدمت یا معافیت
- بدون نوشته یا برچسبی روی لباس
- نمایش لب‌ها در صورت داشتن ریش و سبیل
- پذیرش لباس روحانیت و عمامه برای روحانیون
استثنائات شرایط گرفتن عکس برای پاسپورت
طبق قانون، برخی از افراد نمی‌توانند از کیوسک‌های عکس‌برداری دفاتر پلیس +10 استفاده کنند. بنابراین جزو شرایط گرفتن پاسپورت برای آنها ارائه عکس مطابق با استانداردهای ذکر شده در فوق خواهد بود. در این شرایط فرد باید به یکی از آتلیه‌های عکاسی نزدیک به محل زندگی خود مراجعه و برای گرفتن عکس اقدام کند. استثنائات شرایط گرفتن عکس برای پاسپورت به شرح زیر هستند.
- نوزادان و کودکان زیر 3 سال
- افراد تحت شیمی‌درمانی
- افراد با جراحت‌هایی در ناحیه سر
- اقلیت‌های مذهبی با محاسنی خاص
- افراد در دوره نقاهت (کامل نشدن دوره درمان) جراحی‌های زیبایی صورت
شرایط گرفتن پاسپورت برای دانشجویان مشمول
آقایان بعد از سن 18 سالگی و تا زمان دریافت کارت پایان خدمت یا معافیت، شرایط گرفتن پاسپورت را ندارند. در چنین شرایطی، دانشجویان مشمول خدمت سربازی با ارائه مدارکی می‌توانند وثیقه خروج از کشور دریافت کرده و در نهایت برای اخذ پاسپورت اقدام کنند. دانشجویان برای خروج از کشور باید مدارک زیر را ارائه کنند.
- دریافت کد سخا از دفاتر پلیس +10
- ثبت درخواست خروج از کشور با درج کد سخا و کد ملی در پورتال سایت خدمات الکترونیک انتظامی کشور
- تکمیل فرم ثبت درخواست خروج از کشور در دفاتر پلیس +10
- دریافت تاییدیه تحصیلی از دانشگاه محل تحصیل
- اقدام برای تعیین مبلغ وثیقه برای دریافت مجوز صدور گذرنامه از سوی سازمان نظام وظیفه عمومی کشور برای آقایان
- افتتاح حساب بانکی در بانک قوامین
- پرداخت مبلغ وثیقه به‌صورت آنلاین از حساب بانک قوامین
- دریافت مجوز خروج از کشور
- داشتن شرایط مشمولان برای خروج از کشور
لازم است بدانید که میزان وثیقه بر اساس نوع سفر و توسط سازمان نظام وظیفه عمومی کشور تعیین می‌شود. بنابراین باتوجه‌به مقصد، ممکن است مبلغ متفاوتی برای وثیقه پرداخت کنید. نکته مهمی که باید به آن توجه کنید، نداشتن بدهی مالیاتی و ارائه گواهی عدم سوءپیشینه برای دانشجویان است که یکی از اصلیترین شرایط گرفتن پاسپورت در دوران دانشجویی محسوب می‌شود.
شرایط مشمولان برای خروج از کشور
افرادی که مشمول خدمت سربازی هستند، برای گرفتن پاسپورت باید شرایط زیر را داشته باشند درغیراین‌صورت گذرنامه برای آنها صادر نخواهد شد.
- مشمولین نباید غیب داشته باشند.
- دانش‌آموزان باید گواهی اشتغال به تحصیل ارائه دهند.
- دانشجویان باید مجوز خروج موقت از کشور دریافت کنند.
- افراد در سنوات اولیه تحصیلی خود یا در سنوات ارفاقی (تنها با مجوز سنوات ارفاقی) باشند.
- مشمولین باید باتوجه‌به تشخیص سازمان مربوطه، مبلغی را به‌عنوان وثیقه واریز کنند.
- افراد باید معافیت تحصیلی دریافت کرده یا وضعیت تحصیلی مشخصی داشته باشند.
- افرادی که تحصیلات آنها تمام شده باید قبل از اتمام مهلت 1 ساله اقدام کنند (اتمام تحصیلات می‌تواند به‌مفهوم فارغ‌التحصیلی، انصراف از تحصیل، ترک تحصیل منجر به اخراج باشد).
مدارک لازم برای دریافت کد سخا نظام وظیفه
کد سخا تقریبا شبیه به کد ملی بوده و برای افراد مشمول سربازی صادر می‌شود که مایل به اخذ پاسپورت هستند. مهمترین کاربرد کد سخا، پیگیری وضعیت نظام وظیفه است. بنابراین دانشجویانی که قصد خروج از کشور را دارند، باید این کد را برای انجام امور آنلاین و حضوری گرفتن پاسپورت در دفاتر پلیس +10 ارائه کنند.
- یک قطعه عکس 3*4 یا 6*4
- اصل و تصویر کارت ملی هوشمند یا کارت ملی قدیمی به‌همراه رسید
- اصل شناسنامه عکس‌دار
- آخرین مدرک تحصیلی
- برگه واکسن سربازی
وثیقه پاسپورت دانشجویی
همان‌طور که اشاره شد، یکی از شرایط گرفتن پاسپورت برای دانشجویان مرد، پرداخت وثیقه است. وثیقه پاسپورت دانشجویی معمولا به‌صورت آنلاین و تنها از طریق سامانه خدمات الکترونیک سخا نظام وظیفه عمومی کشور تعیین می‌شود. مبلغ وثیقه پاسپورت دانشجویی بر اساس هدف سفر، مقصد و بازه زمانی سفر تعیین می‌شود. نکته مهم اینکه، دانشجویان مشمول به‌جای وثیقه می‌توانند از ضمانت‌نامه بانکی نیز استفاده کنند. در این شرایط، ضمانت‌نامه بانکی جایگزین وثیقه نقدی خواهد شد.
شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد زیر 18 سال
در بخش‌های قبلی اطلاعاتی کامل در مورد مدارک لازم برای گرفتن پاسپورت افراد زیر 18 سال ارائه شد. همان‌طور که مطالعه کردید، مهمترین شرایط گرفتن پاسپورت این افراد، ارائه اجازه محضری یا کتبی از پدر، قیم یا ولی قانونی، دفترچه بیمه یا گواهی اشتغال به تحصیل است. در ادامه شرایط گرفتن پاسپورت برای افراد زیر 18 سال بررسی می‌شود.
- مهمترین مدرک برای اخذ پاسپورت افراد زیر 18 سال، اجازه محضری یا کتبی از پدر یا قیم است. از دیگر مدارک ضروری می‌توان به دفترچه بیمه یا گواهی اشتغال به تحصیل اشاره کرد.
- طبق قوانین حضانت کشور، خروج فرزندان زیر 18 سال بدون ارائه اجازه کتبی یا محضری از والدین، غیرممکن است. لازم است بدانید که حتی یکی از والدین (پدر و مادر) بدون اجازه طرف دیگر نمی‌تواند حق اجازه خروج را به فرزند خود دهد. بنابراین کسب رضایت پدر و مادر (در صورتی‌که در قید حیات باشند) ضروری است.
- در صورتی‌که پدر یا جد پدری دختر زیر 18 سال در قید حیات نبوده یا غایب باشند، برای اخذ پاسپورت باید مجوز دادستانی دریافت شود.
- اگر والدین فرد زیر 18 سال، طلاق گرفته باشند، تمامی شرایط فوق برقرار خواهد بود. اما اگر مادر دختر زیر 18 سال بعد از طلاق مجدد ازدواج کرده باشد، اجازه خروج از کشور باید توسط دادگاه بررسی شود.
انواع پاسپورت و گذرنامه
طبق قانون کشور، گذرنامه‌های ایران به 3 دسته اصلی زیر تقسیم می‌شوند که متقاضیان خروج از کشور با اهداف گفته‌شده باید یکی از آنها را دریافت کنند.
پاسپورت گردشگری یا عادی
پاسپورت یا گذرنامه گردشگری یا توریستی یک گذرنامه عادی است که برای متقاضیان خروج از کشور صادر می‌شود. افرادی که هدف آنها از سفرهای خارجی شامل سفرهای توریستی، تجارت و تحصیلات در دانشگاه باشد، باید برای دریافت این نوع پاسپورت اقدام کنند. پاسپورت توریستی در ایران توسط نیروی انتظامی و در خارج از کشور توسط مامور یا افسر کنسولی وزارت امور خارجه صادر خواهد شد.
پاسپورت خدمت
پاسپورت خدمت که به آن Type S نیز گفته می‌شود تنها برای کارمندان دولت صادر می‌شود. به‌این‌ترتیب آنها می‌توانند برای سفرهای کاری خارج از کشور اقدام کنند. باتوجه‌به اینکه پاسپورت خدمت برای سفرهای کاری کارمندان دولت صادر می‌شود بنابراین قوانینی مشابه پاسپورت‌های سیاسی یا دیپلماتیک دارد.
پاسپورت دیپلماتیک
همان‌طور که از نام این پاسپورت مشخص است، این گذرنامه تنها برای مسئولین سیاسی و دیپلمات‌ها صادر می‌شود که به آن پاسپورت Type D یا Type DP نیز می‌گویند. لازم است بدانید که قوانین صدور این نوع گذرنامه با انواع دیگر گذرنامه‌ها متفاوت است.
اخذ آنلاین پاسپورت
یکی از خدمات جدید پلیس مهاجرت و ناجا، درخواست و تمدید آنلاین پاسپورت است. اما این خدمت تنها به کسانی ارائه می‌شود که در 1 سال گذشته اثر انگشت آنها در یکی از دفاتر پلیس +10 ثبت شده باشد. اگر فرصت کافی برای مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +10 و منتظر ماندن در صف‌های طولانی را ندارید می‌توانید وارد سامانه اداره گذرنامه به آدرس شده و اطلاعات مورد نیاز را وارد کنید. با اتمام مراحل ثبت نام آنلاین پاسپورت، گذرنامه صادر و با پست ارسال خواهد شد.
نکته بسیار مهم در مورد اخذ آنلاین پاسپورت از طریق سایت اداره گذرنامه، احراز هویت است. احراز هویت متقاضیان باید در دفاتر پلیس +10 انجام شود. پس از احراز هویت حضوری تا 3 سال فرصت ثبت‌نام و ارائه درخواست پاسپورت از طریق آنلاین را خواهید داشت.
چه کسانی می‌توانند پاسپورت دریافت کنند؟
تمامی افرادی که توانایی ارائه مدارک ذکر شده در بخش‌های قبلی را داشته باشند، شرایط گرفتن پاسپورت را خواهند داشت. البته در این میان استثنائاتی وجود دارد که در بخش بعدی به آن می‌پردازیم. به‌صورت‌کلی می‌توان گفت که افراد زیر می‌توانند برای اخذ پاسپورت اقدام کنند:
- تمامی افرادی که بنا به دلایل مختلف ممنوعیت خروج از کشور نداشته و مدارک لازم را فراهم کرده باشند.
- خانم‌های متاهل که اجازه کتبی و رسمی از همسر خود داشته باشند. البته خانم‌های مطلقه و خانم‌های بیوه به‌ترتیب با ارائه اصل طلاق‌نامه و گواهی فوت یا شناسنامه باطل شده همسر می‌توانند برای اخذ پاسپورت اقدام کنند.
- فرزندان زیر 18 سال که اجازه کتبی یا محضری از ولی یا قیم خود داشته باشند. در شرایط خاص مانند فوت والدین و قیم‌های قانونی یا غیاب آنها، ارائه مجوز دادگستری کافی خواهد بود.
- مشمولین سربازی که دستور کتبی از اداره وظیفه عمومی کشور را دریافت کرده باشند.
چه کسانی نمی‌توانند پاسپورت دریافت کنند؟
برخی از افراد برای سفرهای کاری، تجاری و تفریحی به خارج از کشور برنامه‌ریزی می‌کنند و حتی بلیط هواپیما را نیز خریداری می‌کنند. اما چالش اصلی این‌جاست که گاهی افراد نمی‌دانند، شرایط گرفتن پاسپورت و در نتیجه اجازه خروج از کشور را ندارند. اخذ پاسپورت قوانین مشخص و صدور آن نیز شرایط خاص خود را دارد. برای اطمینان از اینکه اجازه خروج از کشور را دارید، باید با شرایطی آشنا شوید که افراد نمی‌توانند برای دریافت پاسپورت اقدام کنند. افراد زیر شرایط گرفتن گذرنامه را ندارند.
- افرادی که بدهی مالیاتی داشته یا مبلغی را به دادگستری و ثبت اسناد کشور بدهکار هستند.
- افرادی که مطابق با دستور کتبی مقامات قضایی، اجازه خروج از کشور را ندارند یا به‌عبارتی ممنوع‌الخروج شده‌اند.
- افرادی که خروج آنها از کشور بنا به تشخیص مسئولین می‌تواند به حکومت آسیب برساند.
- افرادی که سوءپیشینه داشته و در نتیجه نمی‌توانند از کشور خارج شوند. نکته مهم اینکه افراد پس از گذشت 2 سال از سوءپیشینه، می‌توانند برای دریافت پاسپورت اقدام کنند.
هزینه گرفتن پاسپورت چقدر است؟
هزینه پاسپورت هر سال در حال تغییر است اما مبلغ کلی که پرداخت می‌کنید، چند بخش اصلی دارد که در جدول زیر محل‌های درآمد، هزینه دریافت پاسپورت و مبلغ هر بخش برای سال 1403 آمده است. برای اطلاع از شرایط عوارض خروج از کشور هم می‌توانید مقاله مرتبط را از بلاگ فلایتیو بخوانید.
| محل درآمد | مبلغ |
| عوارض شهرداری | 20.000 تومان |
| احراز هویت | 50.400 تومان |
| هزینه‌های چاپ پاسپورت | 200.000 تومان |
| تعرفه ارائه خدمات در دفاتر پلیس +10، هزینه پست، ارسال پیامک و شخصی‌سازی | 161.437 هزار تومان |
| ثبت عکس بیومتریک چهره | 21.600 هزار تومان |
گرفتن پاسپورت، شرایط، مدارک و سریع‌ترین روش‌ها
برای هر سفر خارجی شامل تفریحی، تجاری، درمانی و تحصیلی، باید گذرنامه با حداقل 6 ماه اعتبار داشته باشید. بنابراین اولین قدم شامل اخذ پاسپورت و یا تمدید آن برای کسانی است که قبلا پاسپورت داشته‌اند. در این مقاله تمامی شرایط گرفتن پاسپورت شامل مدارک مشترک و اختصاصی برای خانم‌ها، آقایان و کودکان، شرایط گرفتن عکس بیومتریک، انواع پاسپورت، هزینه گرفتن پاسپورت و اخذ گذرنامه بررسی شد. پس از اخذ پاسپورت می‌توانید برای خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل خارجی از فلایتیو اقدام کنید.
مهمترین مدارک برای اخذ پاسپورت کدامند؟
کارت ملی هوشمند، شناسنامه، تکمیل فرم درخواست، رسید پرداخت هزینهها و عکس بیومتریک از جمله اصلیترین مدارک برای دریافت پاسپورت هستند.
شرط اصلی برای گرفتن پاسپورت و خروج مشمولین سربازی از کشور چیست؟
مشمولین سربازی برای دریافت پاسپورت و خروج از کشور باید وثیقه ارائه دهند.
سوالات متداول
